Golang l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&atilde; nguồn mở bao gồm nhiều t&iacute;nh năng như thư viện chuẩn, quản l&yacute; g&oacute;i, nhập kiểu tĩnh, hỗ trợ kiểm thử v&agrave; nền tảng độc lập . Golang l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ kh&aacute; được ưa chuộng gần đ&acirc;y v&agrave; c&oacute; nhu cầu sử dụng cao trong lập tr&igrave;nh. Kh&oacute;a học n&agrave;y TEK4.VN sẽ cung cấp c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản v&agrave; n&acirc;ng cao về Golang, v&iacute; dụ xử l&yacute; ngoại lệ, mạng v&agrave; tạo mẫu. Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cũng sẽ học c&aacute;c kh&aacute;i niệm cốt l&otilde;i về t&iacute;nh đồng thời. Bạn cũng sẽ được cung cấp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave; b&agrave;i tập gi&uacute;p luyện tập kỹ năng tư duy phản biện v&agrave; giải quyết vấn đề sử dụng Golang. Sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học, bạn c&oacute; thể sử dụng Golang để viết c&aacute;c ứng dụng hiệu quả v&agrave; thực tế sử dụng t&iacute;nh đồng thời.
<h3 style="text-align: justify;">Mục ti&ecirc;u</h3>
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản của Golang</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học về t&iacute;nh đồng thời v&agrave; c&aacute;c khối kiến thức x&acirc;y dựng li&ecirc;n quan đến t&iacute;nh đồng thời</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Học c&aacute;ch x&acirc;y dựng một ứng dụng web ho&agrave;n chỉnh bằng Golang</li>
</ul>

Golang từ cơ bản đến nâng cao

Ng&agrave;y nay, sự ph&aacute;t triển nhanh ch&oacute;ng của c&ocirc;ng nghệ đ&atilde; đưa ra y&ecirc;u cầu ng&agrave;y c&agrave;ng cao về hiệu suất v&agrave; tốc độ của phần mềm. Ch&uacute;ng ta thường thấy nhiều ứng dụng được viết bằng c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ bậc cao như NodeJS, Java, Python hay ASP.NET. Tuy nhi&ecirc;n trong rất nhiều c&aacute;c hệ thống ứng dụng lớn đ&ograve;i hỏi hiệu năng cao th&igrave; c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ bậc thấp như C, hay C++ vẫn c&oacute; chỗ đứng nhất định. Ngo&agrave;i ra để triển khai c&aacute;c ứng dụng phần back-end, với c&aacute;c nghiệp vụ phức tạp bằng C/C++ l&agrave; kh&ocirc;ng thực tế v&agrave; đ&ograve;i hỏi rất nhiều nguồn lực. Bởi v&igrave; những ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y l&agrave; c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh c&oacute; tuổi đời tương đối cao v&agrave; do đ&oacute; n&oacute; gặp nhiều hạn chế trong nhiều y&ecirc;u cầu thực tế hiện nay.
Trong bối cảnh đ&oacute;, ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Go, c&ograve;n được biết đến với t&ecirc;n gọi Golang, đ&atilde; trở th&agrave;nh một lựa chọn hấp dẫn cho c&aacute;c nh&agrave; ph&aacute;t triển. Được tạo ra bởi Google - Go kết hợp giữa sự đơn giản v&agrave; r&otilde; r&agrave;ng của ng&ocirc;n ngữ C với khả năng xử l&yacute; đa luồng v&agrave; hiệu suất cao. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh, m&agrave; c&ograve;n l&agrave; một c&ocirc;ng cụ mạnh mẽ gi&uacute;p c&aacute;c nh&agrave; ph&aacute;t triển tạo ra c&aacute;c sản phẩm phần mềm chất lượng cao.
Trước khi đi s&acirc;u hơn v&agrave;o c&aacute;c nội dung trong kh&oacute;a học, trong b&agrave;i n&agrave;y ch&uacute;ng ta h&atilde;y c&ugrave;ng t&igrave;m hiểu tổng quan đ&ocirc;i n&eacute;t về Go để nắm được &yacute; tưởng v&agrave; động lực cũng như những đặc điểm ti&ecirc;u biểu của n&oacute; l&agrave;m cơ sở để hiểu hơn c&aacute;c kh&aacute;i niệm về sau n&agrave;y.
<img style="width: 100%; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/15dd402a-e212-42a2-b021-04e308804067" alt="Giới thiệu về Golang" />
<h2 style="text-align: justify;">Giới thiệu về Golang </h2>
Được biết đến với t&ecirc;n gọi Golang, Go l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh được thiết kế bởi Robert Griesemer, Rob Pike v&agrave; Ken Thompson. Đ&acirc;y l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&atilde; nguồn mở gi&uacute;p dễ d&agrave;ng x&acirc;y dựng c&aacute;c giải ph&aacute;p phần mềm đơn giản, đ&aacute;ng tin cậy v&agrave; hiệu quả. Go l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh được định kiểu tĩnh v&agrave; bi&ecirc;n dịch. 
<ul>
<li style="text-align: justify;">Được định kiểu tĩnh c&oacute; nghĩa l&agrave; kiểu biến được khai b&aacute;o r&otilde; r&agrave;ng v&agrave; do đ&oacute; được x&aacute;c định tại thời điểm bi&ecirc;n dịch. </li>
<li style="text-align: justify;">Ng&ocirc;n ngữ được bi&ecirc;n dịch l&agrave; một ng&ocirc;n ngữ dịch m&atilde; nguồn th&agrave;nh m&atilde; m&aacute;y trước khi thực thi.</li>
</ul>
[___NOTE_Trong suốt kh&oacute;a học n&agrave;y, TEK4.VN sẽ sử dụng kết hợp cả 2 từ Go v&agrave; Golang._NOTE___]
Đặc điểm nổi bật của Golang l&agrave; sự tối giản, với c&uacute; ph&aacute;p đơn giản v&agrave; r&otilde; r&agrave;ng cũng như hệ thống kiểu dữ liệu mạnh mẽ.
Ngo&agrave;i ra Go c&ograve;n hỗ trợ đa luồng qua c&aacute;c goroutine, gi&uacute;p lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n tận dụng được sức mạnh của phần cứng đa nh&acirc;n v&agrave; đa luồng. B&ecirc;n cạnh đ&oacute; n&oacute; c&ograve;n c&oacute; hệ thống quản l&yacute; bộ nhớ tự động, hỗ trợ kiểu dữ liệu đa dạng v&agrave; hỗ trợ xử l&yacute; lỗi mạnh mẽ.
Do vậy, Go đ&atilde; trở th&agrave;nh một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến trong việc ph&aacute;t triển phần mềm, đặc biệt l&agrave; trong lĩnh vực đ&aacute;m m&acirc;y v&agrave; c&aacute;c dịch vụ web lớn. N&oacute; đ&atilde; được sử dụng để x&acirc;y dựng nhiều dự &aacute;n phần mềm quan trọng v&agrave; nổi tiếng, bao gồm hệ thống điều khiển container Docker v&agrave; hệ thống quản l&yacute; dịch vụ Kubernetes.
<h2 style="text-align: justify;">Lịch sử ph&aacute;t triển của Golang </h2>
Go ra đời v&agrave;o năm 2007 tại Google v&agrave; được ph&aacute;t h&agrave;nh ch&iacute;nh thức lần đầu ti&ecirc;n v&agrave;o năm 2009 với giấy ph&eacute;p m&atilde; nguồn mở kiểu BSD được ph&aacute;t h&agrave;nh cho c&aacute;c nền tảng Linux v&agrave; Mac OS. Phi&ecirc;n bản đầu ti&ecirc;n cho Windows được c&ocirc;ng bố v&agrave;o ng&agrave;y 22 th&aacute;ng 11 c&ugrave;ng năm đ&oacute;. Go 1.0 (phi&ecirc;n bản đầu ti&ecirc;n sẵn s&agrave;ng để sử dụng cho lập tr&igrave;nh sản phẩm thực tế) được ph&aacute;t h&agrave;nh v&agrave;o th&aacute;ng 3 năm 2012. Từ năm 2012, Go đ&atilde; ph&aacute;t triển từ phi&ecirc;n bản 1.1 đến 1.12 (th&aacute;ng 3 năm 2019) v&agrave; phi&ecirc;n bản mới nhất cho đến thời điểm b&agrave;i n&agrave;y được viết l&agrave; Go 1.20.5 !
&nbsp;
<img style="width: 600px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/4dcf836b-96fc-45f6-8574-2bd8a0590b58" alt="Lịch sử ph&aacute;t triển của Golang" />
H&igrave;nh ảnh lịch sử ph&aacute;t triển của Go từ năm 2007 đến năm 2019
<h2 style="text-align: justify;">Golang được sử dụng ở đ&acirc;u?</h2>
Golang được sử dụng rộng r&atilde;i trong nhiều lĩnh vực v&agrave; bởi nhiều c&ocirc;ng ty lớn nhỏ kh&aacute;c nhau. Dưới đ&acirc;y l&agrave; một số v&iacute; dụ:
<ol style="text-align: justify;">
<li style="text-align: justify;">
Đ&aacute;m m&acirc;y v&agrave; ph&aacute;t triển dịch vụ web: Nhờ khả năng xử l&yacute; đồng thời mạnh mẽ v&agrave; hiệu năng tốt, Go rất ph&ugrave; hợp cho việc ph&aacute;t triển dịch vụ web đa luồng. C&aacute;c c&ocirc;ng ty như Google, Dropbox, SoundCloud v&agrave; MongoDB đều sử dụng Go trong c&aacute;c dịch vụ của họ.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Hạ tầng v&agrave; c&ocirc;ng cụ ph&aacute;t triển phần mềm: Go cũng được sử dụng để x&acirc;y dựng c&aacute;c c&ocirc;ng cụ ph&aacute;t triển phần mềm, như Docker (một nền tảng d&ugrave;ng để đ&oacute;ng g&oacute;i v&agrave; chạy ứng dụng dưới dạng c&aacute;c container) v&agrave; Kubernetes (một hệ thống để tự động triển khai, mở rộng v&agrave; quản l&yacute; c&aacute;c ứng dụng container), đều được viết bằng Go.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Hệ thống ph&acirc;n t&aacute;n v&agrave; mạng: Go được thiết kế với khả năng xử l&yacute; đồng thời mạnh mẽ, l&agrave;m cho n&oacute; trở th&agrave;nh một lựa chọn tốt cho việc ph&aacute;t triển c&aacute;c hệ thống ph&acirc;n t&aacute;n v&agrave; mạng. C&aacute;c c&ocirc;ng ty như Cloudflare sử dụng Go để x&acirc;y dựng một số phần của hạ tầng mạng của họ.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Dữ liệu lớn v&agrave; học m&aacute;y: Mặc d&ugrave; Python thường được sử dụng nhiều hơn trong lĩnh vực n&agrave;y, Go cũng c&oacute; c&aacute;c thư viện hỗ trợ xử l&yacute; dữ liệu lớn v&agrave; học m&aacute;y, v&agrave; được sử dụng bởi c&aacute;c c&ocirc;ng ty như DataDog v&agrave; Segment.
</li>
<li>
Ph&aacute;t triển tr&ograve; chơi v&agrave; đồ hoạ: Go cũng được sử dụng trong ph&aacute;t triển game, nhờ v&agrave;o khả năng xử l&yacute; đồng thời mạnh mẽ v&agrave; hỗ trợ đa nền tảng.
</li>
</ol>
[___TIP_Go nằm trong top danh s&aacute;ch ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh h&agrave;ng đầu hiện nay tr&ecirc;n thế giới. Sau Java, PHP, NodeJS th&igrave; c&oacute; thể coi Go l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ sử dụng l&agrave;m back-end web kh&aacute; phổ biến hiện nay tại Việt Nam b&ecirc;n cạnh Ruby v&agrave; ASP._TIP___]
Go đ&atilde; thu h&uacute;t nhiều sự ch&uacute; &yacute; sau khi được ph&aacute;t h&agrave;nh c&ocirc;ng khai v&agrave;o th&aacute;ng 1 năm 2010. V&agrave;o năm 2009 v&agrave; năm 2016, Go đ&atilde; được c&ocirc;ng nhận l&agrave; ng&ocirc;n ngữ của năm bởi Tiobe, một bảng xếp hạng độ phổ biến của c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh. Trong bảng xếp hạng n&agrave;y, Go đứng thứ 10 v&agrave;o th&aacute;ng 11 năm 2018, với mức độ phổ biến gần 2,5%. Giải thưởng Ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh của Năm được trao cho ng&ocirc;n ngữ c&oacute; xếp hạng tăng cao nhất trong năm. Danh s&aacute;ch được cung cấp dưới đ&acirc;y:
<img style="width: 100%; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/676470b1-3c60-4f57-8445-750e413b5822" alt="1" />
<h2 style="text-align: justify;">C&aacute;c ng&ocirc;n ngữ ảnh hưởng đến phong c&aacute;ch của Go</h2>
Go thuộc họ ng&ocirc;n ngữ C, giống như C++, Java v&agrave; C#, v&agrave; được lấy cảm hứng từ nhiều ng&ocirc;n ngữ kh&aacute;c. Go c&oacute; sự tương đồng về mặt c&uacute; ph&aacute;p với ng&ocirc;n ngữ C nhằm gi&uacute;p c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n dễ học hơn. Tuy nhi&ecirc;n, so với C/C++, c&uacute; ph&aacute;p Go ngắn gọn hơn. Ngo&agrave;i ra, Go c&oacute; c&aacute;c t&iacute;nh năng của ng&ocirc;n ngữ động, do đ&oacute; c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n Python v&agrave; Ruby c&oacute; thể dễ d&agrave;ng sử dụng ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y. 
<div class="flex flex-grow flex-col gap-3" style="text-align: justify;">
<div class="min-h-[20px] flex flex-col items-start gap-4 whitespace-pre-wrap break-words">
<div class="markdown prose w-full break-words dark:prose-invert light">
Ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Go đ&atilde; được thiết kế dựa tr&ecirc;n sự lấy cảm hứng từ nhiều ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh kh&aacute;c.
<ol>
<li>
C: Go được thiết kế với c&uacute; ph&aacute;p tương tự C để giữ được t&iacute;nh tiện lợi v&agrave; đơn giản của ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y. Cũng giống như C, Go sử dụng khối code được đặt trong dấu ngoặc nhọn <code>{}</code> v&agrave; dấu chấm phẩy (<code>;</code>) để kết th&uacute;c c&acirc;u lệnh. Tuy nhi&ecirc;n, Go đi xa hơn bằng việc tự động ch&egrave;n dấu chấm phẩy khi cần, l&agrave;m cho m&atilde; nguồn trở n&ecirc;n gọn g&agrave;ng hơn.
</li>
<li>
Pascal/Modula-2: Từ c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y, Go đ&atilde; kế thừa cấu tr&uacute;c khối lệnh v&agrave; c&aacute;ch sắp xếp c&aacute;c phần kh&aacute;c nhau của m&atilde; nguồn.
</li>
<li>
Algol 68: Go lấy cảm hứng từ Algol 68 trong c&aacute;ch xử l&yacute; kiểu dữ liệu. Algol 68 l&agrave; ng&ocirc;n ngữ đầu ti&ecirc;n giới thiệu kh&aacute;i niệm "kiểu kh&ocirc;ng đổi" (immutable type), một kh&aacute;i niệm rất quan trọng trong Go.
</li>
<li>
Newsqueak: Newsqueak, một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh thử nghiệm do Rob Pike (một trong những người s&aacute;ng lập Go) ph&aacute;t triển, đ&atilde; ảnh hưởng đến c&aacute;ch thức Go xử l&yacute; đồng thời v&agrave; sự kiện.
</li>
<li>
Smalltalk v&agrave; Java: Từ hai ng&ocirc;n ngữ n&agrave;y, Go đ&atilde; học được c&aacute;ch thức tổ chức m&atilde; nguồn th&ocirc;ng qua g&oacute;i (packages) v&agrave; c&aacute;ch xử l&yacute; giao tiếp giữa c&aacute;c đối tượng th&ocirc;ng qua interfaces.
</li>
</ol>
Tất cả c&aacute;c nguy&ecirc;n tắc kế thừa từ c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ kh&aacute;c đều được &aacute;p dụng trong Go một c&aacute;ch cẩn thận, để đảm bảo rằng n&oacute; kh&ocirc;ng chỉ thừa kế những điều tốt đẹp m&agrave; c&ograve;n tr&aacute;nh được những hạn chế v&agrave; rắc rối của c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh trước đ&oacute;.
</div>
</div>
</div>
Sau đ&acirc;y l&agrave; h&igrave;nh ảnh minh họa c&aacute;c yếu tố ảnh hưởng đến sự ra đời của ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Go:
<img style="width: 100%; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/c0685747-cdca-4204-859b-c29604a90a0c" alt="2" />
<h2 style="text-align: justify;">Tại sao cần một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh mới như Go?</h2>
Trong một thế giới ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh đa dạng như hiện nay, từ những ng&ocirc;n ngữ kinh điển như C, Java, Python cho đến những ng&ocirc;n ngữ mới hơn như Rust, Kotlin v&agrave; Swift, tại sao lại cần th&ecirc;m một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh kh&aacute;c như Go? Sau đ&acirc;y l&agrave; một số l&yacute; do tại sao Go, một ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh mới, lại trở n&ecirc;n cần thiết trong thế giới c&ocirc;ng nghệ hiện đại.
<h3 style="text-align: justify;">Go l&agrave; một cập nhật xu hướng c&ocirc;ng nghệ hiện đại</h3>
C&aacute;c ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh như C/C++ đ&atilde; c&oacute; lịch sử ph&aacute;t triển v&agrave; sử dụng kh&aacute; l&acirc;u d&agrave;i (khoảng hơn 40 năm) do đ&oacute; nhiều khi kh&ocirc;ng đ&aacute;p ứng kịp tốc độ ph&aacute;t triển của c&aacute;c xu hướng c&ocirc;ng nghệ hiện đại, v&igrave; vậy cần c&oacute; một ng&ocirc;n ngữ hệ thống mới, ph&ugrave; hợp với nhu cầu của bối cảnh c&ocirc;ng nghệ hiện nay l&agrave; hết sức cần thiết.
<h3 style="text-align: justify;">Go gi&uacute;p đ&aacute;p ứng nhu cầu ph&aacute;t triển phần mềm nhanh hơn</h3>
Mặc d&ugrave; c&ocirc;ng nghệ đ&atilde; ph&aacute;t triển rất nhanh trong những năm gần đ&acirc;y, nhưng việc ph&aacute;t triển phần mềm vẫn l&agrave; một c&ocirc;ng việc đầy kh&oacute; khăn v&agrave; thử th&aacute;ch, do c&aacute;c ứng dụng ng&agrave;y c&agrave;ng tăng quy m&ocirc; v&agrave; mức độ phức tạp hơn. Do đ&oacute;, ch&uacute;ng ta cần c&oacute; một ng&ocirc;n ngữ cấp thấp mới nhưng được trang bị đ&acirc;y đủ c&aacute;c t&iacute;nh năng cao cấp hơn gi&uacute;p tiết kiệm c&ocirc;ng sức v&agrave; thời gian ph&aacute;t triển.
<h3 style="text-align: justify;">Go lập tr&igrave;nh dễ d&agrave;ng v&agrave; hiệu quả</h3>
Trước khi c&oacute; Go, lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n phải lựa chọn giữa hiệu suất thực thi cao nhưng x&acirc;y dựng chậm v&agrave; kh&ocirc;ng hiệu quả (như C++) hoặc bi&ecirc;n dịch hiệu quả nhưng thực thi kh&ocirc;ng nhanh (như .NET hoặc Java), hoặc dễ lập tr&igrave;nh nhưng thực thi chậm hơn (c&aacute;c ng&ocirc;n ngữ động như Python, Ruby hoặc JavaScript). Go được ph&aacute;t triển trong một nỗ lực nhằm đ&aacute;p ứng cả ba y&ecirc;u cầu: bi&ecirc;n dịch hiệu quả v&agrave; nhanh ch&oacute;ng, thực thi nhanh v&agrave; dễ lập tr&igrave;nh.
Đ&oacute; l&agrave; những l&yacute; do gi&uacute;p Go trở l&ecirc;n ph&aacute;t triển đặc biệt mạnh mẽ trong thời gian gần đ&acirc;y.
Như vậy, trong b&agrave;i n&agrave;y, ch&uacute;ng ta đ&atilde; t&igrave;m hiểu được sơ bộ về ng&ocirc;n ngữ Go cũng như một số ưu điểm của n&oacute;. Trong b&agrave;i sau, ch&uacute;ng ra h&atilde;y c&ugrave;ng đi s&acirc;u hơn về tổng quan một số đặc điểm nổi bật v&agrave; những kh&aacute;i niệm ch&iacute;nh (key concept) của ng&ocirc;n ngữ Go.

Tổng quan về Go