Tuple l&agrave; một kiểu dữ liệu t&iacute;ch hợp rất tiện dụng trong Python. Việc biết c&aacute;ch sử dụng kiểu dữ liệu n&agrave;y một c&aacute;ch ch&iacute;nh x&aacute;c v&agrave; hiệu quả sẽ gi&uacute;p ch&uacute;ng ta cải thiện được chương tr&igrave;nh của m&igrave;nh.
<h1 style="text-align: justify;">1. C&aacute;ch sử dụng cơ bản</h1>
Tuple l&agrave; g&igrave;? Tuple (bộ gi&aacute; trị) l&agrave; một cấu tr&uacute;c dữ liệu chứa hai hoặc nhiều dữ liệu b&ecirc;n trong n&oacute;. C&oacute; một điều ta cần lưu &yacute; tuple trong Python l&agrave; bất biến, c&oacute; nghĩa l&agrave; ch&uacute;ng kh&ocirc;ng thể thay đổi. Python sẽ đưa ra cảnh b&aacute;o nếu ta cố gắng thay đổi một tuple. Tuy nhi&ecirc;n, ta vẫn c&oacute; một c&ocirc;ng thức dễ d&agrave;nh để thay đổi c&aacute;c gi&aacute; trị trong một tuple:
<ol style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Chuyển đổi n&oacute; th&agrave;nh danh s&aacute;ch</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Thay đổi gi&aacute; trị bạn muốn</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Chuyển đổi n&oacute; trở lại th&agrave;nh một tuple.</li>
</ol>
Nh&igrave;n v&agrave;o đoạn code sau đ&acirc;y:
<pre class="language-python"><code>x = ("NY", "NJ", "ATL")
y = list(x)
y[1] = "SF"
x = tuple(y)
print(x)
# ('NY', 'SF', 'ATL')</code></pre>
Một điều cần lưu &yacute; l&agrave; bước chuyển đổi n&agrave;y rất kh&ocirc;ng hiệu quả. Giả sử nếu c&oacute; một triệu phần từ, ta sẽ sao ch&eacute;p h&agrave;ng triệu phần tử n&agrave;y th&agrave;nh một array v&agrave; sau đ&oacute; chuyển đổi ch&uacute;ng trở lại. Điều n&agrave;y rất mất thời gian v&agrave; kh&ocirc;ng hiệu quả. Vậy n&ecirc;n h&atilde;y cẩn thận khi xử l&yacute; dữ liệu: nếu n&oacute; bị thay đổi trong tương lai nhiều lần, th&igrave; ta sẽ kh&ocirc;ng chụp được dữ liệu trong tuple. H&atilde;y thử d&ugrave;ng danh s&aacute;ch hoặc <code>numpy.array</code>.
<h1 style="text-align: justify;">2. Unpacking (giải n&eacute;n)</h1>
Một phương ph&aacute;p kh&aacute;c ta c&oacute; thể l&agrave;m với tuple l&agrave; giải n&eacute;n (unpacking).Giải n&eacute;n một tuple chỉ đơn giản l&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh lấy c&aacute;c phần tử ra khỏi tuple. V&iacute; dụ đơn giản như <code>a,b = (c, d)</code> , v&agrave; sau đ&oacute; ch&uacute;ng ta sẽ c&oacute; <code>a</code> = <code>c</code> ,v&agrave; <code>b</code> = <code>d</code>. C&aacute;c kỹ thuật tương tự c&oacute; thể được sử dụng để ho&aacute;n đổi c&aacute;c biến m&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; c&aacute;c biến tạm thời như <code>a,b = b,a</code>.
Một c&agrave;i đặt kh&aacute;c l&agrave; đặc trưng kh&aacute; quen thuộc trong Python 3:&nbsp;<code>*</code>&nbsp;.&nbsp;<code>*args</code> trong Python 3 c&oacute; nghĩa l&agrave; ta c&oacute; nhiều hơn 1 đối số, nhưng kh&ocirc;ng biết con số ch&iacute;nh x&aacute;c. Tương tự như vậy, ta c&oacute; thể sử dụng <code>*</code> để giải n&eacute;n một tuple.&nbsp;<code>*</code> được sử dụng để giải n&eacute;n c&aacute;c biến thừa kh&ocirc;ng quan trọng.
<pre class="language-python"><code>a, b, *rest = (1,2,3,4,5)
print(a)
# 0
print(b)
# 1
print(rest)
# [2, 3, 4]</code></pre>
V&iacute; dụ, trong đoạn code tr&ecirc;n, ta c&oacute; <code>a</code> l&agrave; phần tử đầu ti&ecirc;n của tuple, v&agrave; <code>b</code> l&agrave; c&aacute;c gi&aacute; trị thứ hai. Đối với phần c&ograve;n lại, ch&uacute;ng ta chỉ c&oacute; thể sử dụng <code>*</code> v&agrave; Python sẽ tự giải n&eacute;n gi&aacute; trị thay ch&uacute;ng ta.
Mặt kh&aacute;c, nếu bạn kh&ocirc;ng sử dụng <code>*</code> , ta sẽ gặp phải một lỗi giống như sau:
<pre class="language-python"><code>a, b, rest = (1,2,3,4,5)
print(a)
# 0
print(b)
# 1
print(rest)
# ValueError: too many values to unpack (expected 3)</code></pre>
<h1 style="text-align: justify;">3. C&aacute;ch sử dụng trung cấp</h1>
Trong nhiều c&agrave;i đặt, ta sẽ c&oacute; c&aacute;c cấu tr&uacute;c dữ liệu lồng nhau trong Python v&agrave; trong tuple cũng thế. Sử dụng c&uacute; ph&aacute;p giải n&eacute;n ở tr&ecirc;n, ta vẫn c&oacute; thể giải n&eacute;n c&aacute;c tuple lồng nhau miễn l&agrave; cấu tr&uacute;c của tuple lồng ph&ugrave; hợp với expression:
<pre class="language-python"><code>a, b, c,(d,e) = (1,2,3,(4,5))
print(a)
# 0
print(b)
# 1
print(c)
# 2
print(d)
# 4</code></pre>
Như bạn c&oacute; thể thấy, chỉ cần đảm bảo rằng c&oacute; được cấu tr&uacute;c giải n&eacute;n ph&ugrave; hợp, Python sẽ lo phần c&ograve;n lại.
<h1 style="text-align: justify;">4. C&aacute;ch sử dụng n&acirc;ng cao</h1>
Một trong những c&aacute;ch tốt nhất để m&atilde; h&oacute;a l&agrave; đặt t&ecirc;n cho biến. V&igrave; tuple cũng l&agrave; một loại biến, tốt hơn l&agrave; ch&uacute;ng ta n&ecirc;n g&aacute;n nghĩa cho tuple. Python3 cho ph&eacute;p ta l&agrave;m điều đ&oacute; bằng c&aacute;ch giới thiệu <code>namedtuple</code>, cho ph&eacute;p ta đặt t&ecirc;n cho c&aacute;c phần tử trong tuple.
<pre class="language-python"><code>from collections import namedtuple
Student = namedtuple('Name', 'gender age GPA ')

mike = Student('Mike', 'male', 17)
mike
# Name(gender='Mike', age='male', GPA=17)</code></pre>
Để sử dụng <code>namedtuple</code>, ta cần cung cấp 2 đối số: đầu ti&ecirc;n l&agrave; <code>typename</code>, v&agrave; thứ hai l&agrave; một chuỗi trong đ&oacute; c&aacute;c t&ecirc;n của c&aacute;c trường của bạn nằm trong đ&oacute;. V&iacute; dụ, kiểu <code>namedtuple</code> Student, <code>typename</code> chỉ l&agrave; <code>Name</code> v&agrave; c&aacute;c trường tương ứng l&agrave; <code>gender, age, GPA</code>. Tuy nhi&ecirc;n, thay v&igrave; truyền c&aacute;c chuỗi ri&ecirc;ng biệt v&agrave;o <code>nametuple</code>, ta sẽ gh&eacute;p t&ecirc;n của c&aacute;c trường đ&oacute; c&ugrave;ng với khoảng trắng. Nếu kh&ocirc;ng l&agrave;m điều n&agrave;y, c&oacute; khả năng ta nhận được lỗi Python n&oacute;i rằng số lượng đối số sai.
B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, Python cung cấp ba h&agrave;m cho <code>namedtuple</code>: &nbsp;<code class="fl vz wa wb wc b">_fields()</code>&nbsp;,&nbsp;<code class="fl vz wa wb wc b">_make()</code>&nbsp;,&nbsp;<code class="fl vz wa wb wc b">_asdict()</code>.
_fields() chỉ trả về c&aacute;c biến trường của tuple. Xem v&iacute; dụ b&ecirc;n dưới:
<pre class="language-python"><code>from collections import namedtuple
Student = namedtuple('Name', 'gender age GPA ')

mike = Student('Mike', 'male', 17)

mike._fields
# ('gender', 'age', 'GPA')</code></pre>
<code>_make()</code> c&oacute; thể lặp lại, v&agrave; sau đ&oacute; biến n&oacute; th&agrave;nh một <code>nametuple</code>. X&eacute;t đoạn code sau:
<pre class="language-python"><code>from collections import namedtuple
Student = namedtuple('Name', 'gender age GPA ')

mike_arr = ['Mike', 'male', 17]
mike = Student._make(mike_arr)

mike
# Name(gender='Mike', age='male', GPA=17)</code></pre>
Lưu &yacute; rằng ta n&ecirc;n gọi t&ecirc;n/loại của&nbsp;<code>namedtuple</code> thay v&igrave; l&agrave; t&ecirc;n instance (<code>mike</code>).
Cuối c&ugrave;ng, ta sẽ th&ecirc;m t&ugrave;y chọn cho ph&eacute;p trả về c&aacute;c <code>namedtuple</code> dưới dạng <code>dict</code> (từ điển), trong đ&oacute; c&aacute;c key l&agrave; t&ecirc;n của c&aacute;c trường v&agrave; value gi&aacute; trị l&agrave; c&aacute;c instance đ&atilde; tạo:
<pre class="language-python"><code>from collections import namedtuple
Student = namedtuple('Name', 'gender age GPA ')

mike_arr = ['Mike', 'male', 17]
mike = Student._make(mike_arr)

mike._asdict()
# {'gender': 'Mike', 'age': 'male', 'GPA': 17}</code></pre>
Thật tuyệt vời! B&acirc;y giờ bạn đ&atilde; hiểu đầy đủ về 4 c&aacute;ch để sử dụng c&aacute;c bộ gi&aacute; trị trong m&atilde; Python. Bước tiếp theo chỉ l&agrave; &aacute;p dụng những g&igrave; bạn đ&atilde; học v&agrave;o thực tế v&agrave; dần dần t&igrave;m hiểu khi n&agrave;o th&igrave; n&ecirc;n &aacute;p dụng tuple v&agrave; khi n&agrave;o th&igrave; kh&ocirc;ng. Ch&uacute;c bạn học tập v&agrave; viết m&atilde; vui vẻ!
Đừng qu&ecirc;n theo d&otilde;i những b&agrave;i viết tiếp theo về c&ocirc;ng nghệ v&agrave; chia sẻ kiến thức lập tr&igrave;nh của <a href="https://tek4.vn/">Tek4.vn</a> nh&eacute;!

Admin

4 cách sử dụng tuple hiệu quả trong Python

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan