<pre style="text-align: center;">[___WARNING_ Kh&oacute;a học đang trong qu&aacute; tr&igrave;nh cập nhật nội dung mỗi tuần&nbsp; n&ecirc;n kh&ocirc;ng thể tr&aacute;nh khỏi sai s&oacute;t. Rất mong bạn đọc th&ocirc;ng cảm. Nếu c&oacute; bất cứ thắc mắc n&agrave;o h&atilde;y inbox tới admin tại <a href="https://www.facebook.com/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">fanpage TEK4.VN</a>&nbsp; hoặc thảo luận tại group <a href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN- Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a>_WARNING___]</pre>
Học lập tr&igrave;nh C l&agrave; một trong những y&ecirc;u cầu đầu ti&ecirc;n đối với đa số c&aacute;c sinh vi&ecirc;n c&ocirc;ng nghệ th&ocirc;ng tin. Nhưng đ&acirc;y l&agrave; một trong những nội dung m&agrave; kh&ocirc;ng &iacute;t sinh vi&ecirc;n đều gặp kh&oacute; khăn trong những ng&agrave;y đầu học lập tr&igrave;nh của m&igrave;nh. Bản th&acirc;n t&aacute;c giả cũng đ&atilde; từng trải qua. C&oacute; những vấn đề c&oacute; thể hiểu về mặt t&iacute;nh to&aacute;n nhưng kh&ocirc;ng biết l&agrave;m sao thể hiện bằng chương tr&igrave;nh cho m&aacute;y t&iacute;nh chạy. Hoặc những bỡ ngỡ ban đầu khi học về con trỏ, c&aacute;ch hoạt động của n&oacute; ra sao? Thấu hiểu được những kh&oacute; khăn n&agrave;y n&ecirc;n bản th&acirc;n t&aacute;c giả n&oacute;i ri&ecirc;ng v&agrave; TEK4.VN n&oacute;i chung đ&atilde; x&acirc;y dựng kh&oacute;a học &ldquo;Lập tr&igrave;nh C cơ bản đến n&acirc;ng cao&rdquo; n&agrave;y với mong muốn sẽ gi&uacute;p những bạn mới tiếp cận với lập tr&igrave;nh hoặc đ&atilde; tiếp cận nhưng gặp kh&oacute; khăn với n&oacute;.
<h2 style="text-align: justify;">Nội dung kh&oacute;a học</h2>
Kh&oacute;a học Lập tr&igrave;nh C cơ bản đến n&acirc;ng cao được thiết kế cho c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n muốn t&igrave;m hiểu ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh C từ đầu. Kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ hiểu biết về ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh C từ đ&oacute; gi&uacute;p bạn c&oacute; thể tự học v&agrave; t&igrave;m hiểu cũng như sử dụng C ở cấp độ&nbsp; cao hơn. Nội dung ch&iacute;nh của kh&oacute;a học sẽ bao gồm:
<ul style="text-align: justify;">
<li>C&aacute;ch thức viết v&agrave; chạy chương tr&igrave;nh bằng ng&ocirc;n ngữ C</li>
<li>Biến v&agrave; c&aacute;c kiểu dữ liệu cơ sở trong ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh C</li>
<li>C&aacute;ch thức xử l&yacute; nhập xuất dữ liệu chuẩn trong C</li>
<li>Cấu tr&uacute;c rẽ nh&aacute;nh if else</li>
<li>V&ograve;ng lặp trong ng&ocirc;n ngữ C</li>
<li>C&aacute;ch sử dụng mảng trong ng&ocirc;n ngữ C</li>
<li>Sử dụng con trỏ khi lập tr&igrave;nh C</li>
<li>Sử dụng h&agrave;m trong C</li>
<li>L&agrave;m việc với chuỗi k&yacute; tự v&agrave; k&yacute; tự trong C</li>
<li>Kiểu dữ liệu tự định nghĩa c&oacute; cấu tr&uacute;c (struct) trong C</li>
<li>C&aacute;c thao t&aacute;c tr&ecirc;n tệp tin</li>
</ul>
Hi vọng rằng &ldquo;Lập tr&igrave;nh C cơ bản đến n&acirc;ng cao sẽ gi&uacute;p bạn giải quyết những kh&oacute; khăn khi bước ch&acirc;n v&agrave;o thế giới lập tr&igrave;nh đặc biệt l&agrave; lập tr&igrave;nh C. Mọi thắc mắc, hỏi đ&aacute;p c&oacute; thể đăng trực tiếp tại phần b&igrave;nh luận của b&agrave;i hoặc inbox đến Fanpage của&nbsp;<a style="background: transparent; transition: all 0.2s linear 0s; color: #dd3333; outline: none 0px; text-decoration: none;" href="https://www.facebook.com/tek4.vn/">TEK4.VN</a>.
Giờ h&atilde;y bắt đầu ngay n&agrave;o!

