Đ&acirc;y l&agrave; một chuỗi c&aacute;c b&agrave;i hướng dẫn đầy đủ về hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu cho người mới bắt đầu. C&aacute;c ghi ch&uacute; về b&agrave;i hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu n&agrave;y bao gồm c&aacute;c chủ đề cơ bản đến c&aacute;c chủ đề n&acirc;ng cao như kiến tr&uacute;c DBMS, m&ocirc; h&igrave;nh dữ liệu, sơ đồ m&ocirc; h&igrave;nh ER, ph&eacute;p t&iacute;nh v&agrave; đại số quan hệ, kh&oacute;a, độc lập dữ liệu, v&agrave; một số chủ đề kh&aacute;c để c&oacute; thể dễ d&agrave;ng t&igrave;m hiểu. C&aacute;c bạn c&oacute; thể theo d&otilde;i th&ecirc;m chuỗi series c&aacute;c b&agrave;i về hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu tại đ&acirc;y
<h1 style="text-align: justify;">Cơ sở dữ liệu l&agrave; g&igrave;?</h1>
Cơ sở dữ liệu l&agrave; một tập hợp c&aacute;c dữ liệu li&ecirc;n quan đại diện cho c&aacute;c kh&iacute;a cạnh của đời sống. Hệ thống cơ sở dữ liệu được thiết kế để x&acirc;y dựng v&agrave; cung cấp dữ liệu cho một nhiệm vụ nhất định.
Ứng dụng của cơ sở dữ liệu c&oacute; thể được liệt k&ecirc; như sau:
<table>
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: center;">Ng&agrave;nh nghề</td>
<td style="text-align: center;">Ứng dụng</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Ng&acirc;n h&agrave;ng</td>
<td>Th&ocirc;ng tin kh&aacute;ch h&agrave;ng, hoạt động t&agrave;i khoản, thanh to&aacute;n, tiền gửi, khoản vay.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">H&agrave;ng kh&ocirc;ng</td>
<td>Th&ocirc;ng tin đặt chỗ v&agrave; đặt lịch.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Gi&aacute;o dục</td>
<td>Th&ocirc;ng tin sinh vi&ecirc;n, đăng k&yacute; kh&oacute;a học v&agrave; bảng điểm.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Viễn th&ocirc;ng</td>
<td>Giữ hồ sơ cuộc gọi, h&oacute;a đơn h&agrave;ng th&aacute;ng.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">T&agrave;i ch&iacute;nh</td>
<td>Lưu trữ th&ocirc;ng tin về chứng kho&aacute;n, b&aacute;n v&agrave; mua c&aacute;c c&ocirc;ng cụ t&agrave;i ch&iacute;nh như cổ phiếu v&agrave; tr&aacute;i phiếu.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">B&aacute;n h&agrave;ng</td>
<td>Lưu trữ th&ocirc;ng tin kh&aacute;ch h&agrave;ng v&agrave; sản phẩm.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h1 style="text-align: justify;">Kh&aacute;i niệm về hệ quản trị cơ sở dữ liệu</h1>
<img style="width: 350px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/f8d10d38-2f8e-46f7-b7e3-c5182afcd4fb" alt="blue-round-dbms-concept-vector-linear-line-icons-database-management-system-internet-technology-modern-online-services-106434877-300x300" />
Hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu, được viết tắt l&agrave; DBMS, l&agrave; một tập hợp c&aacute;c chương tr&igrave;nh cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng truy cập cơ sở dữ liệu, thao t&aacute;c dữ liệu v&agrave; b&aacute;o c&aacute;o, biểu diễn dữ liệu.&nbsp;DBMS xử l&yacute; c&aacute;c y&ecirc;u cầu dữ liệu từ một ứng dụng v&agrave; hướng dẫn hệ điều h&agrave;nh cung cấp dữ liệu cụ thể. Trong c&aacute;c hệ thống lớn, DBMS gi&uacute;p người d&ugrave;ng v&agrave; phần mềm kh&aacute;c lưu trữ v&agrave; truy xuất dữ liệu. DBMS cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng tạo cơ sở dữ liệu của ri&ecirc;ng họ theo y&ecirc;u cầu của họ.
V&iacute; dụ:&nbsp;Ch&uacute;ng ta h&atilde;y c&ugrave;ng xem một v&iacute; dụ đơn giản về cơ sở dữ liệu của một trường đại học. Cơ sở dữ liệu n&agrave;y đang giữ th&ocirc;ng tin li&ecirc;n quan đến sinh vi&ecirc;n, kh&oacute;a học v&agrave; số điểm của sinh vi&ecirc;n. Cơ sở dữ liệu được tổ chức th&agrave;nh năm tệp như sau:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Tệp STUDENT lưu trữ dữ liệu của từng sinh vi&ecirc;n</li>
<li>Tệp COURSE chứa dữ liệu về mỗi kh&oacute;a học.</li>
<li>Tệp SECTION lưu trữ th&ocirc;ng tin về c&aacute;c phần học trong một kh&oacute;a học.</li>
<li>Tệp GRADE lưu trữ điểm m&agrave; học sinh nhận được</li>
<li>Tệp TUTOR chứa th&ocirc;ng tin về từng giảng vi&ecirc;n.</li>
</ol>
Để định nghĩa một hệ thống cơ sở dữ liệu:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;">Ch&uacute;ng ta cần x&aacute;c định cấu tr&uacute;c c&aacute;c bản ghi của mỗi tệp bằng c&aacute;ch x&aacute;c định c&aacute;c kiểu loại của phần tử dữ liệu được lưu trữ trong mỗi bản ghi.</li>
<li style="font-weight: 400;">Ch&uacute;ng ta cũng c&oacute; thể sử dụng một lược đồ m&atilde; h&oacute;a để biểu diễn c&aacute;c gi&aacute; trị của một mục dữ liệu.</li>
<li style="font-weight: 400;">Về cơ bản, cơ sở dữ liệu của bạn sẽ c&oacute; 5 bảng với kh&oacute;a ngoại được x&aacute;c định trong c&aacute;c bảng kh&aacute;c nhau.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">Tại sao phải t&igrave;m hiểu DBMS?</h1>
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu đ&oacute;ng một vai tr&ograve; quan trọng trong kỹ thuật phần mềm. Trong mỗi ng&agrave;nh, từ c&aacute;c tổ chức nhỏ đến c&aacute;c tổ chức cấp cao hơn đều cần DBMS để quản l&yacute; dữ liệu. V&igrave; vậy, c&oacute; rất nhiều cơ hội cho những người c&oacute; kiến thức tốt l&agrave;m c&ocirc;ng việc li&ecirc;n quan tới DBMS. DBMS gi&uacute;p c&aacute;c doanh nghiệp tổ chức, lưu trữ dữ liệu của họ tốt hơn bằng c&aacute;ch cung cấp c&aacute;c t&iacute;nh năng kh&aacute;c nhau như:
<ul style="text-align: justify;">
<li>Tạo bảng.</li>
<li>Ph&acirc;n t&aacute;ch v&agrave; bảo vệ dữ liệu.</li>
<li>Đảm bảo t&iacute;nh nhất qu&aacute;n.</li>
<li>Đảm bảo việc giảm dữ liệu dư thừa.</li>
<li>Gi&uacute;p xử l&yacute; nhiều c&acirc;u truy vấn kh&aacute;c nhau cho dữ liệu.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">Đặc điểm của DBMS</h1>
<ul style="text-align: justify;">
<li>DBMS cung cấp bảo mật v&agrave; loại bỏ dữ liệu dư thừa.</li>
<li>Bảo vệ giữa c&aacute;c chương tr&igrave;nh v&agrave; hỗ trợ việc r&uacute;t gọn c&aacute;c đặc tả của dữ liệu.</li>
<li>Hỗ trợ nhiều chế độ thao t&aacute;c cho dữ liệu.</li>
<li>Chia sẻ dữ liệu v&agrave; xử l&yacute; giao dịch cho nhiều người d&ugrave;ng.</li>
<li>DBMS cho ph&eacute;p c&aacute;c thực thể v&agrave; quan hệ giữa ch&uacute;ng được cụ thể h&oacute;a bằng việc tạo th&agrave;nh bảng.</li>
<li>N&oacute; tu&acirc;n theo kh&aacute;i niệm ACID (T&iacute;nh nguy&ecirc;n tử, T&iacute;nh nhất qu&aacute;n, T&iacute;nh độc lập v&agrave; T&iacute;nh bền).</li>
<li>DBMS hỗ trợ m&ocirc;i trường đa người d&ugrave;ng cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng truy cập v&agrave; thao t&aacute;c dữ liệu song song.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">C&aacute;c kiểu hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu</h1>
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;">Cơ sở dữ liệu ph&acirc;n cấp: Trong cơ sở dữ liệu ph&acirc;n cấp, dữ liệu m&ocirc; h&igrave;nh được tổ chức theo cấu tr&uacute;c dạng c&acirc;y. Dữ liệu được lưu trữ theo thứ bậc (từ tr&ecirc;n xuống hoặc từ dưới l&ecirc;n). Dữ liệu được biểu diễn bằng mối quan hệ cha - con. Trong DBMS ph&acirc;n cấp, th&agrave;nh phần cha c&oacute; thể c&oacute; nhiều th&agrave;nh phần con, nhưng c&aacute;c th&agrave;nh phần con chỉ c&oacute; một th&agrave;nh phần cha.</li>
<li style="font-weight: 400;">Cơ sở dữ liệu mạng: M&ocirc; h&igrave;nh cơ sở dữ liệu mạng cho ph&eacute;p mỗi th&agrave;nh phần con c&oacute; nhiều th&agrave;nh phần cha. N&oacute; gi&uacute;p giải quyết nhu cầu m&ocirc; h&igrave;nh h&oacute;a c&aacute;c mối quan hệ phức tạp hơn như mối quan hệ nhiều - nhiều. Trong m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;y, c&aacute;c thực thể được tổ chức trong một biểu đồ c&oacute; thể được truy cập th&ocirc;ng qua một số đường dẫn.</li>
<li style="font-weight: 400;">Cơ sở dữ liệu quan hệ: M&ocirc; h&igrave;nh cơ sở dữ liệu quan hệ l&agrave; m&ocirc; h&igrave;nh được sử dụng rộng r&atilde;i nhất v&igrave; n&oacute; l&agrave; một trong những m&ocirc; h&igrave;nh dễ sử dụng nhất. M&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;y dựa tr&ecirc;n việc chuẩn h&oacute;a dữ liệu trong c&aacute;c h&agrave;ng v&agrave; cột của bảng. M&ocirc; h&igrave;nh quan hệ được lưu trữ trong cấu tr&uacute;c cố định v&agrave; được thao t&aacute;c bằng Ng&ocirc;n ngữ truy vấn dữ liệu c&oacute; cấu tr&uacute;c (SQL).</li>
<li style="font-weight: 400;">Cơ sở dữ liệu hướng đối tượng:&nbsp;Trong m&ocirc; h&igrave;nh hướng đối tượng, dữ liệu được lưu trữ dưới dạng c&aacute;c đối tượng. N&oacute; định nghĩa cơ sở dữ liệu l&agrave; một tập hợp c&aacute;c đối tượng lưu trữ cả gi&aacute; trị v&agrave; c&aacute;c thao t&aacute;c của dữ liệu th&agrave;nh vi&ecirc;n.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">C&aacute;c th&agrave;nh phần trong DBMS</h1>
<table>
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: center;">T&ecirc;n th&agrave;nh phần</td>
<td style="text-align: center;">Nhiệm vụ</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n</td>
<td>Viết chương tr&igrave;nh bằng nhiều ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh kh&aacute;c nhau để tương t&aacute;c với cơ sở dữ liệu.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Người quản trị</td>
<td>Quản trị to&agrave;n bộ hệ thống DBMS.</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">Người d&ugrave;ng cuối</td>
<td>Tương t&aacute;c với hệ quản trị cơ sở dữ liệu để thực hiện t&aacute;c vụ với dữ liệu.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h1 style="text-align: justify;">So s&aacute;nh DBMS v&agrave; Cơ sở dữ liệu dạng bản r&otilde;</h1>
<table>
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: center;">DBMS</td>
<td style="text-align: center;">Cơ sở dữ liệu dạng bản r&otilde; th&ocirc; sơ</td>
</tr>
<tr>
<td>Cho ph&eacute;p nhiều người c&ugrave;ng truy cập.</td>
<td>Kh&ocirc;ng hỗ trợ việc nhiều người d&ugrave;ng truy cập.</td>
</tr>
<tr>
<td>Thiết kế để đ&aacute;p ứng nhu cầu cho c&aacute;c tổ chức nhỏ v&agrave; lớn.</td>
<td>Chỉ giới hạn trong hệ thống DBMS nhỏ hơn.</td>
</tr>
<tr>
<td>Loại bỏ t&iacute;nh dư thừa v&agrave; đảm bảo t&iacute;nh nhất qu&aacute;n.</td>
<td>Tồn tại c&aacute;c vấn đề về dư thừa v&agrave; t&iacute;nh nhất qu&aacute;n.</td>
</tr>
<tr>
<td>Chi ph&iacute; ban đầu rất đắt.</td>
<td>Chi ph&iacute; ban đầu rẻ.</td>
</tr>
<tr>
<td>Dễ thực hiện c&aacute;c giao dịch.</td>
<td>Kh&ocirc;ng hỗ trợ c&aacute;c giao dịch phức tạp.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h1 style="text-align: justify;">Ứng dụng của hệ quản trị cơ sở dữ liệu</h1>
Hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu được sử dụng trong c&aacute;c lĩnh vực kh&aacute;c nhau như:
<ul style="text-align: justify;">
<li>Ng&acirc;n h&agrave;ng: Lưu trữ th&ocirc;ng tin kh&aacute;ch h&agrave;ng, hoạt động t&agrave;i khoản, tiền gửi, chi tiết thanh to&aacute;n.</li>
<li>Sản xuất: Quản l&yacute; chuỗi cung ứng, theo d&otilde;i sản xuất v&agrave; quản l&yacute; h&agrave;ng tồn kho.</li>
<li>T&agrave;i ch&iacute;nh: Lưu trữ th&ocirc;ng tin về cổ phiếu, b&aacute;n v&agrave; mua cổ phiếu v&agrave; tr&aacute;i phiếu.</li>
<li>Gi&aacute;o dục: Lưu trữ th&ocirc;ng tin sinh vi&ecirc;n, đăng k&yacute; kh&oacute;a học, bảng lương v&agrave; điểm.</li>
<li>H&agrave;ng kh&ocirc;ng: Đặt chỗ, đặt v&eacute; v&agrave; th&ocirc;ng tin lịch tr&igrave;nh.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">Phần mềm DBMS phổ biến</h1>
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;">MySQL</li>
<li style="font-weight: 400;">Microsoft Access</li>
<li style="font-weight: 400;">Oracle</li>
<li style="font-weight: 400;">PostgreSQL</li>
<li style="font-weight: 400;">dBASE</li>
<li style="font-weight: 400;">FoxPro</li>
<li style="font-weight: 400;">SQLite</li>
<li style="font-weight: 400;">IBM DB2</li>
<li style="font-weight: 400;">LibreOffice Base</li>
<li style="font-weight: 400;">MariaDB</li>
<li style="font-weight: 400;">Microsoft SQL Server</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">Ưu điểm</h1>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Cung cấp c&aacute;c kỹ thuật kh&aacute;c nhau v&agrave; c&aacute;c chức năng để lưu trữ v&agrave; truy xuất dữ liệu một c&aacute;ch hiệu quả.</li>
<li>Đ&oacute;ng vai tr&ograve; như một tr&igrave;nh xử l&yacute; hiệu quả để c&acirc;n bằng nhu cầu của nhiều ứng dụng sử dụng c&ugrave;ng một dữ liệu.</li>
<li>Cung cấp quy tr&igrave;nh quản trị thống nhất để quản l&yacute; dữ liệu.</li>
<li>Cung cấp t&iacute;nh to&agrave;n vẹn v&agrave; bảo mật của dữ liệu.</li>
<li>DBMS bao h&agrave;m c&aacute;c r&agrave;ng buộc về t&iacute;nh to&agrave;n vẹn để c&oacute; được mức bảo vệ cao chống lại việc truy cập bị cấm v&agrave;o cơ sở dữ liệu.</li>
<li>Lập lịch truy cập đồng thời v&agrave;o dữ liệu theo c&aacute;ch m&agrave; chỉ một người d&ugrave;ng c&oacute; thể truy cập v&agrave;o c&ugrave;ng một dữ liệu tại một thời điểm.</li>
</ul>
<h1 style="text-align: justify;">Nhược điểm</h1>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Chi ph&iacute; phần cứng v&agrave; phần mềm của DBMS kh&aacute; cao, điều n&agrave;y l&agrave;m tăng ng&acirc;n s&aacute;ch của tổ chức.</li>
<li>Hầu hết c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu thường l&agrave; những hệ thống phức tạp, do đ&oacute; cần phải đ&agrave;o tạo cho người d&ugrave;ng sử dụng DBMS.</li>
<li>Trong một số tổ chức, tất cả dữ liệu được t&iacute;ch hợp v&agrave;o một cơ sở dữ liệu duy nhất c&oacute; thể g&acirc;y ra thiệt hại do mất điện hoặc cơ sở dữ liệu c&oacute; thể bị hỏng tr&ecirc;n phương tiện lưu trữ.</li>
<li>Việc sử dụng c&ugrave;ng một chương tr&igrave;nh c&ugrave;ng l&uacute;c bởi nhiều người d&ugrave;ng đ&ocirc;i khi dẫn đến mất m&aacute;t một số dữ liệu.</li>
<li>DBMS kh&ocirc;ng thể thực hiện c&aacute;c ph&eacute;p t&iacute;nh phức tạp.</li>
</ul>
Tr&ecirc;n đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản về hệ quản trị cơ sở dữ liệu, hy vọng rằng mọi người c&oacute; thể nắm được cơ bản kh&aacute;i quản về hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Mọi người h&atilde;y xem c&aacute;c b&agrave;i tiếp theo về cơ sở dữ liệu tr&ecirc;n tek4 nh&eacute;!
P/s: Cảm ơn mọi người đ&atilde; tin tưởng <a href="http://tek4.vn">tek4</a>!

Admin

Hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan