Python l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến nhất hiện nay b&ecirc;n cạnh Java hay JavaScript. Điều l&agrave;m n&ecirc;n sự phổ biến n&agrave;y của Python l&agrave; do t&iacute;nh chất đơn giản, dễ tiếp cận c&ugrave;ng với khối lượng thư viện đồ sộ cho mọi ứng dụng do đ&oacute; n&oacute; rất hay được d&ugrave;ng để tạo ra c&aacute;c bản thử nghiệm mẫu của ứng dụng, huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh machine learning, tạo ra c&aacute;c ứng dụng web nhanh ch&oacute;ng dễ d&agrave;ng.&nbsp;
Kh&oacute;a học lập tr&igrave;nh Python cơ bản cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản nhất về Python. Đ&acirc;y l&agrave; một kh&oacute;a học với rất nhiều b&agrave;i tập, project dự &aacute;n v&iacute; dụ gi&uacute;p cho người học c&oacute; thể chủ động v&agrave; nắm được c&aacute;ch giải quyết một b&agrave;i to&aacute;n cụ thể bằng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&agrave; cụ thể ở đ&acirc;y l&agrave; ng&ocirc;n ngữ Python. Mục ti&ecirc;u của kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; gi&uacute;p cho bạn c&oacute; thể lập tr&igrave;nh th&agrave;nh thạo Python một c&aacute;ch cơ bản từ con số 0.&nbsp; Kh&oacute;a học sẽ cung cấp cho bạn c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản về biến v&agrave; c&aacute;c kiểu dữ liệu kh&aacute;c nhau trong Python, biết c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c h&agrave;m v&agrave; mảng, cũng như vận dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c cấu tr&uacute;c điều khiển để giải quyết c&aacute;c vấn đề lập tr&igrave;nh thực tế.
<h2>Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?</h2>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Bạn bắt đầu với lập tr&igrave;nh v&agrave; muốn học lập tr&igrave;nh từ đầu ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn l&agrave;m quen với Python ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn tiếp tục để sử dụng th&agrave;nh thạo Python cho c&aacute;c c&ocirc;ng việc kh&aacute;c như trong c&aacute;c lĩnh vực: Machine learning, Lập tr&igrave;nh Web,...?</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; d&agrave;nh cho bạn: Đơn giản, dễ hiểu, thực tế, thực h&agrave;nh trực tiếp ngay sau khi học với nhiều ứng dụng. Bạn c&oacute; thể tiếp cận mọi thứ dễ d&agrave;ng v&agrave; hiệu quả hơn với "Lập tr&igrave;nh Python cơ bản" của TEK4.VN.
<h2 style="text-align: justify;">Bạn cần l&agrave;m g&igrave; để bắt đầu?</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho cả những người mới bắt đầu do đ&oacute;, những g&igrave; bạn cần l&agrave;:
<div class="udlite-block-list-item udlite-block-list-item-small udlite-block-list-item-tight udlite-block-list-item-neutral udlite-text-sm">
<ul>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Một chiếc m&aacute;y t&iacute;nh (Windows, Mac, hoặc Linux), thậm ch&iacute; một chiếc điện thoại c&oacute; c&agrave;i tr&igrave;nh duyệt Web.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần biết trước về Python</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần bất cứ kinh nghiệm lập tr&igrave;nh n&agrave;o.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Bạn chỉ cần chăm chỉ, chịu kh&oacute; v&agrave; l&agrave;m theo đ&uacute;ng tiến độ đề ra trong Kh&oacute;a học.</li>
</ul>
</div>
<h2 style="text-align: justify;">Những c&acirc;u hỏi thường gặp</h2>
Liệu t&ocirc;i c&oacute; thể kiếm được việc sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Tất nhi&ecirc;n rồi, điều g&igrave; cũng c&oacute; thể nhưng phụ thuộc v&agrave;o cố gắng của bạn. Kh&oacute;a học n&agrave;y bản th&acirc;n n&oacute; chỉ cung cấp những nền tảng cơ bản nhất, c&ograve;n để đi v&agrave;o thực tế s&acirc;u hơn, bạn cần t&igrave;m hiểu v&agrave; l&agrave;m nhiều hơn thế rất nhiều.
T&ocirc;i sẽ mất bao l&acirc;u để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Điều n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o hai yếu tố:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Kiến thức nền tảng của bạn. Chắc chắn việc đ&atilde; l&agrave;m quen với lập tr&igrave;nh v&agrave; một số ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh sẽ gi&uacute;p bạn tiếp cận nhanh kh&oacute;a học n&agrave;y hơn.</li>
<li>Sự tập trung v&agrave; nỗ&nbsp;lực của bạn. Nếu bạn chỉ xem kh&oacute;a học một c&aacute;ch thụ động th&igrave; chắc chắn bạn chỉ mất khoảng chưa đầy một ng&agrave;y l&agrave; c&oacute; thể kết th&uacute;c kh&oacute;a học. Tuy vậy, TEK4.VN kh&ocirc;ng khuyến kh&iacute;ch điều n&agrave;y. Việc xem thụ động chỉ gi&uacute;p bạn lướt qua vấn đề v&agrave; khi gặp một b&agrave;i to&aacute;n thực tế chắc chắn bạn sẽ gặp kh&aacute; nhiều kh&oacute; khăn. Để học tập hiệu quả, bạn n&ecirc;n thực h&agrave;nh, tự suy nghĩ, học một c&aacute;ch chủ động c&aacute;c b&agrave;i tập trước khi xem phần hướng dẫn. Bạn c&agrave;ng chủ động thực h&agrave;nh, luyện tập bao nhi&ecirc;u th&igrave; bạn c&agrave;ng th&agrave;nh thạo bấy nhi&ecirc;u.&nbsp; Trung b&igrave;nh để th&agrave;nh thạo to&agrave;n bộ kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cần bạn đầu tư khoảng 60 giờ. Kh&ocirc;ng qu&aacute; nhiều nếu bạn nghĩ đến viễn cảnh sẽ c&oacute; thể lập tr&igrave;nh một c&aacute;ch th&agrave;nh thạo. Chỉ cần mỗi n&agrave;y bỏ ra khoảng 2 giờ, trong một th&aacute;ng. Kh&ocirc;ng nhiều phải kh&ocirc;ng ạ?</li>
</ol>
Dựa tr&ecirc;n hai yếu tố tr&ecirc;n, chắc hẳn bạn đ&atilde; c&oacute; thể ước đo&aacute;n được cần bao nhi&ecirc;u thời gian v&agrave; sắp xếp thời gian thế n&agrave;o cho hợp l&yacute; rồi chứ?
T&ocirc;i chưa biết lập tr&igrave;nh, liệu t&ocirc;i c&oacute; thể học được kh&oacute;a Lập tr&igrave;nh Python cơ bản n&agrave;y hay kh&ocirc;ng ?
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho người mới bắt đầu từ số 0, chưa c&oacute; bất cứ kh&aacute;i niệm n&agrave;o về lập tr&igrave;nh. Do đ&oacute;, c&aacute;c kh&aacute;i niệm được giải th&iacute;ch kh&aacute; kỹ lưỡng. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn kh&ocirc;ng những c&oacute; thể hiểu c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c kh&aacute;i niệm n&agrave;y trong Python, m&agrave; c&oacute; thể gi&uacute;p bạn hiểu được kh&aacute;i niệm đ&oacute; c&oacute; &yacute; nghĩa như thế n&agrave;o trong lập tr&igrave;nh n&oacute;i chung.
Kh&oacute;a học n&agrave;y dạy Python 2 hay Python 3?
Python 3, chắc chắn rồi. Python 2 hiện nay đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n được hỗ trợ cập nhật v&agrave; chuyển dần sang Python 3. Do đ&oacute;, kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ hướng đến Python 3.
T&ocirc;i n&ecirc;n d&ugrave;ng tr&igrave;nh soạn thảo hoặc IDE n&agrave;o trong kh&oacute;a học?
Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sử dụng Visual Studio Code. Tuy nhi&ecirc;n, bạn cũng c&oacute; thể sử dụng bất cứ một IDE hoặc tr&igrave;nh soạn thảo n&agrave;o quan thuộc chẳng hạn như: PyCharm, Atom, hay thậm ch&iacute; l&agrave; tr&igrave;nh soạn thảo mặc định IDLE k&egrave;m theo khi c&agrave;i đặt. Tất cả m&atilde; nguồn trong kh&oacute;a học đều c&oacute; thể hoạt động tốt tr&ecirc;n tất cả c&aacute;c m&ocirc;i trường n&agrave;y. Ngo&agrave;i ra, TEK4.VN c&ograve;n cung cấp m&ocirc;i trường soạn thảo v&agrave; bi&ecirc;n dịch trực tiếp phục vụ cho c&aacute;c bạn l&agrave;m b&agrave;i v&agrave; tự động đ&aacute;nh gi&aacute; kết quả trực tuyến ngay ở c&aacute;c b&agrave;i tập. Tr&igrave;nh soạn thảo trực tuyến n&agrave;y sẽ được sử dụng để l&agrave;m c&aacute;c b&agrave;i tập trong kh&oacute;a học.
L&agrave;m thế n&agrave;o để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cần l&agrave;m đầy đủ c&aacute;c b&agrave;i tập dạng lập tr&igrave;nh v&agrave; dạng trắc nghiệm kiến thức (quiz). C&aacute;c b&agrave;i tập n&agrave;y sẽ được chấm tự động trực tuyến v&agrave; phản hồi lại kết quả ngay lập tức đến người học. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn biết tiến độ v&agrave; mức độ nắm bắt kiến thức hiện tại của m&igrave;nh để chủ động điều chỉnh ph&ugrave; hợp.
Nếu c&oacute; thắc mắc hoặc kh&oacute; hiểu liệu t&ocirc;i c&oacute; thể t&igrave;m sự trợ gi&uacute;p ở đ&acirc;u? 
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh truy cập v&agrave; học tập nếu gặp vấn đề trong việc giải b&agrave;i tập h&atilde;y trao đổi qua cộng đồng <a class="in-cell-link" href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN - Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a> để được hỗ trợ giải đ&aacute;p nhanh nhất. C&aacute;c vấn đề kh&aacute;c vui l&ograve;ng nhắn tin trực tiếp Fanpage Facebook:&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/tek4.vn/">TEK4.VN</a> để admin giải đ&aacute;p bạn nh&eacute;. Hoặc bạn c&oacute; thể đặt trực tiếp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave;o trong phần b&igrave;nh luận của website.

Lập trình Python cơ bản

Trong b&agrave;i viết n&agrave;y, ta sẽ t&igrave;m hiểu về c&aacute;ch xử l&yacute; ngoại lệ (Exception Handling) trong Python bằng c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c c&acirc;u lệnh <code>try</code>, <code>exception</code> v&agrave; <code>finally</code> với c&aacute;c v&iacute; dụ tương ứng.
Python c&oacute; nhiều ngoại lệ đ&atilde; được t&iacute;ch hợp v&agrave; được đưa ra khi chương tr&igrave;nh gặp lỗi. Khi những ngoại lệ n&agrave;y xảy ra, tr&igrave;nh th&ocirc;ng dịch Python dừng qu&aacute; tr&igrave;nh xử l&yacute; hiện tại v&agrave; chuyển n&oacute; cho qu&aacute; tr&igrave;nh kh&aacute;c cho đến khi n&oacute; được xử l&yacute;. Nếu kh&ocirc;ng được xử l&yacute;, chương tr&igrave;nh sẽ bị dừng lại.
V&iacute; dụ, một chương tr&igrave;nh m&agrave; ch&uacute;ng ta c&oacute; một h&agrave;m A gọi h&agrave;m B, h&agrave;m n&agrave;y lần lượt gọi h&agrave;m C. Nếu một ngoại lệ xảy ra trong h&agrave;m C nhưng kh&ocirc;ng được xử l&yacute; trong C, th&igrave; ngoại lệ sẽ chuyển đến B rồi đến A. Nếu đến đ&acirc;y vẫn chẳng c&oacute; ai xử l&yacute;, th&igrave; n&oacute; sẽ trả lại quyền xử l&yacute; cho tr&igrave;nh th&ocirc;ng dịch, v&agrave; khi đ&oacute; tr&igrave;nh th&ocirc;ng dịch sẽ đưa ra một th&ocirc;ng b&aacute;o lỗi sẽ hiển thị v&agrave; chương tr&igrave;nh bị dừng đột ngột.
Để tr&aacute;nh chương tr&igrave;nh bị dừng đột ngột v&agrave; bị trả ra qu&aacute; nhiều vị tr&iacute; g&acirc;y rất kh&oacute; t&igrave;m lỗi. Ch&uacute;ng ta sẽ cố gắng xử l&yacute; n&oacute; ngay tại vị tr&iacute; thực hiện bằng c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c c&acirc;u lệnh <code>try</code>, <code>exception</code> v&agrave; <code>finally</code> để cố gắng bắt v&agrave; xử l&yacute; c&aacute;c lỗi ngay khi n&oacute; xảy ra.
<h2 style="text-align: justify;">Xử l&yacute; ngoại lệ bằng Python</h2>
Thao t&aacute;c quan trọng c&oacute; thể tạo ra một ngoại lệ được đặt b&ecirc;n trong mệnh đề <code>try</code>. Đoạn m&atilde; xử l&yacute; c&aacute;c ngoại lệ được viết trong mệnh đề <code>exception</code>. Do đ&oacute;, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể chọn những thao t&aacute;c để thực hiện khi ch&uacute;ng ta đ&atilde; xử l&yacute; được ngoại lệ.
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>import sys
try:
 a = 1 / 0
except:
 print("Ngoại lệ xảy ra l&agrave;:", sys.exc_info()[0])</code></pre>
Kết quả:
<pre class="language-markup"><code>Ngoại lệ xảy ra l&agrave;: &lt;class 'ZeroDivisionError'&gt;</code></pre>
Trong chương tr&igrave;nh n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sẽ thực hiện ph&eacute;p chia cho gi&aacute; trị l&agrave; <code>0</code>. Như đ&atilde; đề cập trước đ&acirc;y, phần c&oacute; thể g&acirc;y ra ngoại lệ được đặt b&ecirc;n trong khối <code>try</code>. Nếu kh&ocirc;ng c&oacute; ngoại lệ n&agrave;o xảy ra, khối <code>exception</code> sẽ bị bỏ qua v&agrave; luồng thực thi được tiếp tục hoạt động. Nhưng nếu bất kỳ ngoại lệ n&agrave;o xảy ra, n&oacute; sẽ bị chặn bởi khối <code>exception</code>.
Ở đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta đ&atilde; in t&ecirc;n của ngoại lệ bằng c&aacute;ch sử dụng h&agrave;m <code class="EnlighterJSRAW" data-enlighter-language="generic">exc_info()</code>b&ecirc;n trong m&ocirc;-đun <code>sys</code>. V&igrave; mọi ngoại lệ trong Python đều kế thừa từ lớp Exception cơ sở, ch&uacute;ng ta cũng c&oacute; thể thực hiện theo c&aacute;ch sau.
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>import sys
try:
 a = 1 / 0
except Exception as e:
 print("Ngoại lệ xảy ra l&agrave;:", e.__class__)</code></pre>
Kết quả:
<pre class="language-markup"><code>Ngoại lệ xảy ra l&agrave;: &lt;class 'ZeroDivisionError'&gt;</code></pre>
<h2 style="text-align: justify;">Xử l&yacute; c&aacute;c ngoại lệ cụ thể trong Python</h2>
Trong v&iacute; dụ tr&ecirc;n, ch&uacute;ng ta đ&atilde; kh&ocirc;ng đề cập đến bất kỳ ngoại lệ cụ thể n&agrave;o trong mệnh đề <code>exception</code>. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng phải l&agrave; một phương ph&aacute;p lập tr&igrave;nh tốt v&igrave; n&oacute; sẽ bắt tất cả c&aacute;c ngoại lệ v&agrave; xử l&yacute; mọi trường hợp theo c&ugrave;ng một c&aacute;ch. Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể chỉ định ngoại lệ n&agrave;o m&agrave; mệnh đề <code>exception</code> sẽ xử l&yacute;.
Một mệnh đề <code>try</code> c&oacute; thể c&oacute; bất kỳ số mệnh đề <code>exception</code> n&agrave;o để xử l&yacute; c&aacute;c ngoại lệ kh&aacute;c nhau, tuy nhi&ecirc;n, chỉ một mệnh đề sẽ được thực thi trong trường hợp một ngoại lệ nhất định xảy ra. Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể sử dụng một bộ gi&aacute; trị để chỉ định nhiều ngoại lệ trong một mệnh đề <code>exception</code>.
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>try:
 a = 1 / 0
except ZeroDivisionError:
 print("Lỗi 1 xảy ra")
except (IndentationError, UnicodeError):
 print("Lỗi 2 xảy ra")
except:
 print("C&aacute;c lỗi c&ograve;n lại xảy ra")</code></pre>
<h2 style="text-align: justify;">Đưa ra ngoại lệ trong Python</h2>
Trong lập tr&igrave;nh Python, c&aacute;c ngoại lệ được đưa ra khi lỗi xảy ra trong thời gian thực thi. Ch&uacute;ng ta cũng c&oacute; thể đưa ra c&aacute;c ngoại lệ theo c&aacute;ch thủ c&ocirc;ng bằng c&aacute;ch sử dụng từ kh&oacute;a <code class="EnlighterJSRAW" data-enlighter-language="generic">raise</code>.
Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể t&ugrave;y chọn truyền c&aacute;c gi&aacute; trị cho ngoại lệ để l&agrave;m r&otilde; l&yacute; do tại sao ngoại lệ đ&oacute; được đưa ra.
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>raise KeyboardInterrupt("Lỗi xảy ra v&igrave; ...")</code></pre>
<h2 style="text-align: justify;">Sử dụng khối try với mệnh đề else</h2>
Trong một số t&igrave;nh huống, ta c&oacute; thể muốn chạy một khối đoạn m&atilde; nhất định nếu khối đoạn m&atilde; b&ecirc;n trong try chạy m&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; bất kỳ lỗi n&agrave;o xảy ra. Đối với những trường hợp n&agrave;y, ta c&oacute; thể sử dụng từ kh&oacute;a <code>else</code> với c&acirc;u lệnh <code>try</code>.
[___WARNING_Ch&uacute; &yacute;: C&aacute;c ngoại lệ trong mệnh đề <code>else</code> kh&ocirc;ng được xử l&yacute; bởi c&aacute;c mệnh đề <code>exception</code> trước đ&oacute;._WARNING___]
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>try:
 a = 1 / 3
except:
 print("Sai!")
else:
 b = 1 / 0
 print(b)</code></pre>
<h2 style="text-align: justify;">Khối try v&agrave; finally trong Python</h2>
C&acirc;u lệnh <code>try</code> trong Python c&oacute; thể c&oacute; mệnh đề <code>finally</code> t&ugrave;y chọn. Mệnh đề n&agrave;y được thực thi bất kể lỗi xảy ra hay kh&ocirc;ng, v&agrave; thường được sử dụng để giải ph&oacute;ng c&aacute;c t&agrave;i nguy&ecirc;n b&ecirc;n ngo&agrave;i.
V&iacute; dụ: Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể được kết nối với trung t&acirc;m dữ liệu từ xa th&ocirc;ng qua mạng hoặc l&agrave;m việc với tệp.
Trong tất cả c&aacute;c trường hợp n&agrave;y, ch&uacute;ng ta phải giải ph&oacute;ng t&agrave;i nguy&ecirc;n trước khi chương tr&igrave;nh tạm dừng cho d&ugrave; n&oacute; c&oacute; chạy th&agrave;nh c&ocirc;ng hay kh&ocirc;ng. Những h&agrave;nh động v&iacute; dụ như đ&oacute;ng tệp để giải ph&oacute;ng t&agrave;i nguy&ecirc;n phải được thực hiện trong mệnh đề <code>finally</code> để đảm bảo việc thực thi.
V&iacute; dụ:
<pre class="language-python"><code>try:
 file = open("tek4.txt",encoding = 'utf-8')
finally:
 file.close()</code></pre>
Loại cấu tr&uacute;c n&agrave;y đảm bảo rằng tệp được đ&oacute;ng ngay cả khi một ngoại lệ xảy ra trong qu&aacute; tr&igrave;nh thực thi chương tr&igrave;nh.
V&iacute; dụ 2:
<pre class="language-python"><code>try:
 a = 1 / 0
except:
 print("Lỗi xảy ra")
finally:
 print("Chương tr&igrave;nh thực hiện xong")</code></pre>
Kết quả:
<pre class="language-markup"><code>Lỗi xảy ra
Chương tr&igrave;nh thực hiện xong</code></pre>
Tr&ecirc;n đ&acirc;y l&agrave; kh&aacute;i niệm v&agrave; v&iacute; dụ cơ bản về c&aacute;ch xử l&yacute; ngoại lệ (Exception Handling) trong Python. Ch&uacute;ng ta h&atilde;y thử luyện tập với một v&agrave;i b&agrave;i tập về xử l&yacute; ngoại lệ trước khi chuyển sang chủ đề tiếp theo nh&eacute;.
<div class="ddict_btn" style="top: 27px; left: 1243.4px;">&nbsp;</div>

Xử lý ngoại lệ (Exception Handling) trong Python