Lập trình C cơ bản

<h2 style="text-align: justify;">Giới thiệu</h2>
Ch&uacute;ng ta đều đ&atilde; biết về file m&aacute;y t&iacute;nh. Trong b&agrave;i học n&agrave;y ch&uacute;ng ta sẽ học c&aacute;ch thực hiện c&aacute;c thao t&aacute;c với file như đọc nội dung từ file v&agrave; ghi nội dung v&agrave;o file.
Ba bước l&agrave;m việc với file:
<ol style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Mở file</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Thực hiện c&aacute;c thao t&aacute;c với file (đọc v&agrave; ghi)</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1">Đ&oacute;ng file</li>
</ol>
H&atilde;y tr&igrave;nh b&agrave;y chi tiết từng chủ đề n&agrave;y.
<h2 style="text-align: justify;">Mở file</h2>
Trong C, ta sử dụng con trỏ FILE để mở file.
<pre class="language-c" data-content="%2F%2F%20pointer%20variable%20of%20FILE%20type%0AFILE*%20fptr%3B" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>// pointer variable of FILE type
FILE* fptr;</code></pre>
[___NOTE_Lưu &yacute;: Bạn kh&ocirc;ng cần phải hiểu cơ chế hoạt động nội bộ của <code>FILE*</code> để l&agrave;m việc với file._NOTE___]
Ch&uacute;ng ta sử dụng h&agrave;m <code>fopen()</code> t&iacute;ch hợp sẵn để mở file.
Giả sử ch&uacute;ng ta c&oacute; file <code>message.txt</code> với nội dung sau.
<img style="width: 600px; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/8090f9d4-02b3-4f8b-8a59-71e363d16b24" alt="ilovetek4" />
B&acirc;y giờ, h&atilde;y mở file n&agrave;y bằng h&agrave;m <code>fopen()</code>.
<pre class="language-c" data-content="FILE*%20fptr%3B%0A%0A%2F%2F%20open%20file%0Afptr%20%3D%20fopen(%22message.txt%22%2C%20%22r%22)%3B" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>FILE* fptr;

// open file
fptr = fopen("message.txt", "r");</code></pre>
Mở file c&oacute; nghĩa l&agrave; kết nối chương tr&igrave;nh với file. B&acirc;y giờ, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể thực hiện c&aacute;c thao t&aacute;c kh&aacute;c nhau với file <code>message.txt</code>.
Ở đ&acirc;y, <code>"r"</code> cho biết ch&uacute;ng ta đ&atilde; mở file ở chế độ đọc. Điều n&agrave;y c&oacute; nghĩa l&agrave; ch&uacute;ng ta chỉ c&oacute; thể thực hiện thao t&aacute;c đọc.
<h2 style="text-align: justify;">fopen() ở Chế độ đọc</h2>
Trong khi mở file ở chế độ đọc, ch&uacute;ng ta cần đảm bảo file c&oacute; tồn tại ở vị tr&iacute; đ&atilde; chỉ định. Nếu kh&ocirc;ng, h&agrave;m <code>fopen()</code> sẽ trả về <code>NULL</code>.
H&atilde;y xem một v&iacute; dụ.
Giả sử ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng c&oacute; bất kỳ file n&agrave;o t&ecirc;n l&agrave; <code>abc.text</code> v&agrave; ch&uacute;ng ta cố gắng mở file ở chế độ đọc.
<pre class="language-c" data-content="%23include%20%3Cstdio.h%3E%0Aint%20main()%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0FILE*%20fptr%3B%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20open%20file%0A%C2%A0%C2%A0fptr%20%3D%20fopen(%22abc.txt%22%2C%20%22r%22)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%0A%C2%A0%C2%A0if(fptr%20%3D%3D%20NULL)%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22File%20opening%20is%20unsuccessful%22)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0return%200%3B" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>#include &lt;stdio.h&gt;
int main() {
 FILE* fptr;
 // mở file
 fptr = fopen("abc.txt", "r");
 
 if(fptr == NULL) {
 printf("File opening is unsuccessful");
 }
 return 0;</code></pre>
Khi chạy code, bạn sẽ nhận được lỗi <code>File opening is unsuccessful</code> do kh&ocirc;ng c&oacute; file n&agrave;o t&ecirc;n l&agrave; <code>abc.txt</code>.
V&igrave; vậy, gi&aacute; trị của fptr sẽ trở th&agrave;nh <code>NULL</code>. Do đ&oacute;, điều kiện <code>if fptr == NULL</code> l&agrave; <code>true</code>.
[___NOTE_Điều n&agrave;y chỉ được &aacute;p dụng khi ch&uacute;ng ta đang mở file ở chế độ đọc._NOTE___]
<h2 style="text-align: justify;">Đọc nội dung file</h2>
Sau khi mở file, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể đọc nội dung file bằng h&agrave;m <code>fgets()</code>. H&atilde;y xem một v&iacute; dụ.
<pre class="language-c" data-content="%23include%20%3Cstdio.h%3E%0A%0Aint%20main()%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0FILE*%20fptr%3B%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20open%20file%0A%C2%A0%C2%A0fptr%20%3D%20fopen(%22message.txt%22%2C%20%22r%22)%3B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20array%20to%20store%20the%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0char%20fileContent%5B1000%5D%3B%0A%C2%A0%C2%A0%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20condition%20to%20check%20if%20file%20opening%20is%20successful%0A%C2%A0%C2%A0if(fptr%20!%3D%20NULL)%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20read%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0fgets(fileContent%2C%201000%2C%20fptr)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22%25s%22%2C%20fileContent)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0else%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22File%20opening%20is%20unsuccessful%22)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%0A%C2%A0%C2%A0return%200%3B%0A%7D" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>#include &lt;stdio.h&gt;

int main() {

 FILE* fptr;
 // mở file
 fptr = fopen("message.txt", "r");

 // mảng để lưu dữ liệu
 char fileContent[1000];
 
 // kiểm tra xem file mở th&agrave;nh c&ocirc;ng chưa
 if(fptr != NULL) {
 // đọc file
 fgets(fileContent, 1000, fptr);
 printf("%s", fileContent); 
 }
 else {
 printf("File opening is unsuccessful");
 }

 return 0;
}</code></pre>
Tại đ&acirc;y, ta đang kiểm tra xem việc mở file c&oacute; th&agrave;nh c&ocirc;ng hay kh&ocirc;ng trước khi đọc file.
<code>fgets()</code> đọc nội dung file v&agrave; lưu n&oacute; trong mảng <code>fileContent</code>.
<code>fgets(fileContent, 1000, fptr);</code>
Trong đ&oacute;:
<ul style="text-align: justify;">
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>1000</code> l&agrave; k&iacute;ch thước của dữ liệu sẽ được đọc (k&iacute;ch thước của mảng <code>fileContent</code>)</li>
<li style="font-weight: 400;" aria-level="1"><code>fptr</code> l&agrave; con trỏ file d&ugrave;ng để đọc file</li>
</ul>
Khi chạy code, kết quả in ra <code>I love TEK4VN</code>. Tuy nhi&ecirc;n, file cũng chứa một số dữ liệu kh&aacute;c.
Điều n&agrave;y l&agrave; do h&agrave;m <code>fgets()</code> chỉ đọc một d&ograve;ng mỗi lần n&ecirc;n n&oacute; chỉ đọc d&ograve;ng đầu ti&ecirc;n.
Nếu cần đọc tất cả nội dung của file, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể sử dụng một v&ograve;ng lặp.
<h2 style="text-align: justify;">Đọc từng d&ograve;ng file&nbsp;</h2>
H&atilde;y chỉnh sửa code tr&ecirc;n để đọc nội dung file theo từng d&ograve;ng.
<pre class="language-c" data-content="%23include%20%3Cstdio.h%3E%0A%0Aint%20main()%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0FILE*%20fptr%3B%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20open%20file%0A%C2%A0%C2%A0fptr%20%3D%20fopen(%22message.txt%22%2C%20%22r%22)%3B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20array%20to%20store%20the%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0char%20fileContent%5B1000%5D%3B%0A%C2%A0%C2%A0%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20condition%20to%20check%20if%20file%20opening%20is%20successful%0A%C2%A0%C2%A0if(fptr%20!%3D%20NULL)%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20read%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0while(fgets(fileContent%2C%201000%2C%20fptr))%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22%25s%22%2C%20fileContent)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0else%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22File%20opening%20is%20unsuccessful%22)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%0A%C2%A0%C2%A0return%200%3B%0A%7D" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>#include &lt;stdio.h&gt;

int main() {

 FILE* fptr;
 // mở file
 fptr = fopen("message.txt", "r");

 // mảng để lưu dữ liệu
 char fileContent[1000];
 
 // kiểm tra xem file mở th&agrave;nh c&ocirc;ng chưa
 if(fptr != NULL) {
 // đọc file
 while(fgets(fileContent, 1000, fptr)) {
 printf("%s", fileContent);
 }
 }
 else {
 printf("File opening is unsuccessful");
 }

 return 0;
}</code></pre>
Khi chạy code, kết quả in ra:
<pre class="language-c" data-content="I%20love%20TEK4VN.%0AI%20love%20TEK4." data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>I love TEK4VN.
I love TEK4.</code></pre>
Để &yacute; code đ&atilde; sử dụng v&ograve;ng lặp <code>while</code> với <code>fgets()</code> l&agrave;m điều kiện của v&ograve;ng lặp.
<pre class="language-c" data-content="while%20(fgets(fileContent%2C%201000%2C%20fptr))%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0printf(%22%25s%22%2C%20fileContent)%3B%0A%7D" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>while (fgets(fileContent, 1000, fptr)) {
 printf("%s", fileContent);
}</code></pre>
Lần n&agrave;y, h&agrave;m <code>fgets()</code> đọc từng d&ograve;ng nội dung của file v&agrave; lưu n&oacute; trong chuỗi <code>fileContent</code>. Nếu đọc th&agrave;nh c&ocirc;ng, điều kiện trở th&agrave;nh <code>true</code> v&agrave; trả về.
Tuy nhi&ecirc;n, nếu h&agrave;m gặp <code>End-of-File</code>, code sẽ trả về <code>NULL</code> v&agrave; điều kiện trở th&agrave;nh <code>false</code>, kết th&uacute;c v&ograve;ng lặp.
Bằng c&aacute;ch n&agrave;y, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể đọc tất cả c&aacute;c d&ograve;ng của file.
<h2 style="text-align: justify;">Đ&oacute;ng file</h2>
Sau khi thực hiện thao t&aacute;c với file, ta phải lu&ocirc;n đ&oacute;ng file; đ&oacute; l&agrave; một thực h&agrave;nh lập tr&igrave;nh tốt.
Để đ&oacute;ng file, ch&uacute;ng ta sử dụng h&agrave;m <code>fclose()</code>.
<pre class="language-c" data-content="%23include%20%3Cstdio.h%3E%0A%0Aint%20main()%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0FILE*%20fptr%3B%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20open%20file%0A%C2%A0%C2%A0fptr%20%3D%20fopen(%22message.txt%22%2C%20%22r%22)%3B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20array%20to%20store%20the%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0char%20fileContent%5B1000%5D%3B%0A%C2%A0%C2%A0%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20condition%20to%20check%20if%20file%20opening%20is%20successful%0A%C2%A0%C2%A0if(fptr%20!%3D%20NULL)%20%7B%0A%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20read%20file%20content%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0while(fgets(fileContent%2C%201000%2C%20fptr))%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22%25s%22%2C%20fileContent)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%C2%A0%C2%A0else%20%7B%0A%C2%A0%C2%A0%C2%A0%C2%A0printf(%22File%20opening%20is%20unsuccessful%22)%3B%0A%C2%A0%C2%A0%7D%0A%0A%C2%A0%C2%A0%2F%2F%20close%20the%20file%0A%C2%A0%C2%A0fclose(fptr)%3B%0A%0A%C2%A0%C2%A0return%200%3B%0A%7D" data-language="c" data-ace-language="c_cpp" data-name-language="C" data-main-file="main.c"><code>#include &lt;stdio.h&gt;

int main() {

 FILE* fptr;
 // mở file
 fptr = fopen("message.txt", "r");

 // mảng để lưu dữ liệu
 char fileContent[1000];
 
 // kiểm tra file mở th&agrave;nh c&ocirc;ng chưa
 if(fptr != NULL) {
 // đọc file
 while(fgets(fileContent, 1000, fptr)) {
 printf("%s", fileContent);
 }
 }
 else {
 printf("File opening is unsuccessful");
 }

 // đ&oacute;ng file
 fclose(fptr);

 return 0;
}</code></pre>

File và xử lý file