Ng&agrave;y nay, khi mua một m&aacute;y t&iacute;nh mới hoặc khi cảm thấy chiếc m&aacute;y t&iacute;nh cũ đang chạy &igrave; ạch, &yacute; tưởng đầu ti&ecirc;n m&agrave; ch&uacute;ng ta nghĩ tới lu&ocirc;n l&agrave; thay thế ổ cứng HDD bằng một ổ cứng SSD mới. Thậm ch&iacute;, SSD c&oacute; thể được coi l&agrave; liều thuốc hiệu quả nhất kh&ocirc;ng thể thiếu để tăng tốc độ hoạt động của m&aacute;y t&iacute;nh.
Vậy nhưng, đ&atilde; bao giờ ch&uacute;ng ta tự hỏi SSD hoạt động như thế n&agrave;o v&agrave; tại sao SSD lại l&agrave; một c&ocirc;ng nghệ mang t&iacute;nh đột ph&aacute;.
B&agrave;i viết n&agrave;y sẽ trả lời cho bạn c&acirc;u hỏi ch&iacute;nh x&aacute;c SSD l&agrave; g&igrave;, SSD thực sự hoạt động như thế n&agrave;o, v&agrave; tại sao SSD lại hữu &iacute;ch. Ngo&agrave;i ra b&agrave;i viết cũng chỉ ra những nhược điểm ch&iacute;nh của SSD m&agrave; bạn n&ecirc;n biết trước khi c&acirc;n nhắc c&oacute; n&ecirc;n lựa chọn một ổ cứng SSD hay kh&ocirc;ng. V&agrave; nếu bạn quyết định sẽ vượt qua những nhược điểm của SSD v&agrave; đang t&igrave;m kiếm một lời khuy&ecirc;n để chọn mua một ổ SSD ph&ugrave; hợp, ch&uacute;ng t&ocirc;i khuy&ecirc;n bạn n&ecirc;n đọc b&agrave;i viết về những điều cần xem x&eacute;t trước khi mua SSD.
Đầu ti&ecirc;n....
<h3 style="text-align: justify;">Đ&ocirc;i n&eacute;t về m&aacute;y t&iacute;nh v&agrave; bộ nhớ trong m&aacute;y t&iacute;nh</h3>
Ch&uacute;ng ta đ&atilde; biết về kiến tr&uacute;c cơ bản của hệ thống m&aacute;y t&iacute;nh bao gồm: CPU, Bộ nhớ trong, Bộ nhớ ngo&agrave;i v&agrave; c&aacute;c điều khiển v&agrave;o ra, li&ecirc;n kết với nhau qua một hệ thống kết nối ri&ecirc;ng gọi l&agrave; hệ thống Bus.
Trong đ&oacute; bộ nhớ l&agrave; một phần kh&ocirc;ng thể thiếu đ&oacute;ng vai tr&ograve; lưu trữ to&agrave;n bộ dữ liệu, chương tr&igrave;nh v&agrave; cả hệ điều h&agrave;nh. Về cơ bản, bộ nhớ c&oacute; thể được chia l&agrave;m 3 loại ch&iacute;nh. Mỗi bộ phận c&oacute; một chức năng đặc biệt ri&ecirc;ng v&agrave; vận h&agrave;nh theo c&aacute;ch ri&ecirc;ng nhằm phục vụ chức năng m&agrave; n&oacute; được thiết kế:
&nbsp;
<ul>
<li style="text-align: justify;">Cache: l&agrave; khối bộ nhớ nằm ở ph&iacute;a trong nhất của hệ thống, n&oacute; thường nằm ngay trong CPU, v&agrave; được d&ugrave;ng để lưu trữ dữ liệu tạm thời của chương tr&igrave;nh thực thi. Do vị tr&iacute; ở gần CPU v&agrave; kh&ocirc;ng cần mất giao tiếp th&ocirc;ng qua hệ thống BUS, do đ&oacute; tốc độ của n&oacute; cực kỳ nhanh, thậm ch&iacute; xấp xỉ tốc độ hoạt động của CPU. Tuy nhi&ecirc;n bộ nhớ n&agrave;y c&oacute; k&iacute;ch thước tương đối nhỏ, dung lượng của n&oacute; thường chỉ từ 3MB đến 6MB t&ugrave;y từng d&ograve;ng CPU.</li>
<li style="text-align: justify;">Bộ nhớ ch&iacute;nh: nằm ở phần trung gian, c&oacute; tốc độ truy cập cao, dung lượng vừa phải (c&oacute; thể l&ecirc;n đến 128GB hoặc hơn) v&agrave; thường được biết đến với t&ecirc;n gọi l&agrave; RAM (Random Access Memory - hay bộ nhớ truy cập ngẫu nhi&ecirc;n). Đ&acirc;y l&agrave; phần bộ nhớ chứa c&aacute;c dữ liệu v&agrave; m&atilde; thực thi của c&aacute;c tiến tr&igrave;nh đang chạy tr&ecirc;n hệ thống. Tốc độ của bộ nhớ RAM kh&aacute; cao nhưng về cơ bản vẫn chậm hơn kh&aacute; nhiều so với bộ nhớ cache.</li>
<li style="text-align: justify;">Bộ nhớ lưu trữ hay ổ đĩa cứng: chứa gần như to&agrave;n bộ những dữ liệu c&ograve;n lại. Đ&oacute; l&agrave; nơi lưu trữ tất cả c&aacute;c chương tr&igrave;nh, tệp cấu h&igrave;nh, t&agrave;i liệu, c&aacute;c tệp nhạc, tệp phim v&agrave; mọi thứ kh&aacute;c. Khi bạn muốn truy cập một tệp hoặc chạy một chương tr&igrave;nh, m&aacute;y t&iacute;nh cần tải n&oacute; từ bộ nhớ lưu trữ v&agrave; v&agrave;o RAM.</li>
</ul>
C&oacute; một sự kh&aacute;c biệt kh&aacute; lớn giữa tốc độ hoạt động của c&aacute;c kiểu bộ nhớ n&agrave;y. Trong khi bộ nhớ cache v&agrave; RAM c&oacute; thể hoạt động ở tốc độ t&iacute;nh tr&ecirc;n nano gi&acirc;y th&igrave; c&aacute;c ổ cứng lưu trữ truyền thống chỉ c&oacute; tốc độ ở mức mili gi&acirc;y. Đ&acirc;y l&agrave; một sự ch&ecirc;nh lệch cực lớn, điều đ&oacute; l&agrave;m sinh ra c&aacute;c n&uacute;t thắt cổ chai trong qu&aacute; tr&igrave;nh hoạt động, dữ liệu kh&ocirc;ng thể t&agrave;i v&agrave;o kịp so với nhu cầu, g&acirc;y ra sự kh&ocirc;ng đồng bộ v&agrave; tốn nhiều thời gian chờ v&ocirc; &iacute;ch, l&agrave;m giảm tốc độ v&agrave; hiệu suất của cả hệ thống.
Đ&oacute; l&agrave; l&iacute; do ổ SSD ra đời. Kh&aacute;c với c&aacute;c ổ cứng cổ điển hoạt động dựa tr&ecirc;n nguy&ecirc;n l&yacute; từ h&oacute;a do đ&oacute; chậm hơn rất nhiều so với RAM, SSD sử dụng c&ocirc;ng nghệ kh&aacute;c đột ph&aacute; hơn v&agrave; nhanh hơn rất nhiều so với c&aacute;c ổ cứng truyền thống l&agrave;m giảm thời gian chờ do thắt cổ chai, tải dữ liệu nhanh hơn v&agrave; l&agrave;m ch&uacute;ng ta cảm thấy m&aacute;y t&iacute;nh hoạt động nhanh hơn rất nhiều. Vậy
<h3 style="text-align: justify;">Ổ cứng SSD hoạt động như thế n&agrave;o?</h3>
SSD viết tắt của Solid State Driver - Ổ đĩa ở trạng th&aacute;i rắn. Chức năng hoạt động của n&oacute; cũng tương tự như ổ cứng HDD truyền thống: lưu trữ dữ liệu v&agrave; tệp để sử dụng l&acirc;u d&agrave;i. Sự kh&aacute;c biệt nằm ở c&ocirc;ng nghệ m&agrave; n&oacute; sử dụng. Kh&aacute;c với HDD sử dụng c&ocirc;ng nghệ từ h&oacute;a, SSD sử dụng loại bộ nhớ gọi l&agrave; &ldquo;bộ nhớ flash&rdquo;, tương tự như RAM &mdash; nhưng kh&ocirc;ng giống như RAM, x&oacute;a dữ liệu của n&oacute; khi m&aacute;y t&iacute;nh tắt, dữ liệu tr&ecirc;n SSD vẫn tồn tại ngay cả khi n&oacute; mất điện.
Nếu bạn lấy ra một ổ cứng HDD truyền thống, bạn sẽ thấy một chồng đĩa từ c&oacute; kim đọc &mdash; giống như một đầu đọc đĩa nhựa CD hay DVD. Để đọc hoặc ghi được dữ liệu, c&aacute;c tấm đĩa được từ h&oacute;a n&agrave;y phải xoay xung quanh một vị tr&iacute; được bộ điều khiển x&aacute;c định sao cho kim đọc di chuyển đến đ&uacute;ng vị tr&iacute; mong muốn. Do đ&oacute;, tốc độ quay của đ&igrave;a ảnh hưởng rất lớn đến tốc độ đọc kiểu đĩa. V&agrave; do c&oacute; hoạt động cơ học do đ&oacute; tốc độ đọc/ghi của đĩa chậm hơn rất nhiều so với RAM. 
Kh&aacute;c với ở cứng HDD truyền thống, SSD sử dụng một mạng lưới c&aacute;c tế b&agrave;o lưu điện để nhanh ch&oacute;ng gửi v&agrave; nhận dữ liệu. C&aacute;c lưới n&agrave;y được t&aacute;ch th&agrave;nh c&aacute;c phần được gọi l&agrave; &ldquo;trang&rdquo; v&agrave; c&aacute;c trang n&agrave;y l&agrave; nơi dữ liệu được lưu trữ. C&aacute;c trang được nh&oacute;m lại với nhau để tạo th&agrave;nh "c&aacute;c khối". SSD được gọi l&agrave; "trạng th&aacute;i rắn" v&igrave; ch&uacute;ng kh&ocirc;ng c&oacute; bộ phận chuyển động. Do dữ liệu được lưu trữ v&agrave; truy xuất m&agrave; kh&ocirc;ng cần c&aacute;c cơ cấu cơ học, do đ&oacute; tốc độ của SSD nhanh hơn rất nhiều. 
[caption id="attachment_4140" align="aligncenter" width="325"]<img class=" wp-image-4140" src="https://tek4.vn/public_files/ec4d2b79-0d5f-4ed4-a7d7-110b81506aaf" alt="SSD" width="325" height="274" /> Nguồn: Shutterstock[/caption]
Tại sao cần phải biết điều n&agrave;y? Do cấu tr&uacute;c ph&acirc;n trang, SSD chỉ c&oacute; thể ghi v&agrave;o c&aacute;c trang trống trong một khối. Trong ổ cứng HDD, dữ liệu c&oacute; thể được ghi v&agrave;o bất kỳ vị tr&iacute; n&agrave;o tr&ecirc;n đĩa tại bất cứ thời điểm n&agrave;o v&agrave; do đ&oacute; dữ liệu c&oacute; thể được ghi đ&egrave; dễ d&agrave;ng. SSD kh&ocirc;ng thể ghi đ&egrave; trực tiếp dữ liệu trong c&aacute;c trang ri&ecirc;ng lẻ v&agrave; chỉ c&oacute; thể ghi dữ liệu v&agrave;o c&aacute;c trang trống trong một khối.
Vậy vấn đề đặt ra ở đ&acirc;y l&agrave; l&agrave;m c&aacute;ch n&agrave;o để SSD xử l&yacute; việc x&oacute;a dữ liệu? Khi đủ trang trong một khối được đ&aacute;nh dấu l&agrave; kh&ocirc;ng sử dụng, SSD sẽ chuyển to&agrave;n bộ gi&aacute; trị của khối dữ liệu v&agrave;o bộ nhớ, x&oacute;a to&agrave;n bộ khối, sau đ&oacute; ghi lại dữ liệu từ bộ nhớ trở lại khối trong khi để trống c&aacute;c trang kh&ocirc;ng sử dụng. Lưu &yacute; rằng việc x&oacute;a một khối kh&ocirc;ng nhất thiết c&oacute; nghĩa l&agrave; dữ liệu đ&atilde; biến mất ho&agrave;n to&agrave;n.
Điều n&agrave;y c&oacute; nghĩa l&agrave; SSD sẽ trở n&ecirc;n chậm hơn theo thời gian khi bạn đọc ghi lượng dữ liệu c&agrave;ng nhiều v&agrave;o n&oacute;.
Khi một ổ SSD mới, n&oacute; c&oacute; đầy c&aacute;c khối với đầy c&aacute;c trang trống. Khi đ&oacute; nếu bạn ghi dữ liệu mới v&agrave;o SSD, việc ghi dữ liệu c&oacute; thể diễn ra ngay lập tức v&agrave;o c&aacute;c trang trống đ&oacute; với tốc độ rất nhanh. Tuy nhi&ecirc;n, khi ng&agrave;y c&agrave;ng c&oacute; nhiều dữ liệu được ghi, c&aacute;c trang trống sẽ dần cạn kiệt hết v&agrave; chỉ c&ograve;n lại với c&aacute;c trang trống nằm ngẫu nhi&ecirc;n rải r&aacute;c trong c&aacute;c khối.
V&igrave; SSD kh&ocirc;ng thể ghi đ&egrave; trực tiếp một trang ri&ecirc;ng lẻ, do đ&oacute; mỗi khi muốn ghi dữ liệu mới SSD cần thực hiện:
<ul>
<li style="text-align: justify;">T&igrave;m một khối c&oacute; đủ trang được đ&aacute;nh dấu l&agrave; "kh&ocirc;ng sử dụng"</li>
<li style="text-align: justify;">Ghi lại c&aacute;c trang n&agrave;o trong khối đ&oacute; l&agrave; vẫn cần thiết</li>
<li style="text-align: justify;">Đặt lại mọi trang trong khối đ&oacute; th&agrave;nh trống</li>
<li style="text-align: justify;">Ghi lại c&aacute;c trang cần thiết v&agrave;o khối đ&atilde; đặt lại mới</li>
<li style="text-align: justify;">Điền c&aacute;c trang c&ograve;n lại bằng dữ liệu mới</li>
</ul>
V&igrave; vậy, về bản chất, sau khi đ&atilde; ghi dữ liệu v&agrave;o ổ SSD mới, ổ đĩa của bạn sẽ thực hiện tất cả c&aacute;c c&ocirc;ng việc n&agrave;y bất cứ khi n&agrave;o n&oacute; muốn ghi dữ liệu mới. Đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;ch m&agrave; hầu hết bộ nhớ flash hoạt động. 
Tuy nhi&ecirc;n n&oacute; vẫn c&ograve;n nhanh hơn nhiều so với một ổ cứng truyền thống, v&agrave; lợi thế về tốc độ đạt được l&agrave; ho&agrave;n to&agrave;n gi&aacute; trị khi đầu tư mua một ổ cứng SSD so với một ổ cứng HDD truyền thống. 
<h3 style="text-align: justify;">Nhược điểm của ổ SSD</h3>
Nhược điểm dầu ti&ecirc;n của ổ SSD l&agrave; gi&aacute; th&agrave;nh. So với ổ HDD th&igrave; ổ SSD c&oacute; gi&aacute; th&agrave;nh kh&aacute; cao với c&ugrave;ng dung lượng. Nhưng gi&aacute; cả kh&ocirc;ng phải l&agrave; vấn đề ch&iacute;nh đối với c&aacute;c ổ SSD. Gi&aacute; cả đang ng&agrave;y c&agrave;ng được thu hẹp v&agrave; mức độ ch&ecirc;nh lệch gi&aacute; cũng l&agrave; đ&aacute;ng gi&aacute; so với ưu thế về tốc độ của ổ SSD. Do đ&oacute;, nhược điểm lớn nhất của SSD kh&ocirc;ng phải l&agrave; gi&aacute; cả.
Với c&aacute;ch thức hoạt động như tr&ecirc;n, c&oacute; thể thấy nhược điểm lớn nhất của ổ SSD l&agrave; n&oacute; chỉ c&oacute; thể duy tr&igrave; hoạt động tốt với một số lượng hữu hạn c&aacute;c lần ghi. Sau c&aacute;c lần ghi n&agrave;y, ổ cứng c&oacute; thể bị trục trặc hoặc ngưng hoạt động.
L&iacute; giải khoa học cho hiện tượng n&agrave;y l&agrave; do điện năng trong mỗi tế b&agrave;o dữ liệu phải đặt lại định kỳ v&agrave; mỗi khi đặt lại điện trở của mỗi tế b&agrave;o tăng nhẹ, l&agrave;m tăng điện &aacute;p cần thiết để ghi v&agrave;o &ocirc; đ&oacute;. Cuối c&ugrave;ng, điện &aacute;p y&ecirc;u cầu trở n&ecirc;n qu&aacute; cao đến mức tế b&agrave;o đ&oacute; kh&ocirc;ng thể ghi v&agrave;o được nữa.
Do đ&oacute;, c&aacute;c &ocirc; dữ liệu SSD c&oacute; số lần ghi được hữu hạn. Tuy nhi&ecirc;n, điều đ&oacute; kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; SSD sẽ kh&ocirc;ng tồn tại được trong một thời gian d&agrave;i! H&atilde;y xem b&agrave;i viết về tuổi thọ trung b&igrave;nh của ổ cứng HDD, ổ SSD v&agrave; ổ đĩa flash nếu bạn muốn biết th&ecirc;m chi tiết. Hy vọng rằng b&acirc;y giờ bạn đ&atilde; c&oacute; được một sự hiểu biết tốt hơn về c&aacute;ch ổ đĩa SSD hoạt động v&agrave; c&oacute; thể lựa chọn xem c&oacute; cần thiết v&agrave; c&oacute; muốn sở hữu cho m&igrave;nh một ổ SSD thay cho HDD hay kh&ocirc;ng. 
Theo Joel Lee, Makeuseof
&nbsp;

Admin

Bạn đã thực sự biết ổ SSD hoạt động như thế nào?

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan