Trong một b&agrave;i ph&aacute;t biểu mới đ&acirc;y về c&aacute;ch thức để Việt Nam vượt l&ecirc;n trong cuộc c&aacute;ch mạng c&ocirc;ng nghiệp 4.0, cựu chủ tịch tập đo&agrave;n viễn th&ocirc;ng qu&acirc;n đội Viettel Nguyễn Mạnh H&ugrave;ng cho rằng:
"Trước đ&acirc;y: Chỉ cần biết ng&ocirc;n ngữ người với người. B&acirc;y giờ: cần biết ng&ocirc;n ngữ người v&agrave; m&aacute;y, ra lệnh cho m&aacute;y, v&igrave; m&aacute;y l&agrave;m l&agrave; ch&iacute;nh, n&ecirc;n cần biết lập tr&igrave;nh, biết coding." - Nguyễn Mạnh H&ugrave;ng
C&ocirc;ng nghệ th&ocirc;ng tin v&agrave; lập tr&igrave;nh mới chỉ l&agrave; những kh&aacute;i niệm ra đời c&aacute;ch đ&acirc;y chưa l&acirc;u nếu so s&aacute;nh với những th&agrave;nh tựu khoa học m&agrave; con người đ&atilde; x&acirc;y dựng từ h&agrave;ng ng&agrave;n năm nay. Tuy nhi&ecirc;n, n&oacute; lại l&agrave; ng&agrave;nh c&oacute; tốc độ ph&aacute;t triển v&agrave; đ&oacute;ng g&oacute;p nhiều nhất cho nh&acirc;n loại trong nền kinh tế tri thức hiện nay. Gần như mọi hoạt động đời sống, x&atilde; hội hiện nay đều li&ecirc;n quan đến c&aacute;c chương tr&igrave;nh m&aacute;y t&iacute;nh. Thậm ch&iacute;, ngay cả những nh&acirc;n vi&ecirc;n ng&acirc;n h&agrave;ng, c&aacute;c b&aacute;c sĩ,... cũng bắt đầu l&agrave;m quen với lập tr&igrave;nh. C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu tự nhi&ecirc;n, x&atilde; hội d&ugrave;ng c&aacute;c c&ocirc;ng cụ lập tr&igrave;nh để m&ocirc; phỏng, tạo b&aacute;o c&aacute;o v&agrave; c&ocirc;ng bố c&aacute;c kết quả nghi&ecirc;n cứu...C&oacute; lẽ trong 10 đến 20 năm tới, lập tr&igrave;nh l&agrave; một trong những kỹ năng phổ biến nhất m&agrave; mỗi người cần trang bị cho kỷ nguy&ecirc;n số.
Vậy, lập tr&igrave;nh l&agrave; g&igrave;? Đ&acirc;y c&oacute; lẽ l&agrave; c&acirc;u hỏi đơn giản nhất c&oacute; thể nhưng kể cả những bạn đ&atilde; đi l&agrave;m lập tr&igrave;nh l&acirc;u năm hay sinh vi&ecirc;n khi đi phỏng vấn xin việc được hỏi vẫn kh&ocirc;ng phải ai cũng trả lời được. Đ&acirc;y l&agrave; vấn đề đầu ti&ecirc;n cần đề cập đến trước khi bạn bắt đầu học lập tr&igrave;nh.
<img style="width: 704px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/02869a49-05f4-4717-8c3c-c84c133fefad" alt="Lập-tr&igrave;nh-C-từ-0-đ&ecirc;n-1-Lập-tr&igrave;nh-l&agrave;-g&igrave;-768x581" height="468" />
Theo <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_tr%C3%ACnh_m%C3%A1y_t%C3%ADnh">wikipedia</a>: Lập tr&igrave;nh m&aacute;y t&iacute;nh hay lập chương tr&igrave;nh m&aacute;y t&iacute;nh thường gọi tắt l&agrave; lập tr&igrave;nh (Computer programming, hay gọi tắt l&agrave; programming) l&agrave; việc lập ra chương tr&igrave;nh l&agrave;m việc cho m&aacute;y c&oacute; bộ xử l&yacute;, n&oacute;i ri&ecirc;ng l&agrave; m&aacute;y t&iacute;nh, để thực thi nhiệm vụ xử l&yacute; th&ocirc;ng tin n&agrave;o đ&oacute;. Chương tr&igrave;nh n&agrave;y gồm d&atilde;y c&aacute;c chỉ thị (hay lệnh) hợp l&yacute; để m&aacute;y thực hiện theo tr&igrave;nh tự thời gian.
Nghe c&oacute; vẻ kh&aacute; phức tạp v&agrave; trừu tượng phải kh&ocirc;ng ạ. Nhưng n&oacute;i t&oacute;m gọn lại một c&aacute;ch đơn giản th&igrave; lập tr&igrave;nh nghĩa l&agrave; tạo ra những chương tr&igrave;nh để ra lệnh cho m&aacute;y t&iacute;nh thực hiện c&aacute;c c&ocirc;ng việc m&agrave; người lập tr&igrave;nh mong muốn. Nghĩa l&agrave; ch&uacute;ng ta quan t&acirc;m đến 3 đối tượng: m&aacute;y t&iacute;nh, chương tr&igrave;nh v&agrave; người lập tr&igrave;nh (hay lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n).
<h3>M&aacute;y t&iacute;nh</h3>
Đối tượng đầu ti&ecirc;n, đối tượng bị động "m&aacute;y t&iacute;nh". Sẽ rất thiếu s&oacute;t nếu coi m&aacute;y t&iacute;nh chỉ l&agrave; những m&aacute;y t&iacute;nh PC th&ocirc;ng thường m&agrave; ch&uacute;ng ta vẫn hay sử dụng để viết b&agrave;i viết n&agrave;y hay chơi game..., m&agrave; n&oacute; bao gồm to&agrave;n bộ c&aacute;c m&aacute;y c&oacute; bộ xử l&yacute;, từ c&aacute;c hệ thống t&iacute;nh to&aacute;n hiệu năng cao, si&ecirc;u m&aacute;y t&iacute;nh, m&aacute;y t&iacute;nh c&aacute; nh&acirc;n (PC), điện thoại di động th&ocirc;ng minh, cho đến c&aacute;c m&aacute;y m&oacute;c gia dụng c&oacute; t&iacute;ch hợp c&aacute;c chip điều khiển lập tr&igrave;nh được như tủ lạnh, điều h&ograve;a,...c&aacute;c thiết bị ngoại vi của m&aacute;y t&iacute;nh như chip điều khiển ở card m&agrave;n h&igrave;nh, cổng giao tiếp,...thậm ch&iacute; cả vũ kh&iacute; kh&ocirc;ng người l&aacute;i, c&aacute;c thiết bị đo đạc, điều khiển...T&oacute;m lại đối tượng l&agrave;m việc của c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n ch&uacute;ng ta l&agrave; tất cả những thiết bị g&igrave; c&oacute; bộ xử l&yacute; v&agrave; từ "t&iacute;nh" ở đ&acirc;y kh&ocirc;ng đơn thuần l&agrave; cộng, trừ, nh&acirc;n, chia m&agrave; bao gồm c&aacute;c ph&eacute;p to&aacute;n logic, số học, dịch chuyển nhằm biến đổi trạng th&aacute;i của thiết bị.
<h3>Chương tr&igrave;nh l&agrave; g&igrave;?</h3>
Chương tr&igrave;nh l&agrave; một tập hợp c&aacute;c hướng dẫn được bi&ecirc;n dịch c&ugrave;ng nhau trong một tệp để thực hiện một số t&aacute;c vụ cụ thể bởi CPU (Bộ xử l&yacute; trung t&acirc;m) trong m&aacute;y t&iacute;nh. N&oacute; l&agrave; một chuỗi c&aacute;c số nhị ph&acirc;n (0 v&agrave; 1) được sắp xếp th&agrave;nh một chuỗi li&ecirc;n tục, khi được đưa cho m&aacute;y t&iacute;nh sẽ thực hiện một số nhiệm vụ.
M&aacute;y t&iacute;nh l&agrave; một cỗ m&aacute;y ngu ngốc nhưng lại c&oacute; tốc độ t&iacute;nh to&aacute;n cực kỳ nhanh ch&oacute;ng. N&oacute; c&oacute; thể đưa ra kết quả rất nhanh cho nhiều ph&eacute;p t&iacute;nh khoa học phức tạp nhưng n&oacute; lại kh&ocirc;ng thể tự thực hiện được một nhiệm vụ. M&aacute;y t&iacute;nh cần một tập hợp c&aacute;c hướng dẫn để thực hiện một số t&aacute;c vụ. C&aacute;c hướng dẫn n&agrave;y c&oacute; trong một chương tr&igrave;nh m&aacute;y t&iacute;nh. Chương tr&igrave;nh m&aacute;y t&iacute;nh về cơ bản l&agrave; c&aacute;c đoạn m&atilde; ng&ocirc;n ngữ nhị ph&acirc;n, tức l&agrave; chuỗi c&aacute;c số 0 v&agrave; 1. Một loạt c&aacute;c lệnh l&agrave;m cho m&aacute;y t&iacute;nh hoạt động m&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; n&oacute; m&aacute;y t&iacute;nh sẽ trở l&ecirc;n t&ecirc; liệt như sắt vụn.
C&aacute;c chương tr&igrave;nh hay phần mềm l&agrave; linh hồn của mọi hệ thống m&aacute;y t&iacute;nh. M&aacute;y t&iacute;nh sẽ l&agrave; những cục hỗn hợp nhựa v&agrave; kim loại v&ocirc; dụng nếu kh&ocirc;ng c&oacute; c&aacute;c chương tr&igrave;nh phần mềm. C&aacute;c chương tr&igrave;nh phần mềm quy định c&aacute;ch thức m&agrave; m&aacute;y t&iacute;nh cũng như c&aacute;c thiết bị th&ocirc;ng minh vận h&agrave;nh. Thổi hồn v&agrave;o cho c&aacute;c chi tiết vật l&yacute; v&ocirc; tri. Trong m&aacute;y t&iacute;nh của bạn chứa đầy c&aacute;c chương tr&igrave;nh ở tất cả mọi thể loại: Từ hệ điều h&agrave;nh để khởi chạy m&aacute;y t&iacute;nh v&agrave; hiển thị l&ecirc;n m&agrave;n h&igrave;nh, cho đến c&aacute;c chương tr&igrave;nh ứng dụng như Firefox, Chrome cho ph&eacute;p c&aacute;c bạn duyệt web để v&agrave;o đọc b&agrave;i viết n&agrave;y. Hay c&aacute;c phần mềm soạn thảo văn bản như Word, Exel, c&aacute;c phần mềm chat như Zalo, Facebook Massenger...c&aacute;c tr&ograve; chơi điện tử cũng l&agrave; c&aacute;c chương tr&igrave;nh.
<img style="width: 701px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/e2da5030-84bf-4e93-b1d9-850205348e3c" alt="Lập-tr&igrave;nh-C-từ-0-đ&ecirc;n-1-Lập-tr&igrave;nh-game-bằng-C-768x432" height="394" />
Ở h&igrave;nh tr&ecirc;n l&agrave; một chương tr&igrave;nh chơi game với đồ họa tuyệt đẹp. V&agrave; ch&uacute;ng ta ho&agrave;n to&agrave;n c&oacute; thể tự lập tr&igrave;nh ra c&aacute;c tr&ograve; chơi game như vậy. Viết lại luật chơi cho c&aacute;c game y&ecirc;u th&iacute;ch, tự thiết kế một thế giới giả tưởng cho bản th&acirc;n... Nghe kh&aacute; th&uacute; vị đ&uacute;ng kh&ocirc;ng ạ? Tất nhi&ecirc;n, để l&agrave;m được điều n&agrave;y đ&ograve;i hỏi bạn phải bỏ ra một khối lượng c&ocirc;ng sức kh&ocirc;ng hề nhỏ v&agrave; c&ocirc;ng việc của bạn kh&ocirc;ng chỉ dừng lại ở việc đ&aacute;nh m&aacute;y viết code m&agrave; c&ograve;n c&oacute; rất nhiều việc kh&aacute;c để l&agrave;m như thiết kế đồ họa, vẽ vời, kiểm thử,...(tất nhi&ecirc;n tất cả c&aacute;c việc n&agrave;y bạn vẫn c&oacute; thể viết code để l&agrave;m tự động tuy nhi&ecirc;n sẽ kh&oacute; hơn rất nhiều).
T&oacute;m lại, chương tr&igrave;nh hay phần mềm c&oacute; ở khắp mọi nơi tr&ecirc;n m&aacute;y t&iacute;nh v&agrave; cho ph&eacute;p m&aacute;y t&iacute;nh hoạt động được c&aacute;c chức năng m&agrave; con người thiết kế. Việc n&oacute; c&oacute; thể l&agrave;m g&igrave;&nbsp; ho&agrave;n to&agrave;n phụ thuộc v&agrave;o bạn, bạn c&oacute; thể tạo ra cả một thế giới của ri&ecirc;ng bạn miễn l&agrave; bạn đủ khả năng v&agrave; s&aacute;ng tạo để l&agrave;m được việc đ&oacute;.
Bạn c&oacute; thể nghĩ m&aacute;y t&iacute;nh l&agrave; một kẻ ngốc kh&ocirc;ng biết nấu ăn. Nếu bạn cung cấp đủ mọi nguy&ecirc;n liệu để l&agrave;m m&oacute;n g&agrave; quay cho kẻ ngốc đ&oacute;, bạn kh&ocirc;ng thể mong đợi một m&oacute;n ăn ngon ngay trước mặt bạn. Bởi m&aacute;y t&iacute;nh kh&ocirc;ng biết phải l&agrave;m g&igrave; với đống nguy&ecirc;n liệu đ&oacute;. Tuy nhi&ecirc;n, nếu bạn cung cấp cả nguy&ecirc;n liệu c&ugrave;ng với c&ocirc;ng thức nấu m&oacute;n g&agrave; quay từng bước đầy đủ th&igrave; bạn c&oacute; thể mong đợi một m&oacute;n g&agrave; quay thực sự ngon từ "kẻ ngốc" đ&oacute;. Điều tương tự diễn ra với m&aacute;y t&iacute;nh, đối với m&aacute;y t&iacute;nh, nguy&ecirc;n liệu của n&oacute; l&agrave; dữ liệu (c&oacute; thể l&agrave; số nguy&ecirc;n, chuỗi, h&igrave;nh ảnh, video hoặc bất cứ thứ g&igrave; kh&aacute;c) v&agrave; c&ocirc;ng thức l&agrave; một chương tr&igrave;nh.
<h3>Lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n</h3>
Lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n l&agrave; những người viết m&atilde; cho m&aacute;y t&iacute;nh. Tức l&agrave; những người đưa c&ocirc;ng thức nấu ăn hoặc c&aacute;c bước thực thi cụ thể cho m&aacute;y t&iacute;nh hoạt động. Nếu v&iacute; m&aacute;y t&iacute;nh với những đồ vật v&ocirc; tri, chương tr&igrave;nh l&agrave; linh hồn của m&aacute;y t&iacute;nh th&igrave; lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n l&agrave; những ph&ugrave; thủy ph&ugrave; ph&eacute;p để thổi hồn v&agrave;o m&aacute;y t&iacute;nh. Nếu c&aacute;c bạn c&oacute; đọc truyện ti&ecirc;n hiệp th&igrave; c&aacute;c bạn sẽ nghĩ lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n như những vị thần với khả năng tạo dựng cả thế giới cho ri&ecirc;ng m&igrave;nh. M&aacute;y t&iacute;nh l&agrave; c&aacute;c c&ocirc;ng cụ cho ph&eacute;p c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n thực hiện c&aacute;c &yacute; tưởng v&agrave; tr&iacute; tưởng tượng của bản th&acirc;n.
Vậy t&oacute;m lại lập tr&igrave;nh l&agrave; g&igrave;? Lập tr&igrave;nh c&oacute; nghĩa l&agrave; tạo lập ra chương tr&igrave;nh chạy tr&ecirc;n m&aacute;y t&iacute;nh để thực hiện một chức năng n&agrave;o đ&oacute;. Chương tr&igrave;nh đ&oacute; c&oacute; thể rất đơn giản l&agrave; t&iacute;nh to&aacute;n tổng của hai số cho đến rất phức tạp như tạo ra một thế giới ri&ecirc;ng trong tưởng tượng của lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n.
Khi c&ograve;n nhỏ, một c&acirc;u hỏi lu&ocirc;n trăn trở trong đầu t&ocirc;i, đ&oacute; l&agrave; l&agrave;m thế n&agrave;o t&ocirc;i c&oacute; thể tạo ra c&aacute;c chương tr&igrave;nh của ri&ecirc;ng m&igrave;nh? Nhỏ hơn nhưng hiệu quả v&agrave; của ri&ecirc;ng t&ocirc;i. C&aacute;c chương tr&igrave;nh như Calculator, Notepad, Music Player, một trang web v&agrave; nhiều chương tr&igrave;nh phức tạp hơn như C&ocirc;ng cụ quản trị từ xa, C&ocirc;ng cụ t&igrave;m kiếm,.. T&ocirc;i thấy lập tr&igrave;nh l&agrave; c&aacute;ch duy nhất để t&ocirc;i c&oacute; thể tạo ra c&aacute;c chương tr&igrave;nh của ri&ecirc;ng m&igrave;nh. Chắc chắn rằng bạn sẽ kh&ocirc;ng thể tạo ra một phần mềm phức tạp trong v&agrave;i ng&agrave;y, m&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; bất cứ kiến thức v&agrave; kinh nghiệm lập tr&igrave;nh n&agrave;o.
Trước khi c&oacute; thể sinh ra một thế giới mới bạn sẽ phải bắt đầu từ những kh&aacute;i niệm cơ bản, giống như học v&otilde; vậy, căn cơ bất ổn th&igrave; dục tốc bất đạt. Nếu bạn kh&ocirc;ng biết những động t&aacute;c cơ bản một c&aacute;ch thuần thục, kh&ocirc;ng r&egrave;n luyện tấn bộ một c&aacute;ch vững ch&atilde;i th&igrave; c&aacute;c động t&aacute;c kh&oacute; sẽ chỉ l&agrave;m bạn bị thương m&agrave; th&ocirc;i. Giống như Đo&agrave;n Dự c&oacute; đến h&agrave;ng trăm năm c&ocirc;ng lực, b&iacute; k&iacute;p h&agrave;ng thượng thừa nhưng kh&ocirc;ng c&oacute; căn cơ vẫn bị c&aacute;c cao thủ nhị lưu cho ăn h&agrave;nh như thường, c&ograve;n Kiều Phong, Qu&aacute;ch Tĩnh chỉ cần 1 bộ H&agrave;ng Long Thập B&aacute;t chưởng đ&atilde; độc bộ thi&ecirc;n hạ.
Bạn sẽ kh&ocirc;ng thể bắt đầu v&agrave;o một ng&agrave;y đẹp trời với sự hiểu biết về m&aacute;y t&iacute;nh v&agrave; lập tr&igrave;nh l&agrave; zero v&agrave; chờ đợi ngay ng&agrave;y h&ocirc;m sau trở th&agrave;nh một chuy&ecirc;n gia cao thủ h&agrave;ng đầu. Bạn cần c&oacute; một nền tảng vững chắc trước khi đi đến những tầng thứ cao hơn, trước khi tạo ra những thứ c&aacute;ch mạng, những thế giới của ri&ecirc;ng m&igrave;nh. Bạn sẽ phải ki&ecirc;n tr&igrave; từng ch&uacute;t từng ch&uacute;t một, ghi ch&uacute; lại những g&igrave; đ&atilde; học, những g&igrave; phạm sai lầm v&agrave; c&aacute;ch khắc phục những nhược điểm, những g&igrave; m&igrave;nh chưa r&otilde; để cải thiện cho lần sau. Mục đ&iacute;ch của to&agrave;n bộ series hướng dẫn n&agrave;y l&agrave; gi&uacute;p bạn x&acirc;y dựng căn bản để c&oacute; thể xoay sở v&agrave; tạo ra bất cứ thứ g&igrave; viết bằng bất cứ ng&ocirc;n ngữ g&igrave; sau n&agrave;y.

Admin

Lập trình là gì? Làm đã lâu nhưng không phải ai cũng biết

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan