Golang l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&atilde; nguồn mở bao gồm nhiều t&iacute;nh năng như thư viện chuẩn, quản l&yacute; g&oacute;i, nhập kiểu tĩnh, hỗ trợ kiểm thử v&agrave; nền tảng độc lập . Golang l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ kh&aacute; được ưa chuộng gần đ&acirc;y v&agrave; c&oacute; nhu cầu sử dụng cao trong lập tr&igrave;nh. Kh&oacute;a học n&agrave;y TEK4.VN sẽ cung cấp c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản v&agrave; n&acirc;ng cao về Golang, v&iacute; dụ xử l&yacute; ngoại lệ, mạng v&agrave; tạo mẫu. Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cũng sẽ học c&aacute;c kh&aacute;i niệm cốt l&otilde;i về t&iacute;nh đồng thời. Bạn cũng sẽ được cung cấp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave; b&agrave;i tập gi&uacute;p luyện tập kỹ năng tư duy phản biện v&agrave; giải quyết vấn đề sử dụng Golang. Sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học, bạn c&oacute; thể sử dụng Golang để viết c&aacute;c ứng dụng hiệu quả v&agrave; thực tế sử dụng t&iacute;nh đồng thời.
<h3 style="text-align: justify;">Mục ti&ecirc;u</h3>
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản của Golang</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học về t&iacute;nh đồng thời v&agrave; c&aacute;c khối kiến thức x&acirc;y dựng li&ecirc;n quan đến t&iacute;nh đồng thời</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học c&aacute;ch x&acirc;y dựng một ứng dụng web ho&agrave;n chỉnh bằng Golang</li>
</ul>

Golang từ cơ bản đến nâng cao

Trong c&aacute;c b&agrave;i của Chương trước ch&uacute;ng ta đ&atilde; được học cơ bản về ng&ocirc;n ngữ Go. Trong chương n&agrave;y ch&uacute;ng ta sẽ bắt đầu đi chi tiết v&agrave;o c&aacute;c th&agrave;nh phần cơ bản của ng&ocirc;n ngữ Go bao gồm: cấu tr&uacute;c của chương tr&igrave;nh Go, vấn đề quản l&yacute; g&oacute;i trong Go,...
<h2 style="text-align: justify;">T&ecirc;n file</h2>
Để lập tr&igrave;nh Go cũng như bất cứ ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh n&agrave;o kh&aacute;c, ch&uacute;ng ta cần phải viết c&aacute;c lệnh để tạo th&agrave;nh một file m&atilde; nguồn để bi&ecirc;n dịch hoặc th&ocirc;ng dịch để m&aacute;y c&oacute; thể chạy được.
M&atilde; nguồn Go thường được lưu trữ trong c&aacute;c file c&oacute; đu&ocirc;i .go. T&ecirc;n file bao gồm c&aacute;c k&yacute; tự chữ c&aacute;i th&ocirc;ng thường, v&iacute; dụ như <code>tek4vn.go</code>. Nếu t&ecirc;n c&oacute; nhiều từ, c&aacute;c từ được ngăn c&aacute;ch bằng dấu gạch dưới '_', v&iacute; dụ như <code>tek4vn_platform.go</code>. T&ecirc;n file kh&ocirc;ng được chứa khoảng trắng hoặc c&aacute;c k&yacute; tự đặc biệt như (+,-,*,...). File m&atilde; nguồn chứa c&aacute;c d&ograve;ng lệnh c&oacute; độ d&agrave;i kh&ocirc;ng giới hạn.
Khi đặt t&ecirc;n cho c&aacute;c file Go, bạn cần tu&acirc;n thủ một số quy tắc cụ thể.
<ol>
<li style="text-align: justify;">T&ecirc;n file kh&ocirc;ng được chứa k&yacute; tự đặc biệt hoặc khoảng trắng. T&ecirc;n file chỉ chấp nhận k&yacute; tự chữ c&aacute;i, chữ số v&agrave; dấu gạch dưới.</li>
<li style="text-align: justify;">T&ecirc;n file kh&ocirc;ng được bắt đầu bằng số. Tức l&agrave; t&ecirc;n file1.go th&igrave; hợp lệ nhưng 1file.go l&agrave; kh&ocirc;ng hợp lệ.</li>
<li style="text-align: justify;">T&ecirc;n file kh&ocirc;ng được tr&ugrave;ng với từ kh&oacute;a của Go. Điều n&agrave;y sẽ l&agrave;m tr&igrave;nh bi&ecirc;n dịch hiểu lầm mục đ&iacute;ch của c&aacute;c c&acirc;u lệnh v&agrave; b&aacute;o lỗi.</li>
</ol>
Khi đặt t&ecirc;n file, h&atilde;y cố gắng đảm bảo rằng t&ecirc;n đ&oacute; m&ocirc; tả đ&uacute;ng nội dung của file.&nbsp;Đặc biệt, nếu một file chỉ d&agrave;nh cho một hệ điều h&agrave;nh hoặc kiến tr&uacute;c cụ thể, bạn c&oacute; thể đặt t&ecirc;n file theo c&aacute;ch sau: <code>&lt;file&gt;_&lt;os&gt;.go</code> hoặc <code>&lt;file&gt;_&lt;arch&gt;.go</code>. V&iacute; dụ: <code>main_windows.go</code> sẽ chỉ được bi&ecirc;n dịch tr&ecirc;n Windows, v&agrave; <code>main_amd64.go</code> sẽ chỉ được bi&ecirc;n dịch tr&ecirc;n kiến tr&uacute;c AMD64.
Sau khi tạo một file .go ch&uacute;ng ta c&oacute; thể th&ecirc;m c&aacute;c m&atilde; nguồn v&agrave;o nội dung của file n&agrave;y. M&atilde; nguồn Go cũng giống như c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ kh&aacute;c sẽ được cấu tạo từ tập hợp c&aacute;c từ kh&oacute;a, định danh v&agrave; c&aacute;c to&aacute;n tử.
<h2 style="text-align: justify;">Từ kh&oacute;a</h2>
Trong c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh, c&oacute; một số từ c&oacute; &yacute; nghĩa đặc biệt, được gọi l&agrave; từ kh&oacute;a. Từ kh&oacute;a giống như c&aacute;c từ tố của một ng&ocirc;n ngữ như Tiếng Việt, tiếng Anh,...Ch&uacute;ng ta sử dụng ch&uacute;ng để tạo n&ecirc;n c&aacute;c đoạn văn (c&aacute;c chương tr&igrave;nh). Dưới đ&acirc;y l&agrave; danh s&aacute;ch 25 từ kh&oacute;a được sử dụng trong Go:
<img style="width: 600px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/d343cd46-3782-4a7e-9b96-abde045ac9c1" alt="filename" />
Từ kh&oacute;a trong Go 
<h2 style="text-align: justify;">Định danh</h2>
Định danh (identifier) l&agrave; t&ecirc;n được chỉ định bởi người d&ugrave;ng cho một phần tử chương tr&igrave;nh như biến, h&agrave;m, mẫu, v&agrave; lớp, v.v. Gần như mọi thứ trong chương tr&igrave;nh Go đều c&oacute; t&ecirc;n hoặc định danh. Giống như c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ kh&aacute;c trong họ ng&ocirc;n ngữ C, Go ph&acirc;n biệt chữ hoa chữ thường. Định danh hợp lệ bắt đầu bằng một chữ c&aacute;i (chữ c&aacute;i trong Unicode UTF-8) hoặc <code>_</code> v&agrave; được theo sau bởi c&aacute;c k&yacute; tự hoặc chữ số Unicode, v&iacute; dụ như <code>X56</code>, <code>group1</code>, <code>_x23</code>, <code>i</code>, v&agrave; <code>өԑ12</code>.
Một điều RẤT ĐẶC BIỆT ở Go đ&oacute; l&agrave; Ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Go hỗ trợ Unicode, v&igrave; vậy bạn c&oacute; thể sử dụng c&aacute;c định danh (identifiers) Unicode cho c&aacute;c t&ecirc;n biến, h&agrave;m v&agrave; c&aacute;c định danh kh&aacute;c.
<div class="code-editor__wrapped code-editor__edit__wrapped" data-id="e346dbfe-49f0-4043-a5ec-7003728e0c1a">
<table class="code-editor__table" data-id="0d21d78c-1a0a-43de-b9ef-5f468dcf2bd1">
<tbody>
<tr class="code-editor__edit__row__first">
<td colspan="2">RUN_CODE (*** ph&acirc;n biệt ***)</td>
</tr>
<tr>
<td>GoLang</td>
<td>
<pre class="language-go" data-content="package" data-language="go" data-ace-language="golang" data-name-language="GoLang" data-main-file="main.go"><code>package main
import "fmt"

func main() {
 // Định danh Unicode cho biến
 số := 10
 fmt.Println(số)

 // Định danh Unicode cho h&agrave;m
 fmt.Println(t&iacute;nhTổng(3, 4))
}

func t&iacute;nhTổng(a int, b int) int {
 return a + b
}</code></pre>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
&nbsp;Trong v&iacute; dụ tr&ecirc;n, <code>số</code> v&agrave; <code>t&iacute;nhTổng</code> l&agrave; những định danh d&ugrave;ng trong tiếng Việt, d&ugrave;ng k&yacute; tự Unicode v&agrave; hợp lệ trong Go.
Tuy nhi&ecirc;n, lưu &yacute; rằng mặc d&ugrave; Go hỗ trợ định danh Unicode, nhưng việc sử dụng n&oacute; c&oacute; thể g&acirc;y kh&oacute; khăn trong việc đọc v&agrave; hiểu code, đặc biệt khi l&agrave;m việc trong một nh&oacute;m lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n đa quốc gia hoặc đa ng&ocirc;n ngữ. Do đ&oacute;, thực tế tốt nhất l&agrave; sử dụng tiếng Anh để đặt t&ecirc;n định danh khi lập tr&igrave;nh.
Ngo&agrave;i c&aacute;c quy tắc tr&ecirc;n, ch&uacute;ng ta cần nhớ rằng, c&aacute;c định danh sau KH&Ocirc;NG hợp lệ:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>1ab</code> v&igrave; n&oacute; bắt đầu bằng một chữ số</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>case</code> v&igrave; n&oacute; l&agrave; một từ kh&oacute;a trong Go</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>a+b</code> v&igrave; kh&ocirc;ng được ph&eacute;p d&ugrave;ng c&aacute;c to&aacute;n tử (k&yacute; tự đặc biệt dấu <code>+</code>) </li>
</ul>
Ngo&agrave;i c&aacute;c từ kh&oacute;a, Go c&oacute; một tập hợp 36 định danh được khai b&aacute;o sẵn đại diện cho c&aacute;c kiểu cơ bản v&agrave; một số h&agrave;m t&iacute;ch hợp cơ bản (xem Chương 4); tất cả c&aacute;c định danh n&agrave;y sẽ được giải th&iacute;ch th&ecirc;m trong c&aacute;c chương tiếp theo:
<img style="width: 600px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/fdb81472-3686-47b4-804c-d4c3ad92226a" alt="identifier" />
Định danh được khai b&aacute;o sẵn
<h3 style="text-align: justify;">Định danh trống</h3>
<code>_</code> l&agrave; một định danh đặc biệt, gọi l&agrave; định danh trống. Tương tự như bất kỳ định danh n&agrave;o kh&aacute;c, <code>_</code> c&oacute; thể được sử dụng trong khai b&aacute;o hoặc g&aacute;n biến (v&agrave; bất kỳ kiểu dữ liệu n&agrave;o cũng c&oacute; thể được g&aacute;n cho n&oacute;). Tuy nhi&ecirc;n, gi&aacute; trị của n&oacute; bị bỏ qua, v&igrave; vậy n&oacute; kh&ocirc;ng thể được sử dụng trong d&ograve;ng lệnh tiếp theo. Định danh trống sẽ được đề cập chi tiết sau trong kh&oacute;a học.
<h3 style="text-align: justify;">Ẩn danh</h3>
Đ&ocirc;i khi, ngay cả h&agrave;m cũng kh&ocirc;ng cần phải c&oacute; t&ecirc;n v&igrave; điều đ&oacute; kh&ocirc;ng thực sự cần thiết tại một thời điểm v&agrave; việc kh&ocirc;ng c&oacute; t&ecirc;n thậm ch&iacute; c&ograve;n tăng t&iacute;nh linh hoạt. Những h&agrave;m như vậy được gọi l&agrave; h&agrave;m ẩn danh. Kh&aacute;i niệm n&agrave;y sẽ được đề cập chi tiết sau trong kh&oacute;a học.
<h2 style="text-align: justify;">Cấu tr&uacute;c cơ bản của chương tr&igrave;nh Go</h2>
Chương tr&igrave;nh Go giống như một đoạn văn được viết bằng c&aacute;c từ kh&oacute;a v&agrave; định danh cũng như c&aacute;c to&aacute;n tử số học m&agrave; ch&uacute;ng ta đ&atilde; học ở tr&ecirc;n v&agrave; một số b&agrave;i tiếp theo của kh&oacute;a học. Cũng giống như c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ th&ocirc;ng thường, c&aacute;c c&acirc;u văn trong đoạn văn phải được ph&acirc;n c&aacute;ch bằng c&aacute;c k&yacute; tự ph&acirc;n c&aacute;ch v&agrave; dấu chấm c&acirc;u. 
C&aacute;c k&yacute; tự ph&acirc;n c&aacute;ch được sử dụng trong chương tr&igrave;nh Go bao gồm:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Dấu ngoặc đơn <code>()</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Dấu ngoặc nhọn <code>{}</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Dấu ngoặc vu&ocirc;ng <code>[]</code></li>
</ul>
C&aacute;c dấu chấm c&acirc;u được sử dụng trong chương tr&igrave;nh Go:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>.</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>,</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>;</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>:</code></li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>...</code></li>
</ul>
Chương tr&igrave;nh được cấu th&agrave;nh từ c&aacute;c c&acirc;u lệnh. C&acirc;u lệnh kh&ocirc;ng nhất thiết phải kết th&uacute;c bằng dấu chấm phẩy (<code>;</code>) (kh&aacute;c với c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ kh&aacute;c thuộc họ C). Tr&igrave;nh bi&ecirc;n dịch Go tự động ch&egrave;n dấu chấm phẩy v&agrave;o cuối c&aacute;c c&acirc;u lệnh. Tuy nhi&ecirc;n, nếu nhiều c&acirc;u lệnh được viết tr&ecirc;n c&ugrave;ng một d&ograve;ng th&igrave; ch&uacute;ng phải được ph&acirc;n t&aacute;ch bằng dấu chấm phẩy (<code>;</code>). Ngo&agrave;i ra đ&acirc;y c&ograve;n l&agrave; một th&oacute;i quen kh&ocirc;ng được khuyến kh&iacute;ch v&igrave; n&oacute; khiến code kh&oacute; đọc.
Từ c&aacute;c th&agrave;nh phần cơ bản n&agrave;y, ch&uacute;ng ta viết c&aacute;c đoạn văn (chương tr&igrave;nh) bằng Go. C&aacute;c đoạn văn sẽ bao gồm c&aacute;c phần Mở b&agrave;i, Th&acirc;n b&agrave;i v&agrave; Kết b&agrave;i - một chương tr&igrave;nh Go cũng c&oacute; khung sườn hay cấu tr&uacute;c cơ bản tương tự.
Một chương tr&igrave;nh cơ bản trong ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Go thường bao gồm c&aacute;c phần sau:
<ol>
<li style="text-align: justify;">Package Declaration: Mỗi tập tin Go bắt đầu bằng một khai b&aacute;o package. Mỗi chương tr&igrave;nh Go đều bắt buộc phải c&oacute; một package <code>main</code>.
<pre class="language-go" data-content="package%20main" data-language="go" data-ace-language="golang" data-name-language="GoLang" data-main-file="main.go"><code>package main</code></pre>
</li>
<li style="text-align: justify;">Import Statements: C&aacute;c packages kh&aacute;c c&oacute; thể được import v&agrave;o tập tin Go hiện tại để sử dụng c&aacute;c h&agrave;m hoặc loại dữ liệu do ch&uacute;ng cung cấp.
<pre class="language-go" data-content="import%20%22fmt%22" data-language="go" data-ace-language="golang" data-name-language="GoLang" data-main-file="main.go"><code>import "fmt"</code></pre>
</li>
<li style="text-align: justify;">Functions: H&agrave;m <code>main()</code> l&agrave; điểm bắt đầu của chương tr&igrave;nh Go. Khi chương tr&igrave;nh Go được chạy, h&agrave;m <code>main()</code> sẽ được gọi đầu ti&ecirc;n.</li>
</ol>
<pre class="language-go" data-content="func%20main()%20%7B%0A%20%20%20%20%2F%2F%20code%20goes%20here%0A%7D" data-language="go" data-ace-language="golang" data-name-language="GoLang" data-main-file="main.go"><code>func main() {
 // code goes here
}</code></pre>
Ch&uacute;ng ta quay lại v&iacute; dụ về một chương tr&igrave;nh Go đơn giản l&agrave; Hello World đ&atilde; được học trong b&agrave;i trước:
<div class="code-editor__wrapped code-editor__edit__wrapped" data-id="311ee40c-8898-4e8f-a60e-606d778078a3">
<table class="code-editor__table" data-id="4bfeeaca-a765-4ff0-aba5-8fe7cca92a7c">
<tbody>
<tr class="code-editor__edit__row__first">
<td colspan="2">RUN_CODE (*** ph&acirc;n biệt ***)</td>
</tr>
<tr>
<td>GoLang</td>
<td>
<pre class="language-go" data-content="package" data-language="go" data-ace-language="golang" data-name-language="GoLang" data-main-file="main.go"><code>package main

import "fmt"

func main() {
 fmt.Println("Hello, World!")
}</code></pre>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
Chương tr&igrave;nh tr&ecirc;n sẽ in ra <code>"Hello, World!"</code> khi được chạy.
C&aacute;c chương tr&igrave;nh Go phức tạp hơn c&oacute; thể bao gồm c&aacute;c định nghĩa loại dữ liệu mới, biến to&agrave;n cục, v&agrave; h&agrave;m bổ sung ngo&agrave;i h&agrave;m <code>main()</code>. Một chương tr&igrave;nh c&oacute; thể được chia th&agrave;nh nhiều tập tin v&agrave; package, nhưng vẫn phải c&oacute; một v&agrave; chỉ một h&agrave;m <code>main()</code> trong package <code>main</code>.

Tên file, từ khóa và định danh