C&ocirc;ng nghệ blockchain đang ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n phổ biến v&agrave; thu h&uacute;t nhiều sự ch&uacute; &yacute; từ c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n bởi n&oacute; đang th&aacute;ch thức những hiểu biết hiện tại của ch&uacute;ng ta về c&ocirc;ng nghệ. Bản th&acirc;n t&ocirc;i cũng th&iacute;ch tiếp cận c&ocirc;ng nghệ blockchain. Cũng như c&aacute;c lĩnh vực c&ocirc;ng nghệ kh&aacute;c, ta c&oacute; thể học hỏi nhiều thứ từ blockchain. Vậy c&aacute;c blockchain được lập tr&igrave;nh bởi ng&ocirc;n ngữ n&agrave;o? Tại sao mỗi blockchain được đặc trưng bởi một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh nhất định? H&atilde;y c&ugrave;ng kh&aacute;m ph&aacute; những điều tr&ecirc;n trong b&agrave;i viết n&agrave;y.
<h1 style="text-align: justify;">1. Cardano - Haskel</h1>
<img style="width: 700px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/54aa1562-67c7-4067-ac31-014f752ad9bc" alt="Cardano - Haskel" />
T&ocirc;i th&iacute;ch t&igrave;m hiểu về c&ocirc;ng nghệ Blockchain Cardano c&ugrave;ng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh của c&ocirc;ng nghệ n&agrave;y v&agrave; ph&aacute;t hiện ra rằng Cardano được viết bằng ng&ocirc;n ngữ Haskell. Hầu hết mọi thứ của Blockchain từ v&iacute; điện tử, n&uacute;t đến ng&ocirc;n ngữ hợp đồng th&ocirc;ng minh đều dựa tr&ecirc;n Haskell. Vậy Haskell l&agrave; g&igrave;?
Chắc hẳn bạn đ&atilde; từng nghe qua về ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh n&agrave;y. Tuy nhi&ecirc;n, nhiều người c&ograve;n kh&aacute; xa lạ với thuật ngữ n&agrave;y bởi Haskell kh&ocirc;ng phải l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến.
Haskell l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh h&agrave;m y&ecirc;u cầu viết functional code. Haskell chủ yếu xoay quanh h&agrave;m v&agrave; dữ liệu bất biến n&ecirc;n kh&ocirc;ng g&acirc;y ra hiệu ứng lề. Hiệu ứng lề l&agrave; việc h&agrave;m thực hiện thao t&aacute;c n&agrave;o đ&oacute; như thay đổi gi&aacute; trị của biến to&agrave;n cục từ trong h&agrave;m.
Th&agrave;nh thực m&agrave; n&oacute;i, việc viết ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh thuần t&uacute;y kh&ocirc;ng hề dễ d&agrave;ng ch&uacute;t n&agrave;o, &iacute;t nhất l&agrave; đối với t&ocirc;i. Dẫu vậy, những g&igrave; c&agrave;ng th&aacute;ch thức th&igrave; th&agrave;nh quả c&agrave;ng xứng đ&aacute;ng. Haskell gi&uacute;p bạn viết code đ&aacute;ng tin cậy hơn. Đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tại sao Cardano sử dụng Haskell l&agrave;m ng&ocirc;n ngữ ch&iacute;nh - một tr&igrave;nh soạn thảo code đ&aacute;ng tin cậy - cũng l&agrave; yếu tố cần thiết đối với qu&aacute; tr&igrave;nh x&acirc;y dựng blockchain.
Haskell cũng kh&aacute; nổi tiếng trong giới học thuật, đặc biệt l&agrave; với c&aacute;c nh&agrave; to&aacute;n học. Cardano l&agrave; nền tảng được x&acirc;y dựng bởi nhiều tiến sĩ to&aacute;n học n&ecirc;n c&oacute; thể khẳng định rằng Haskell l&agrave; lựa chọn ho&agrave;n hảo nhất.
<h1 style="text-align: justify;">2. Algorand - Go v&agrave; C</h1>
<img style="width: 700px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/ec3f123a-d5c9-4711-9015-7f3bc561f5bc" alt="Algorand - Go v&agrave; C" />
Sự nổi tiếng xung quanh blockchain Algorand đang tăng vọt trong v&agrave;i ng&agrave;y gần đ&acirc;y v&agrave; c&ocirc;ng nghệ n&agrave;y hiện đang đứng ở top 18 trong vốn h&oacute;a thị trường. Algorand cũng l&agrave; một trong c&aacute;c dự &aacute;n blockchain y&ecirc;u th&iacute;ch của t&ocirc;i. H&agrave;i hước thay: Ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh ch&iacute;nh của Algorand - Go - cũng l&agrave; một trong số c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&agrave; t&ocirc;i ưa d&ugrave;ng. Golang giống như một sự kết hợp ho&agrave;n hảo giữa Python v&agrave; C vậy.
Python vẫn lu&ocirc;n nổi tiếng với c&uacute; ph&aacute;p đơn giản v&agrave; đường cong học tập dốc. Golang cũng c&oacute; đặc điểm như thế. C&uacute; ph&aacute;p của Golang rất dễ hiểu v&agrave; bạn c&oacute; thể nhanh ch&oacute;ng&nbsp; bắt đầu lập tr&igrave;nh với Go. Mặt kh&aacute;c, C l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh bậc thấp c&oacute; hiệu quả cao. C&aacute;c đặc trưng n&agrave;y cũng c&oacute; ở Go.
Ngo&agrave;i ra, m&ocirc; h&igrave;nh của C l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh mệnh lệnh v&agrave; m&ocirc; h&igrave;nh của Go cũng gần tương tự như thế.
Từ khi ra mắt cho đến nay, Go ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n phổ biến, nhất l&agrave; ở b&ecirc;n ph&iacute;a server chuy&ecirc;n m&ocirc;n. C&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n ng&ocirc;n ngữ Go m&agrave; t&ocirc;i từng gặp cho biết rằng ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y hoạt động tốt nhất cho c&aacute;c nh&oacute;m lớn hoặc được d&ugrave;ng để ph&aacute;t triển c&aacute;c phần mềm phức tạp.
Algorand ch&iacute;nh l&agrave; một trường hợp như vậy. Mặc d&ugrave; Go l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh ch&iacute;nh, c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ tương đương kh&aacute;c cũng được sử dụng trong Algorand. Khi xem GitHub của Algorand, t&ocirc;i thấy nhiều thư viện v&agrave; code cho cryptography được viết bằng ng&ocirc;n ngữ C. Nguy&ecirc;n nh&acirc;n l&agrave; do hiện nay c&oacute; rất nhiều code viết bằng C kh&ocirc;ng chỉ phục vụ mục đ&iacute;ch x&acirc;y dựng blockchain m&agrave; c&ograve;n để n&acirc;ng cao hiệu suất. Ng&ocirc;n ngữ được sử dụng trong c&aacute;c thư viện n&agrave;y l&agrave; Go.
<h1 style="text-align: justify;">3. Polkadot - Rust</h1>
<img style="width: 700px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/991fff8e-2b76-4d0c-8be2-c825d0de4470" alt="Polkadot - Rust" />
Polkadot l&agrave; một giao thức blockchain c&oacute; khả năng li&ecirc;n kết v&agrave; tạo mới th&ecirc;m c&aacute;c blockchain kh&aacute;c nhau. Mạng lưới ch&iacute;nh của Polkadot l&agrave; chuỗi chuyển tiếp; những blockchain do người d&ugrave;ng tạo ra gọi l&agrave; parachain (Chuỗi song song). Điều n&agrave;y giải th&iacute;ch cho l&yacute; do tại sao Polkadot được m&atilde; h&oacute;a bằng ng&ocirc;n ngữ Rust.
C&aacute;c blockchain t&ugrave;y chỉnh thường được x&acirc;y dựng tr&ecirc;n một khung sườn c&oacute; sẵn: blockchain framework. Trong Polkadot, framework đ&oacute; l&agrave; Substrate.
Nhưng tại sao ta cần blockchain framework? Substrate cũng giống như bất kỳ thư viện hay framework c&ocirc;ng nghệ n&agrave;o - React, NumPy, Express.js v.v. Mục đ&iacute;ch chung l&agrave; cung cấp những module c&oacute; sẵn để người d&ugrave;ng ph&aacute;t triển dự &aacute;n mới m&agrave; kh&ocirc;ng cần phải lập tr&igrave;nh lại từ đầu. Substrate cung cấp kết nối mạng, thuật to&aacute;n đồng thuận, bỏ phiếu cho blockchain v&agrave; hơn thế nữa. Nền tảng n&agrave;y cung cấp tất cả th&agrave;nh phần cốt yếu để x&acirc;y dựng một blockchain.
Để l&agrave;m được như thế, Substrate sử dụng cấu tr&uacute;c thời gian chạy l&agrave; WebAssembly. WebAssembly l&agrave; một định dạng nhị ph&acirc;n cấp thấp cho web - ban đầu l&agrave; cho web. Ưu điểm của WASM l&agrave; t&iacute;nh bất khả tri của n&oacute; - nền tảng n&agrave;y c&oacute; thể thực thi những hướng dẫn giống nhau tr&ecirc;n c&aacute;c tr&igrave;nh duyệt v&agrave; nền tảng kh&aacute;c nhau.T&iacute;nh năng n&agrave;y g&oacute;p phần đ&aacute;ng kể v&agrave;o qu&aacute; tr&igrave;nh x&acirc;y dựng c&aacute;c c&ocirc;ng nghệ phức tạp v&agrave; ph&acirc;n phối như blockchain.&nbsp;
Khi Rust xuất hiện, ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y đ&atilde; cho thấy t&iacute;nh hiệu quả cao v&agrave; được d&ugrave;ng để ph&aacute;t triển c&aacute;c ứng dụng gần hệ thống. Ngo&agrave;i ra, Rust cũng l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh được chạy bằng c&ocirc;ng cụ WebAssembly.
<h1 style="text-align: justify;">4. Bitcoin - C++</h1>
<img style="width: 700px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/f67540da-e727-42f1-bf66-45c4d1d9c26e" alt="Bitcoin - C++" />
Bạn c&oacute; thể nghi&ecirc;n cứu những b&agrave;i viết của c&aacute;c t&aacute;c giả blockchain để hiểu tại sao một blockchain lại được viết bằng ng&ocirc;n ngữ n&agrave;o đ&oacute;, nhưng với blockchain Bitcoin th&igrave; điều đ&oacute; ho&agrave;n to&agrave;n bất khả thi. Kh&ocirc;ng ai biết Satoshi Nakamoto l&agrave; ai v&agrave; người n&agrave;y cũng l&agrave;m việc thay đổi ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh của Bitcoin trở n&ecirc;n kh&oacute; khăn.
T&ocirc;i kh&ocirc;ng t&igrave;m được b&agrave;i viết n&agrave;o đề cập l&yacute; do tại sao anh ấy chọn C++ cho Bitcoin, v&igrave; thế mọi thứ chỉ dựa tr&ecirc;n suy đo&aacute;n. May thay l&agrave; c&oacute; một số l&yacute; do ph&ugrave; hợp để sử dụng C++ - theo quan điểm của một số người chuy&ecirc;n về ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y.
C++ l&agrave; ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh c&oacute; lịch sử ph&aacute;t triển l&acirc;u đời. Ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y đ&atilde; tồn tại gần 40 năm v&agrave; c&oacute; v&ocirc; v&agrave;n ứng dụng như vận h&agrave;nh hệ thống, tr&ograve; chơi điện tử, m&aacute;y chủ web, bộ vi điều khiển, v.v. C++ c&oacute; trong mọi thứ quanh ch&uacute;ng ta.
Ch&iacute;nh v&igrave; thế, C++ cung cấp kh&aacute; nhiều thư viện li&ecirc;n quan đến x&acirc;y dựng blockchain - đặc biệt l&agrave; cryptography.
C++ cho thấy hiệu suất vượt trội so với tất cả c&aacute;c code b&ecirc;n thứ 3 kh&aacute;c v&agrave; c&oacute; c&aacute;c đặc trưng l&agrave;m code hiệu suất hơn. Một số người khẳng định rằng nhờ khả năng quản l&yacute; bộ nhớ gần hệ thống của C++ m&agrave; ta c&oacute; thể dễ d&agrave;ng viết c&aacute;c phần mềm đ&aacute;ng tin cậy. Số kh&aacute;c lại cho rằng, việc sử dụng sai c&aacute;c kh&aacute;i niệm n&acirc;ng cao như kh&aacute;i niệm trong C++ l&agrave; t&igrave;nh trạng phổ biến n&ecirc;n nảy sinh nhiều vấn đề li&ecirc;n quan đến t&iacute;nh tin cậy của code.
C&oacute; lẽ ch&uacute;ng ta sẽ kh&ocirc;ng bao giờ hiểu được tại sao Satoshi lại chọn d&ugrave;ng ng&ocirc;n ngữ C++.

Admin

4 ngôn ngữ lập trình Blockchain phổ biến nhất

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan