Ch&agrave;o mừng bạn đến với Kh&oacute;a học Cơ sở dữ liệu v&agrave; ng&ocirc;n ngữ SQL! Kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cung cấp cho bạn một c&aacute;i nh&igrave;n tổng quan về cơ sở dữ liệu v&agrave; SQL. Bạn sẽ t&igrave;m hiểu về c&aacute;c kh&aacute;i niệm quan trọng trong l&yacute; thuyết cơ sở dữ liệu, c&aacute;ch thức thiết kế cơ sở dữ liệu, chuẩn h&oacute;a cơ sở dữ liệu v&agrave; học c&aacute;ch viết truy vấn SQL cũng như c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c h&agrave;m phổ biến để l&agrave;m việc với cơ sở dữ liệu. Kh&oacute;a học n&agrave;y đặc biệt bởi n&oacute; được thiết kế theo phong c&aacute;ch kết hợp l&yacute; thuyết lẫn thực h&agrave;nh. Hệ thống chấm điểm v&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; tự động sử dụng AI của ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ gi&uacute;p bạn c&oacute; khả năng tự thực h&agrave;nh viết m&atilde; ngay từ những b&agrave;i đầu ti&ecirc;n trong kh&oacute;a học. Ch&uacute;ng ta sẽ bắt đầu từ những b&agrave;i tập đơn giản v&agrave; t&igrave;m hiểu những kh&aacute;i niệm cơ bản nhất. Sau đ&oacute;, ch&uacute;ng ta sẽ từ từ chuyển sang c&aacute;c t&iacute;nh năng n&acirc;ng cao hơn, chẳng hạn như kết hợp dữ liệu từ nhiều bảng với JOIN hoặc x&acirc;y dựng c&aacute;c truy vấn SQL phức tạp bằng c&aacute;ch sử dụng tập hợp hoặc truy vấn con (tức l&agrave; truy vấn b&ecirc;n trong truy vấn hay subquery). Khi kết th&uacute;c phần n&agrave;y, bạn sẽ cảm thấy thoải m&aacute;i khi thực hiện c&aacute;c thao t&aacute;c ch&egrave;n, cập nhật, truy vấn v&agrave; x&oacute;a dữ liệu khỏi cơ sở dữ liệu. Bạn cũng sẽ c&oacute; thể tạo b&aacute;o c&aacute;o SQL cơ bản từ đầu v&agrave; l&agrave;m việc với nhiều bảng trong một truy vấn.
Mục ti&ecirc;u của kh&oacute;a học:
<ul style="text-align: justify;">
<li>Nắm được c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản trong l&yacute; thuyết cơ sở dữ liệu</li>
<li>Thực hiện việc th&ecirc;m, sửa, x&oacute;a dữ liệu từ cơ sở dữ liệu sử dụng SQL.</li>
<li>Viết c&aacute;c c&acirc;u truy vấn SQL query để lấy dữ liệu từ cơ sở dữ liệu.</li>
<li>Nắm được c&aacute;ch sử dụng đại số quan hệ trong việc thao t&aacute;c với cơ sở dữ liệu</li>
<li>Hiểu v&agrave; sử dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c kiểu JOIN bảng trong cơ sở dữ liệu như: INNER JOIN, LEFT JOIN, RIGHT JOIN, FULL JOIN.</li>
<li>Hiểu v&agrave; sử dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c h&agrave;m thống k&ecirc; phổ biến như: COUNT, MAX, MIN, AVG, SUM v&agrave; SQL GROUP BY.</li>
<li>Biết c&aacute;ch sắp xếp kết quả truy vấn với ORDER BY.</li>
<li>Viết c&aacute;c truy vấn con (subqueries).</li>
<li>Sử dụng c&aacute;c to&aacute;n tử tập hợp để kết hợp kết quả truy vấn như UNION, INTERSECT, v&agrave; MINUS.</li>
<li>L&agrave;m việc với c&aacute;c kiểu dữ liệu kh&aacute;c nhau như: văn bản, số, thời gian, v&agrave; nhiều kiểu dữ liệu kh&aacute;c.</li>
<li>Nắm được c&aacute;ch thức thiết kế cơ sở dữ liệu</li>
<li>Nắm được c&aacute;c phương ph&aacute;p chuẩn h&oacute;a cơ sở dữ liệu</li>
</ul>
Điều đặc biệt của kh&oacute;a học
<ul style="text-align: justify;">
<li>D&agrave;nh cho người mới bắt đầu chưa c&oacute; bất cứ kh&aacute;i niệm n&agrave;o về cơ sở dữ liệu. Kh&ocirc;ng cần c&oacute; kiến thức v&agrave; kinh nghiệm trước, kh&ocirc;ng cần c&agrave;i đặt phần mềm, kh&ocirc;ng cần phải chuẩn bị dữ liệu thực h&agrave;nh. Tất cả đ&atilde; được t&iacute;ch hợp sẵn trong kh&oacute;a học với c&aacute;c c&ocirc;ng nghệ m&ocirc; phỏng độc quyền.</li>
<li>Kh&ocirc;ng chỉ học c&aacute;c kh&aacute;i niệm l&yacute; thuyết m&agrave; bạn sẽ được thực h&agrave;nh ngay lập tức tr&ecirc;n từng kh&aacute;i niệm l&yacute; thuyết một c&aacute;ch chi tiết nhất. Thực h&agrave;nh ngay tr&ecirc;n web với tr&igrave;nh soạn thảo được t&iacute;ch hợp sẵn kh&ocirc;ng cần c&agrave;i đặt, kết quả l&agrave;m b&agrave;i được đ&aacute;nh gi&aacute; ngay lập tức với hệ thống chấm điểm kết hợp sức mạnh của c&ocirc;ng nghệ AI hiện đại cho phản hồi ngay tức th&igrave;. Bạn sẽ biết m&igrave;nh đang ở đ&acirc;u, nắm được chắc kiến thức ngay lập tức.</li>
<li>Nội dung được thiết kế từ dễ đến kh&oacute;. C&aacute;c nội dung của kh&oacute;a học được thiết kế c&ocirc;ng phu v&agrave; tỉ mỉ từ những thứ cơ bản nhất đến những kh&aacute;i niệm n&acirc;ng cao theo tr&igrave;nh tự logic hợp l&yacute; bởi đội ngũ chuy&ecirc;n gia gi&uacute;p bạn thu nhận kiến thức tốt hơn.</li>
<li>Hỗ trợ gợi &yacute;.&nbsp;Nếu bạn gặp kh&oacute; khăn khi l&agrave;m b&agrave;i tập thực h&agrave;nh, hệ thống hỗ trợ sẵn c&aacute;c gợi &yacute; cũng như lời giải hướng dẫn. Bạn c&oacute; thể t&igrave;m thấy ch&uacute;ng trong c&aacute;c Tab của mỗi b&agrave;i học. Hoặc bạn cũng c&oacute; thể thảo luận trực tiếp với cộng đồng, bạn b&egrave; c&ugrave;ng học th&ocirc;ng qua hệ thống thảo luận tại mỗi b&agrave;i học.</li>
<li>Hệ thống trợ giảng hỗ trợ 24/24. Hệ thống được t&iacute;ch hợp c&ocirc;ng nghệ AI v&agrave; chatbot cho ph&eacute;p bạn c&oacute; thể hỏi b&agrave;i ngay khi gặp kh&oacute; khăn. Bạn c&oacute; thể tương t&aacute;c với Trợ giảng AI Cụt hoặc c&oacute; thể chat hoặc đưa c&aacute;c c&acirc;u hỏi thảo luận trực tiếp đến đội ngũ chuy&ecirc;n gia trợ giảng của ch&uacute;ng t&ocirc;i.</li>
<li>Chứng chỉ. Sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học, bạn sẽ được cấp chứng chỉ v&agrave; sử dụng n&oacute; để l&agrave;m đẹp hồ sơ của m&igrave;nh trước khi t&igrave;m kiếm một c&ocirc;ng việc thực tế.</li>
<li>Miễn ph&iacute;. Điều đặc biệt l&agrave; với tất cả sự tận t&acirc;m, c&ocirc;ng phu, tỉ mỉ cũng như h&agrave;ng loạt c&ocirc;ng nghệ hiện đại được t&iacute;ch hợp nhưng kh&oacute;a học vẫn HO&Agrave;N TO&Agrave;N MIỄN PH&Iacute; cho bạn. Mục đ&iacute;ch của TEK4.VN l&agrave; mang kiến thức chất lượng cao đến cộng đồng v&igrave; mục đ&iacute;ch phi lợi nhuận do đ&oacute;, kh&oacute;a học l&agrave; HO&Agrave;N TO&Agrave;N MIỄN PH&Iacute;.</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?
<ul style="text-align: justify;">
<li>Những người mới bắt đầu học SQL v&agrave; cơ sở dữ liệu từ con số kh&ocirc;ng. Kh&ocirc;ng cần những hiểu biết trước về SQL, IT hay cơ sở dữ liệu.</li>
<li>Những ai muốn học cơ sở vững chắc nhất về cơ sở dữ liệu v&agrave; SQL để c&oacute; thể tiến xa hơn trong c&ocirc;ng việc li&ecirc;n quan.</li>
<li>Những ai y&ecirc;u th&iacute;ch l&agrave;m việc với dữ liệu v&agrave; ng&ocirc;n ngữ SQL</li>
<li>Những người l&agrave;m việc li&ecirc;n quan đến dữ liệu v&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch dữ liệu, ph&acirc;n t&iacute;ch nghiệp vụ.</li>
<li>V&agrave; tất nhi&ecirc;n l&agrave; cả bạn nữa! Bởi nếu đ&atilde; đọc đến đ&acirc;y, chắc hẳn bạn cũng đang rất muốn t&igrave;m hiểu về cơ sở dữ liệu v&agrave; SQL rồi đ&uacute;ng kh&ocirc;ng?</li>
</ul>
Y&ecirc;u cầu kh&oacute;a học:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="text-align: justify;">Một tr&igrave;nh duyệt web</li>
<li style="text-align: justify;">Kết nối internet ổn định</li>
</ul>
Đ&oacute; l&agrave; tất cả những g&igrave; bạn cần để bắt đầu.
Vậy c&ograve;n chần chờ g&igrave; m&agrave; kh&ocirc;ng bắt đầu?
H&atilde;y bắt đầu đi v&agrave;o nội dung của kh&oacute;a học ngay nh&eacute; !!!

Cơ sở dữ liệu và ngôn ngữ SQL

Nếu một tổ chức muốn &aacute;p dụng c&aacute;ch tiếp cận cơ sở dữ liệu, th&igrave; tổ chức đ&oacute; cần một tập hợp c&aacute;c chương tr&igrave;nh cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng của tổ chức tạo v&agrave; duy tr&igrave; cơ sở dữ liệu cũng như kiểm so&aacute;t tất cả quyền truy cập v&agrave;o ch&uacute;ng. Điều n&agrave;y đạt được bằng c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS). Mục ti&ecirc;u ch&iacute;nh của DBMS l&agrave; cung cấp một m&ocirc;i trường thuận tiện v&agrave; hiệu quả cho người d&ugrave;ng truy xuất v&agrave; lưu trữ th&ocirc;ng tin. Đ&acirc;y l&agrave; một phần mềm trung gian cho ph&eacute;p c&aacute;c ứng dụng tương t&aacute;c với cơ sở dữ liệu th&ocirc;ng qua n&oacute;.
<h2 style="text-align: justify;">Hệ quản trị cơ sở dữ liệu l&agrave; g&igrave;?</h2>
<div class="flex flex-grow flex-col gap-3" style="text-align: justify;">
<div class="min-h-[20px] flex items-start overflow-x-auto whitespace-pre-wrap break-words flex-col gap-4">
<div class="markdown prose w-full break-words dark:prose-invert light">
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (Database Management System - DBMS) l&agrave; một phần mềm được sử dụng để quản l&yacute; v&agrave; tổ chức dữ liệu trong một hệ thống cơ sở dữ liệu. N&oacute; cung cấp c&aacute;c c&ocirc;ng cụ v&agrave; chức năng cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng tạo, lưu trữ, truy xuất, cập nhật v&agrave; x&oacute;a dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng tạo ra cấu tr&uacute;c dữ liệu, tổ chức dữ liệu v&agrave;o c&aacute;c bảng, v&agrave; thiết lập c&aacute;c mối quan hệ giữa c&aacute;c bảng. N&oacute; cũng cung cấp c&aacute;c khả năng truy vấn để t&igrave;m kiếm v&agrave; truy xuất dữ liệu theo y&ecirc;u cầu của người d&ugrave;ng. DBMS cũng đảm bảo t&iacute;nh nhất qu&aacute;n v&agrave; an to&agrave;n của dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.
</div>
</div>
</div>
<h2 style="text-align: justify;">C&aacute;c t&iacute;nh năng cơ bản được cung cấp bởi một hệ quản trị cơ sở dữ liệu</h2>
Như đ&atilde; n&oacute;i ở tr&ecirc;n, DBMS l&agrave; một c&ocirc;ng cụ đặc biệt để tạo thuận lợi cho việc tương t&aacute;c v&agrave; l&agrave;m việc với cơ sở dữ liệu. N&oacute; cung cấp c&aacute;c thao t&aacute;c với dữ liệu như:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="text-align: justify;">Định nghĩa dữ liệu: Cho ph&eacute;p x&aacute;c định v&agrave; định nghĩa một cơ sở dữ liệu. Việc n&agrave;y li&ecirc;n quan đến việc x&aacute;c định c&aacute;c kiểu dữ liệu, cấu tr&uacute;c v&agrave; c&aacute;c r&agrave;ng buộc của dữ liệu sẽ được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu.</li>
<li style="text-align: justify;">X&acirc;y dựng cơ sở dữ liệu: l&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh lưu trữ dữ liệu tr&ecirc;n thiết bị lưu trữ được điều khiển bởi DBMS.</li>
<li style="text-align: justify;">Thao t&aacute;c với cơ sở dữ liệu: li&ecirc;n quan đến việc truy vấn cơ sở dữ liệu để truy xuất dữ liệu cụ thể, cập nhật cơ sở dữ liệu,...</li>
<li style="text-align: justify;">Chia sẻ cơ sở dữ liệu: cho ph&eacute;p nhiều người d&ugrave;ng v&agrave; chương tr&igrave;nh truy cập cơ sở dữ liệu đồng thời.</li>
</ul>
Để truy cập cơ sở dữ liệu, ch&uacute;ng ta cần sử dụng c&aacute;c chương tr&igrave;nh ứng dụng gửi truy vấn (y&ecirc;u cầu) dữ liệu tới DBMS. Một truy vấn sẽ thực hiện c&aacute;c y&ecirc;u cầu thao t&aacute;c cụ thể tr&ecirc;n cơ sở dữ liệu v&agrave; hệ quản trị cơ sở dữ liệu sẽ thực hiện c&aacute;c thao t&aacute;c tương ứng tr&ecirc;n cơ sở dữ liệu.
<h2 style="text-align: justify;">V&iacute; dụ</h2>
Với c&aacute;ch tiếp cận cơ sở dữ liệu, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể x&acirc;y dựng hệ thống ng&acirc;n h&agrave;ng truyền thống như trong sơ đồ dưới đ&acirc;y:
<img style="width: 600px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/7066b2fb-dcf0-42b5-aef9-64227c8f4577" alt="Hệ thống ng&acirc;n h&agrave;ng" />
C&aacute;c c&aacute; nh&acirc;n trong c&aacute;c bộ phận kh&aacute;c nhau sử dụng c&aacute;c chương tr&igrave;nh ứng dụng để y&ecirc;u cầu DBMS truy xuất dữ liệu cụ thể m&agrave; mỗi c&aacute; nh&acirc;n đ&oacute; quan t&acirc;m. Người d&ugrave;ng cuối chỉ c&oacute; thể nh&igrave;n thấy c&aacute;c chương tr&igrave;nh ứng dụng v&agrave; ch&uacute;ng cho ph&eacute;p họ giao tiếp với DBMS. Sau đ&oacute;, DBMS, bao gồm c&aacute;c phần mềm kh&aacute;c nhau, t&igrave;m nạp/lưu trữ dữ liệu từ cơ sở dữ liệu.
V&iacute; dụ, một nh&acirc;n vi&ecirc;n kế to&aacute;n trong ph&ograve;ng kế to&aacute;n muốn c&oacute; th&ocirc;ng tin li&ecirc;n quan đến số lượng t&agrave;i khoản chưa thanh to&aacute;n. V&igrave; vậy, c&ocirc; ta sẽ gửi y&ecirc;u cầu tới DBMS th&ocirc;ng qua phần mềm ứng dụng. Sau khi DBMS lấy th&ocirc;ng tin từ cơ sở dữ liệu, kết quả sẽ được hiển thị th&ocirc;ng qua chương tr&igrave;nh ứng dụng.
[___NOTE_Như vậy, hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS) l&agrave; một hệ thống phần mềm cho ph&eacute;p tương t&aacute;c, lưu trữ v&agrave; quản l&yacute; cơ sở dữ liệu, cung cấp giao tiếp trung gian giữa ứng dụng v&agrave; cơ sở dữ liệu. Một số hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến l&agrave; MySQL, Oracle, Microsoft SQL Server, PostgreSQL v&agrave; MongoDB. Mỗi hệ quản trị cơ sở dữ liệu c&oacute; c&aacute;c đặc điểm v&agrave; t&iacute;nh năng ri&ecirc;ng, ph&ugrave; hợp với c&aacute;c nhu cầu v&agrave; y&ecirc;u cầu cụ thể của ứng dụng hoặc hệ thống._NOTE___]
Trong nội dung của kh&oacute;a học n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sẽ sử dụng hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL phi&ecirc;n bản 8 để thực hiện c&aacute;c nội dung thực h&agrave;nh. Về cơ bản c&aacute;c thao t&aacute;c v&agrave; c&aacute;c h&agrave;m hỗ trợ trong MySQL cũng c&oacute; thể sử dụng được trong c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu kh&aacute;c. C&oacute; đ&ocirc;i ch&uacute;t kh&aacute;c biệt nhưng kh&ocirc;ng đ&aacute;ng kể. Do đ&oacute;, bạn c&oacute; thể sử dụng thoải m&aacute;i m&agrave; kh&ocirc;ng cần qu&aacute; băn khoăn. L&iacute; do ch&uacute;ng t&ocirc;i chọn MySQL v&igrave; n&oacute; tương đối dễ c&agrave;i đặt, nhẹ v&agrave; rất ph&ugrave; hợp để bạn l&agrave;m quen với c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản.
[___WARNING_Một số trường đại học tại Việt Nam sử dụng c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu cao cấp v&agrave; thương mại như SQL Server hoặc Oracle DB để giảng dạy về cơ sở dữ liệu. Tuy nhi&ecirc;n việc c&agrave;i đặt c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu n&agrave;y tương đối mất thời gian v&agrave; kh&aacute; nặng về dung lượng. Ngo&agrave;i ra c&oacute; kh&aacute; nhiều c&aacute;c kh&aacute;i niệm phức tạp ban đầu để tiếp cận v&igrave; vậy ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ kh&ocirc;ng sử dụng n&oacute; như một kh&oacute;a khởi đầu. Về cơ bản th&igrave; c&aacute;c chức năng v&agrave; c&aacute;c h&agrave;m giữa c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu n&agrave;y đều tu&acirc;n theo chuẩn ng&ocirc;n ngữ truy vấn c&oacute; cấu tr&uacute;c SQL, v&igrave; vậy bạn c&oacute; thể y&ecirc;n t&acirc;m l&agrave; những g&igrave; bạn được học trong kh&oacute;a học n&agrave;y ho&agrave;n to&agrave;n c&oacute; thể &aacute;p dụng lại được khi sử dụng c&aacute;c hệ quản trị cơ sở dữ liệu kh&aacute;c được học ở trường._WARNING___]