<h2>Giới thiệu</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y ch&uacute;ng ta sẽ học về Nodejs v&agrave; Database. Cụ thể Database được sử dụng trong kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; mongodb.
Node.js l&agrave; một nền tảng chạy tr&ecirc;n m&ocirc;i trường V8 JavaScript runtime - một tr&igrave;nh th&ocirc;ng dịch JavaScript cực nhanh chạy tr&ecirc;n tr&igrave;nh duyệt Chrome.&nbsp;
Database (viết tắt l&agrave; DB) l&agrave; nơi lưu trữ c&aacute;c th&ocirc;ng tin, dữ liệu (data) cần thiết cho website. Tuỳ theo từng nhu cầu v&agrave; mục đ&iacute;ch sử dụng, lượng data lưu lại của mỗi người sẽ kh&aacute;c nhau. H&igrave;nh thức data v&ocirc; c&ugrave;ng phong ph&uacute;: chữ viết, con số, k&iacute; hiệu, h&igrave;nh ảnh, &acirc;m thanh,&hellip;
Kh&oacute;a học n&agrave;y cung cấp cho người học những kiến thức về JavaScript v&agrave; Database. Đ&acirc;y l&agrave; một kh&oacute;a học với rất nhiều b&agrave;i tập v&agrave; project dự &aacute;n v&iacute; dụ gi&uacute;p cho người học c&oacute; thể chủ động v&agrave; nắm được c&aacute;ch x&acirc;y dựng v&agrave; xử l&iacute; logic cho website b&ecirc;n ph&iacute;a Back-end. Kh&oacute;a học gi&uacute;p ch&uacute;ng ta học được c&aacute;ch nhận dữ liệu từ người d&ugrave;ng v&agrave; xử l&iacute; ch&uacute;ng như thế n&agrave;o để c&oacute; lưu v&agrave;o Database, v&agrave; trả kết quả đ&oacute; về lưu từ DB về ph&iacute;a front-end
Sau kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn c&oacute; thể n&acirc;ng cao c&aacute;c kỹ năng của m&igrave;nh hơn nữa với c&aacute;c kh&oacute;a học n&acirc;ng cao của TEK4.VN như: Lập tr&igrave;nh php, lập tr&igrave;nh python, .... để c&oacute; thể x&acirc;y dựng được website một c&aacute;ch ho&agrave;n thiện, đầy đủ chức năng v&agrave; n&acirc;ng cao th&ecirc;m kiến thức.
<h2>Bạn sẽ đạt được g&igrave; sau kh&oacute;a học n&agrave;y</h2>
<ul>
<li>Học được c&aacute;c kiến thức cơ bản về Nodejs</li>
<li>X&acirc;y dựng một website ho&agrave;n thiện kết hợp giữa front-end v&agrave; back-end.</li>
<li>C&oacute; kiến thức nền tảng về Database</li>
<li>Biết qu&aacute; tr&igrave;nh x&acirc;y dựng website ho&agrave;n chỉnh.</li>
</ul>
<h2 style="text-align: justify;">Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?</h2>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Bạn đ&atilde; c&oacute; kiến thức cơ bản về lập tr&igrave;nh HTML, CSS v&agrave; bạn muốn học th&ecirc;m kiến thức để ho&agrave;n thiện website th&igrave; đ&acirc;y l&agrave; kh&oacute;a học d&agrave;nh cho bạn.</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn tự tay x&acirc;y dựng một website ho&agrave;n chỉnh với dữ liệu để trang web được linh động, phong ph&uacute;.</li>
<li style="text-align: justify;">C&aacute;c bạn muốn trở th&agrave;nh lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n back-end.</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; d&agrave;nh cho bạn: Đơn giản, dễ hiểu, thực tế, thực h&agrave;nh trực tiếp ngay sau khi học với nhiều ứng dụng.
<h2 style="text-align: justify;">Bạn cần l&agrave;m g&igrave; để bắt đầu?</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho cả những người mới bắt đầu do đ&oacute;, những g&igrave; bạn cần l&agrave;:
<ul>
<li style="list-style-type: none;">
<ul>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Một chiếc m&aacute;y t&iacute;nh (Windows, Mac, hoặc Linux).</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Bạn n&ecirc;n c&oacute; kiến thức cơ bản về lập tr&igrave;nh, đặc biệt l&agrave; với JavaScript.</li>
<li>Bạn chỉ cần chăm chỉ, chịu kh&oacute; v&agrave; l&agrave;m theo đ&uacute;ng tiến độ đề ra trong kh&oacute;a học.</li>
</ul>
</li>
</ul>

Lập trình Nodejs

1. Giới thiệu về c&ocirc;ng cụ npm&nbsp;
NPM viết tắt của từ Node Package Manager l&agrave; một c&ocirc;ng cụ tạo v&agrave; quản l&yacute; c&aacute;c thư viện javascript cho Nodejs. Những ai l&agrave;m việc với javascript chắc hẳn &iacute;t nhiều cũng đ&atilde; từng nghe về n&oacute;.
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/6251c516-f7a6-49a8-be19-b1da118872af" alt="anh1" />
C&ocirc;ng dụng của npm :
<ul>
<li>Với npm , c&ocirc;ng việc sẽ đơn giản đi rất nhiều, ch&uacute;ng gi&uacute;p bạn thực hiện việc quản l&yacute; đơn giản hơn rất nhiều. C&aacute;c thư viện đều c&oacute; sẵn tr&ecirc;n npm, bạn chạy một d&ograve;ng lệnh để tải về v&agrave; dễ d&agrave;ng include ch&uacute;ng hơn.</li>
<li>Mỗi đoạn code n&agrave;y c&oacute; thể phụ thuộc v&agrave;o rất nhiều c&aacute;c m&atilde; nguồn mở kh&aacute;c, thật may mắn khi c&aacute;c c&ocirc;ng cụ quản l&yacute; thư viện ra đời, nếu kh&ocirc;ng sẽ mất rất nhiều c&ocirc;ng sức trong việc quản l&yacute; c&aacute;c thư viện n&agrave;y.</li>
<li>Cộng đồng sử dụng npm rất lớn, h&agrave;ng ngh&igrave;n c&aacute;c thư viện được ph&aacute;t h&agrave;nh, hỗ trợ Javascript ES6, React, Express, Grunt, Duo&hellip; Hiện nay cũng đ&atilde; xuất hiện th&ecirc;m Yarn một c&ocirc;ng cụ tương tự npm, được Facebook ph&aacute;t triển với nhiều t&iacute;nh năng vượt trội c&oacute; khả năng sẽ thay thế npm.</li>
<li>Trang chủ của npm: <a href="https://www.npmjs.com/" target="_blank" rel="noopener">https://www.npmjs.com/ </a>. Khi bạn truy cập v&agrave;o trang web th&igrave; c&oacute; thể thực hiện t&igrave;m kiếm c&aacute;c package ph&ugrave; hợp với dự &aacute;n m&agrave; bạn đang định l&agrave;m. Với cộng đồng n&agrave;y bạn c&oacute; thể tạo v&agrave; đăng package do bạn tự tạo ra để cho người kh&aacute;c sử dụng.</li>
</ul>
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/d3310bee-3786-4e66-b7a4-825570648416" alt="2" />
2. C&agrave;i đặt v&agrave; sử dụng npm 
Npm được t&iacute;ch hợp sẵn c&oacute; trong NodeJS, để kiểm tra xem tr&ecirc;n hệ thống của bạn đ&atilde; được c&agrave;i npm chưa ch&uacute;ng ta sử dụng lệnh&nbsp; npm -v, nếu một phi&ecirc;n bản hiện ra th&igrave; hệ thống của bạn đ&atilde; được c&agrave;i đặt npm.
Nếu bạn tạo mới 1 project v&agrave; muốn sử dụng npm, bạn thực hiện c&aacute;c bước sau:
Bước 1: Đầu ti&ecirc;n bạn tạo một folder mới, v&agrave; đặt t&ecirc;n thư mục theo t&ecirc;n bạn muốn nhưng lưu &yacute; rằng t&ecirc;n thư mục kh&ocirc;ng được đặt tr&ugrave;ng với t&ecirc;n package tr&ecirc;n trang <a href="https://www.npmjs.com" target="_blank" rel="noopener">https://www.npmjs.com</a> để tr&aacute;nh bị lỗi về trong qu&aacute; tr&igrave;nh c&agrave;i đặt c&aacute;c package về sau. Ở v&iacute; dụ b&ecirc;n dưới th&igrave; m&igrave;nh đặt t&ecirc;n thư mục l&agrave; node-tutorial (như h&igrave;nh b&ecirc;n dưới)
<img style="width: 60%; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://tek4.vn/public_files/b361dcaa-cfcd-43e9-bb1e-948ff818a339" alt="3" />
Bước 2:&nbsp; B&acirc;y giờ m&igrave;nh sẽ mở thư mục n&agrave;y bằng Visual Studio Code (VSCode) ( bạn cũng c&oacute; thể sử dụng c&aacute;c editor code tương tự cũng được).
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/ee0bd42c-2308-43d9-9dfb-9a8ed1497f9c" alt="4" />
Tiếp theo, phần khoanh đỏ sẽ l&agrave; terminal được t&iacute;ch hợp trong Visual Studio Code, bật terminal để t&iacute; nữa ch&uacute;ng ta khởi tạo file quản l&iacute; package của npm cho đ&uacute;ng dự &aacute;n m&agrave; ch&uacute;ng ta đang l&agrave;m.
Ngo&agrave;i ra: Bạn c&oacute; thể bật, tắt terminal bằng tổ hợp ph&iacute;m Ctrl + ~
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/3c7e314f-7e5c-47c3-85b4-b792d8a2c46f" alt="5" />
Bước 3: 
V&agrave; b&acirc;y giờ m&igrave;nh bắt đầu tạo file package.json - l&agrave; file quản l&yacute; c&aacute;c g&oacute;i đ&atilde; c&agrave;i đặt bằng npm, v&agrave; đ&acirc;y l&agrave; file nằm trong thư mục gốc của project. File package.json n&agrave;y chứa c&aacute;c nội dung:
<ul>
<li>C&aacute;c g&oacute;i thư viện lập tr&igrave;nh m&agrave; project sử dụng.</li>
<li>Cho ph&eacute;p x&aacute;c định phi&ecirc;n bản ch&iacute;nh x&aacute;c của c&aacute;c g&oacute;i thư viện lập tr&igrave;nh m&agrave; đ&atilde; được sử dụng.</li>
<li>C&aacute;c g&oacute;i bạn x&acirc;y dựng c&oacute; thể chia sẻ dễ d&agrave;ng với c&aacute;c lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n kh&aacute;c tr&ecirc;n to&agrave;n cầu th&ocirc;ng qua npm.</li>
</ul>
Để tạo được file package.json th&igrave; ch&uacute;ng ta thực hiện c&acirc;u lệnh:
<pre class="language-javascript"><code>npm init</code></pre>
Bạn g&otilde; c&acirc;u lệnh npm init v&agrave;o terminal như trong h&igrave;nh sau đ&oacute; bấm enter.
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/4978e8d7-5ca2-452e-a439-60f386e227ef" alt="6" />
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh, npm sẽ hỏi bạn một v&agrave;i th&ocirc;ng số, bạn c&oacute; thể bỏ trống bằng c&aacute;ch bấm enter. Sau khi qu&aacute; tr&igrave;nh c&agrave;i đặt kết th&uacute;c sẽ hỏi 1 c&acirc;u l&agrave; Is this OK: bạn c&oacute; chắc kh&ocirc;ng, yes hoặc no. Sau khi ho&agrave;n tất, mở file package.json th&igrave; bạn sẽ được kết quả như h&igrave;nh:
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/e5e0d8b3-fc71-4c4e-8fb9-389cf645cd74" alt="7" />
C&aacute;c gi&aacute; trị của file package.json:
<ul>
<li>Đầu ti&ecirc;n l&agrave; về name: Đ&acirc;y l&agrave; t&ecirc;n dự &aacute;n của bạn.</li>
<li>Version: Đ&acirc;y l&agrave; phi&ecirc;n bản dự &aacute;n của bạn, mặc định sẽ l&agrave; 1.0.0</li>
<li>Description: M&ocirc; tả về dự &aacute;n của bạn.</li>
<li>Entry point: Entry point sẽ quy định root của Node, file n&agrave;y sẽ chứa c&aacute;c c&acirc;u lệnh về server, mặc định sẽ l&agrave; index.js. Ch&uacute; &yacute; l&agrave; khi bạn chạy server, Node sẽ đọc dữ liệu từ file n&agrave;y để khởi tạo. T&ecirc;n n&agrave;y c&oacute; thể thay đổi được, nhưng h&atilde;y chắc rằng file đ&oacute; tồn tại ở root của dự &aacute;n.</li>
<li>Test command: Đ&acirc;y l&agrave; d&ograve;ng lệnh m&agrave; sẽ chạy khi bạn gọi npm test Mặc định để trống</li>
<li>Git repository: Như t&ecirc;n gọi, n&oacute; l&agrave; git repository ứng với dự &aacute;n của bạn. Mặc định để trống.</li>
<li>Author: T&ecirc;n t&aacute;c giả của dự &aacute;n. Mặc định để trống.</li>
<li>License: Giấy ph&eacute;p. Mặc định l&agrave; ISC.</li>
</ul>
3. C&aacute;c loại package
Dựa theo chức năng m&agrave; ta chia package ra l&agrave;m 2 loại, đ&oacute; l&agrave; dependencies v&agrave; devDependencies
<ul>
<li>dependencies: l&agrave; những package bắt buộc phải c&oacute; trong qu&aacute; tr&igrave;nh chạy sản phẩm, n&oacute; sẽ cung cấp c&aacute;c h&agrave;m đ&atilde; được khai b&aacute;o (khi tiến h&agrave;nh c&agrave;i đặt package v&agrave;o dự &aacute;n) m&agrave; chương tr&igrave;nh sử dụng.</li>
<li>C&ograve;n đối với devDependencies l&agrave; những package được sử dụng để hỗ trợ khi ph&aacute;t triển sản phẩm, khi dự &aacute;n chạy thực tế c&aacute;c package n&agrave;y c&oacute; thể được loại bỏ.</li>
</ul>
B&acirc;y giờ ch&uacute;ng ta bắt đầu sẽ tiến h&agrave;nh c&agrave;i đặt 1 package v&agrave;o dự &aacute;n.
a) C&agrave;i đặt dependencies package:
C&uacute; ph&aacute;p:
<pre class="language-javascript"><code>npm install [t&ecirc;n package]</code></pre>
hoặc
<pre class="language-javascript"><code>npm i [t&ecirc;n package] </code></pre>
C&aacute;ch t&igrave;m t&ecirc;n một package đ&atilde; c&oacute; tr&ecirc;n cộng đồng npm
Bước 1: Truy cập <a href="https://www.npmjs.com/" target="_blank" rel="noopener">https://www.npmjs.com/</a>
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/3c66bab1-2596-4ec8-9dc9-58cb885c20ae" alt="8" />
Bước 2: V&iacute; dụ ch&uacute;ng ta tiến h&agrave;nh c&agrave;i một package t&ecirc;n l&agrave; chalk th&igrave; sau khi thực hiện t&igrave;m kiếm kết quả ra sẽ l&agrave;:
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/7c2aa7cb-9c3a-4566-ab36-09f79cdfc6de" alt="9" />
Bước 3: bấm chọn v&agrave;o d&ograve;ng chalk th&igrave; n&oacute; sẽ ra cho ch&uacute;ng ta trang của package đ&oacute;, ở trang n&agrave;y sẽ bao gồm c&aacute;ch c&agrave;i đặt package, phi&ecirc;n bản hiện tại của package, c&aacute;ch sử dụng, lượt tải tr&ecirc;n tuần (package c&agrave;ng nhiều lượt tải th&igrave; c&agrave;ng uy t&iacute;n, được nhiều người sử dụng) &hellip;
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/b4f679ff-2b48-4b24-ae2b-0f5cb63edf51" alt="10" />
Bước 4: Ch&uacute;ng ta copy c&acirc;u lệnh c&agrave;i đặt package v&agrave;o trong terminal trong visual code m&agrave; đang chứa dự &aacute;n của ch&uacute;ng ta v&agrave; sau đ&oacute; nhấn enter l&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh c&agrave;i đặt đang được tiến h&agrave;nh. Sau khi c&agrave;i đặt ho&agrave;n tất th&igrave; kết quả thu được:
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/f2801fee-d210-4b08-ad39-abbb54140b39" alt="11" />
Bước 5 l&agrave; v&agrave;o trong package.json kiểm tra sẽ thấy package ch&uacute;ng ta vừa c&agrave;i xong sẽ xuất hiện dependencies bao gồm t&ecirc;n v&agrave; phi&ecirc;n bản giống như tr&ecirc;n trang <a href="https://www.npmjs.com/" target="_blank" rel="noopener">https://www.npmjs.com/</a>
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/a03d6276-8ad7-4bff-bf27-11f3f4c2bf84" alt="12" />
Vậy l&agrave; đ&atilde; th&agrave;nh c&ocirc;ng
b)&nbsp;C&agrave;i đặt devDependencies package:
C&uacute; ph&aacute;p: giống với 2 c&aacute;ch khi c&agrave;i đặt package với dependencies nhưng khi c&agrave;i đặt ch&uacute;ng ta th&ecirc;m hậu tố --save-dev:
<pre class="language-javascript"><code>npm i [t&ecirc;n package] --save-dev</code></pre>
hoặc
<pre class="language-javascript"><code>npm install [t&ecirc;n package] --save-dev</code></pre>
C&aacute;c bước thực hiện giống với khi c&agrave;i đặt package với dependencies. V&iacute; dụ ch&uacute;ng ta c&agrave;i một package t&ecirc;n l&agrave; nodemon
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/38c35bd5-735a-4d95-9205-687061b67dd1" alt="13" />
Tr&ecirc;n đ&acirc;y l&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh c&agrave;i đặt nodemon v&agrave;o devDependencies. B&acirc;y giờ ch&uacute;ng ta v&agrave;o package.json kiểm tra sẽ thu được kết quả khi c&agrave;i đặt với package với dependencies nhưng b&acirc;y giờ package kh&ocirc;ng c&agrave;i v&agrave;o&nbsp; dependencies&nbsp; m&agrave; thay v&agrave;o đ&oacute; l&agrave; devDependencies:
<img style="width: 100%;" src="https://tek4.vn/public_files/39d74b5e-2320-4eb0-904c-12e49f694b1c" alt="14" />
=&gt; Cả 2 c&aacute;ch c&agrave;i đặt package khi ho&agrave;n tất sẽ tạo ra th&ecirc;m một folder l&agrave; node_modules v&agrave; 1 file t&ecirc;n l&agrave; package-lock.json
4.&nbsp;Gỡ package
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh l&agrave;m th&igrave; ch&uacute;ng ta sẽ dễ bị c&agrave;i nhầm package, sau khi c&agrave;i nhầm th&igrave; ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng thể v&agrave;o package.json m&agrave; x&oacute;a bỏ package.json x&oacute;a package đ&oacute; rồi lưu lại file nhưng package n&agrave;y vẫn tồn tại trong node_modules v&agrave; package-lock.json . Do vậy m&agrave; thay v&agrave;o đ&oacute; để gỡ bỏ ho&agrave;n to&agrave;n package đ&oacute; th&igrave; ch&uacute;ng ta sử dụng c&acirc;u lệnh:
<pre class="language-javascript"><code>npm uninstall [t&ecirc;n package]</code></pre>
Sau khi thực hiện c&acirc;u lệnh th&igrave; ch&uacute;ng ta v&agrave;o package.json kiểm tra th&igrave; sẽ kh&ocirc;ng c&ograve;n package ch&uacute;ng ta c&agrave;i nhầm nữa.
Đến đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta tạm kết b&agrave;i học n&agrave;y tại đ&acirc;y. Mọi thắc mắc g&oacute;p &yacute;, hỏi đ&aacute;p về kh&oacute;a học, bạn đọc c&oacute; thể gửi đến:
Fanpage Facebook: <a href="TEK4.VN" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN</a>
Tham gia cộng đồng để chia sẻ, trao đổi v&agrave; thảo luận:&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn/" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN - Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a>
Hẹn gặp lại c&aacute;c bạn v&agrave;o b&agrave;i tiếp theo: "T&igrave;m hiểu về m&ocirc; h&igrave;nh client-server".
&nbsp;
&nbsp;

Giới thiệu về npm, tìm hiểu về dependencies