Python l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến nhất hiện nay b&ecirc;n cạnh Java hay JavaScript. Điều l&agrave;m n&ecirc;n sự phổ biến n&agrave;y của Python l&agrave; do t&iacute;nh chất đơn giản, dễ tiếp cận c&ugrave;ng với khối lượng thư viện đồ sộ cho mọi ứng dụng do đ&oacute; n&oacute; rất hay được d&ugrave;ng để tạo ra c&aacute;c bản thử nghiệm mẫu của ứng dụng, huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh machine learning, tạo ra c&aacute;c ứng dụng web nhanh ch&oacute;ng dễ d&agrave;ng.&nbsp;
Kh&oacute;a học lập tr&igrave;nh Python cơ bản cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản nhất về Python. Đ&acirc;y l&agrave; một kh&oacute;a học với rất nhiều b&agrave;i tập, project dự &aacute;n v&iacute; dụ gi&uacute;p cho người học c&oacute; thể chủ động v&agrave; nắm được c&aacute;ch giải quyết một b&agrave;i to&aacute;n cụ thể bằng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&agrave; cụ thể ở đ&acirc;y l&agrave; ng&ocirc;n ngữ Python. Mục ti&ecirc;u của kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; gi&uacute;p cho bạn c&oacute; thể lập tr&igrave;nh th&agrave;nh thạo Python một c&aacute;ch cơ bản từ con số 0.&nbsp; Kh&oacute;a học sẽ cung cấp cho bạn c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản về biến v&agrave; c&aacute;c kiểu dữ liệu kh&aacute;c nhau trong Python, biết c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c h&agrave;m v&agrave; mảng, cũng như vận dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c cấu tr&uacute;c điều khiển để giải quyết c&aacute;c vấn đề lập tr&igrave;nh thực tế.
<h2>Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?</h2>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Bạn bắt đầu với lập tr&igrave;nh v&agrave; muốn học lập tr&igrave;nh từ đầu ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn l&agrave;m quen với Python ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn tiếp tục để sử dụng th&agrave;nh thạo Python cho c&aacute;c c&ocirc;ng việc kh&aacute;c như trong c&aacute;c lĩnh vực: Machine learning, Lập tr&igrave;nh Web,...?</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; d&agrave;nh cho bạn: Đơn giản, dễ hiểu, thực tế, thực h&agrave;nh trực tiếp ngay sau khi học với nhiều ứng dụng. Bạn c&oacute; thể tiếp cận mọi thứ dễ d&agrave;ng v&agrave; hiệu quả hơn với "Lập tr&igrave;nh Python cơ bản" của TEK4.VN.
<h2 style="text-align: justify;">Bạn cần l&agrave;m g&igrave; để bắt đầu?</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho cả những người mới bắt đầu do đ&oacute;, những g&igrave; bạn cần l&agrave;:
<div class="udlite-block-list-item udlite-block-list-item-small udlite-block-list-item-tight udlite-block-list-item-neutral udlite-text-sm">
<ul>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Một chiếc m&aacute;y t&iacute;nh (Windows, Mac, hoặc Linux), thậm ch&iacute; một chiếc điện thoại c&oacute; c&agrave;i tr&igrave;nh duyệt Web.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần biết trước về Python</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần bất cứ kinh nghiệm lập tr&igrave;nh n&agrave;o.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Bạn chỉ cần chăm chỉ, chịu kh&oacute; v&agrave; l&agrave;m theo đ&uacute;ng tiến độ đề ra trong Kh&oacute;a học.</li>
</ul>
</div>
<h2 style="text-align: justify;">Những c&acirc;u hỏi thường gặp</h2>
Liệu t&ocirc;i c&oacute; thể kiếm được việc sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Tất nhi&ecirc;n rồi, điều g&igrave; cũng c&oacute; thể nhưng phụ thuộc v&agrave;o cố gắng của bạn. Kh&oacute;a học n&agrave;y bản th&acirc;n n&oacute; chỉ cung cấp những nền tảng cơ bản nhất, c&ograve;n để đi v&agrave;o thực tế s&acirc;u hơn, bạn cần t&igrave;m hiểu v&agrave; l&agrave;m nhiều hơn thế rất nhiều.
T&ocirc;i sẽ mất bao l&acirc;u để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Điều n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o hai yếu tố:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Kiến thức nền tảng của bạn. Chắc chắn việc đ&atilde; l&agrave;m quen với lập tr&igrave;nh v&agrave; một số ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh sẽ gi&uacute;p bạn tiếp cận nhanh kh&oacute;a học n&agrave;y hơn.</li>
<li>Sự tập trung v&agrave; nỗ&nbsp;lực của bạn. Nếu bạn chỉ xem kh&oacute;a học một c&aacute;ch thụ động th&igrave; chắc chắn bạn chỉ mất khoảng chưa đầy một ng&agrave;y l&agrave; c&oacute; thể kết th&uacute;c kh&oacute;a học. Tuy vậy, TEK4.VN kh&ocirc;ng khuyến kh&iacute;ch điều n&agrave;y. Việc xem thụ động chỉ gi&uacute;p bạn lướt qua vấn đề v&agrave; khi gặp một b&agrave;i to&aacute;n thực tế chắc chắn bạn sẽ gặp kh&aacute; nhiều kh&oacute; khăn. Để học tập hiệu quả, bạn n&ecirc;n thực h&agrave;nh, tự suy nghĩ, học một c&aacute;ch chủ động c&aacute;c b&agrave;i tập trước khi xem phần hướng dẫn. Bạn c&agrave;ng chủ động thực h&agrave;nh, luyện tập bao nhi&ecirc;u th&igrave; bạn c&agrave;ng th&agrave;nh thạo bấy nhi&ecirc;u.&nbsp; Trung b&igrave;nh để th&agrave;nh thạo to&agrave;n bộ kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cần bạn đầu tư khoảng 60 giờ. Kh&ocirc;ng qu&aacute; nhiều nếu bạn nghĩ đến viễn cảnh sẽ c&oacute; thể lập tr&igrave;nh một c&aacute;ch th&agrave;nh thạo. Chỉ cần mỗi n&agrave;y bỏ ra khoảng 2 giờ, trong một th&aacute;ng. Kh&ocirc;ng nhiều phải kh&ocirc;ng ạ?</li>
</ol>
Dựa tr&ecirc;n hai yếu tố tr&ecirc;n, chắc hẳn bạn đ&atilde; c&oacute; thể ước đo&aacute;n được cần bao nhi&ecirc;u thời gian v&agrave; sắp xếp thời gian thế n&agrave;o cho hợp l&yacute; rồi chứ?
T&ocirc;i chưa biết lập tr&igrave;nh, liệu t&ocirc;i c&oacute; thể học được kh&oacute;a Lập tr&igrave;nh Python cơ bản n&agrave;y hay kh&ocirc;ng ?
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho người mới bắt đầu từ số 0, chưa c&oacute; bất cứ kh&aacute;i niệm n&agrave;o về lập tr&igrave;nh. Do đ&oacute;, c&aacute;c kh&aacute;i niệm được giải th&iacute;ch kh&aacute; kỹ lưỡng. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn kh&ocirc;ng những c&oacute; thể hiểu c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c kh&aacute;i niệm n&agrave;y trong Python, m&agrave; c&oacute; thể gi&uacute;p bạn hiểu được kh&aacute;i niệm đ&oacute; c&oacute; &yacute; nghĩa như thế n&agrave;o trong lập tr&igrave;nh n&oacute;i chung.
Kh&oacute;a học n&agrave;y dạy Python 2 hay Python 3?
Python 3, chắc chắn rồi. Python 2 hiện nay đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n được hỗ trợ cập nhật v&agrave; chuyển dần sang Python 3. Do đ&oacute;, kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ hướng đến Python 3.
T&ocirc;i n&ecirc;n d&ugrave;ng tr&igrave;nh soạn thảo hoặc IDE n&agrave;o trong kh&oacute;a học?
Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sử dụng Visual Studio Code. Tuy nhi&ecirc;n, bạn cũng c&oacute; thể sử dụng bất cứ một IDE hoặc tr&igrave;nh soạn thảo n&agrave;o quan thuộc chẳng hạn như: PyCharm, Atom, hay thậm ch&iacute; l&agrave; tr&igrave;nh soạn thảo mặc định IDLE k&egrave;m theo khi c&agrave;i đặt. Tất cả m&atilde; nguồn trong kh&oacute;a học đều c&oacute; thể hoạt động tốt tr&ecirc;n tất cả c&aacute;c m&ocirc;i trường n&agrave;y. Ngo&agrave;i ra, TEK4.VN c&ograve;n cung cấp m&ocirc;i trường soạn thảo v&agrave; bi&ecirc;n dịch trực tiếp phục vụ cho c&aacute;c bạn l&agrave;m b&agrave;i v&agrave; tự động đ&aacute;nh gi&aacute; kết quả trực tuyến ngay ở c&aacute;c b&agrave;i tập. Tr&igrave;nh soạn thảo trực tuyến n&agrave;y sẽ được sử dụng để l&agrave;m c&aacute;c b&agrave;i tập trong kh&oacute;a học.
L&agrave;m thế n&agrave;o để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cần l&agrave;m đầy đủ c&aacute;c b&agrave;i tập dạng lập tr&igrave;nh v&agrave; dạng trắc nghiệm kiến thức (quiz). C&aacute;c b&agrave;i tập n&agrave;y sẽ được chấm tự động trực tuyến v&agrave; phản hồi lại kết quả ngay lập tức đến người học. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn biết tiến độ v&agrave; mức độ nắm bắt kiến thức hiện tại của m&igrave;nh để chủ động điều chỉnh ph&ugrave; hợp.
Nếu c&oacute; thắc mắc hoặc kh&oacute; hiểu liệu t&ocirc;i c&oacute; thể t&igrave;m sự trợ gi&uacute;p ở đ&acirc;u? 
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh truy cập v&agrave; học tập nếu gặp vấn đề trong việc giải b&agrave;i tập h&atilde;y trao đổi qua cộng đồng <a class="in-cell-link" href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN - Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a> để được hỗ trợ giải đ&aacute;p nhanh nhất. C&aacute;c vấn đề kh&aacute;c vui l&ograve;ng nhắn tin trực tiếp Fanpage Facebook:&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/tek4.vn/">TEK4.VN</a> để admin giải đ&aacute;p bạn nh&eacute;. Hoặc bạn c&oacute; thể đặt trực tiếp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave;o trong phần b&igrave;nh luận của website.

Lập trình Python cơ bản

Nếu đoạn m&atilde; c&oacute; lỗi, m&aacute;y t&iacute;nh sẽ kh&ocirc;ng thể hoạt động theo những g&igrave; m&agrave; lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n muốn. Những lỗi n&agrave;y xảy ra khi lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n đ&atilde; kh&ocirc;ng xem x&eacute;t kỹ cẩn thận. Trong phần n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sẽ c&ugrave;ng t&igrave;m hiểu về lỗi v&agrave; c&aacute;ch gỡ lỗi cho đoạn m&atilde; Python.
<h2 style="text-align: justify;"> 1. C&aacute;c kiểu lỗi</h2>
C&oacute; ba loại lỗi c&oacute; thể xảy ra trong chương tr&igrave;nh của bạn:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Lỗi c&uacute; ph&aacute;p: L&agrave; loại lỗi n&agrave;y xuất ph&aacute;t từ lỗi ch&iacute;nh tả. Khi tr&igrave;nh th&ocirc;ng dịch Python thấy lỗi c&uacute; ph&aacute;p, đ&oacute; l&agrave; do đoạn m&atilde; của bạn kh&ocirc;ng được viết bằng ng&ocirc;n ngữ Python th&iacute;ch hợp.</li>
<li>Lỗi trong thời gian chạy: Đ&acirc;y l&agrave; những lỗi xảy ra trong khi chương tr&igrave;nh đang thực thi. Chương tr&igrave;nh sẽ hoạt động cho đến khi xuất hiện d&ograve;ng m&atilde; c&oacute; lỗi, v&agrave; sau đ&oacute; chương tr&igrave;nh sẽ kết th&uacute;c với một th&ocirc;ng b&aacute;o lỗi (trường hợp n&agrave;y được gọi l&agrave; crash).</li>
<li>Lỗi ngữ nghĩa: Những lỗi n&agrave;y, tuy kh&ocirc;ng l&agrave;m hỏng chương tr&igrave;nh, nhưng ch&uacute;ng ngăn chương tr&igrave;nh thực hiện những g&igrave; m&agrave; lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n đ&atilde; dự định. V&iacute; dụ, nếu người lập tr&igrave;nh muốn biến sum l&agrave; tổng c&aacute;c gi&aacute; trị trong c&aacute;c biến a, b, c nhưng lại viết sum = a * b * c th&igrave; gi&aacute; trị trong tổng sẽ bị sai. Điều n&agrave;y c&oacute; thể l&agrave;m hỏng chương tr&igrave;nh sau n&agrave;y, nhưng sẽ kh&ocirc;ng đưa ra lỗi ngay lập tức.</li>
</ol>
<h2 style="text-align: justify;"> 2. Debugger</h2>
C&oacute; thể kh&oacute; t&igrave;m ra nguồn gốc của lỗi v&igrave; c&aacute;c d&ograve;ng m&atilde; được thực thi nhanh ch&oacute;ng v&agrave; c&aacute;c gi&aacute; trị trong c&aacute;c biến thay đổi thường xuy&ecirc;n. Debugger l&agrave; một chương tr&igrave;nh cho ph&eacute;p bạn duyệt qua đoạn m&atilde; từng d&ograve;ng một theo thứ tự m&agrave; Python thực hiện.
<h3 style="text-align: justify;"> 2.1. Khởi động debugger</h3>
Trong IDLE, c&aacute;c bạn h&atilde;y mở một tệp .py m&agrave; bạn đ&atilde; thực hiện trong c&aacute;c b&agrave;i trước. Sau khi mở tệp .py, c&aacute;c bạn h&atilde;y click v&agrave;o Debug &gt; Debugger để hiển thị cửa sổ Debug Control như trong h&igrave;nh b&ecirc;n dưới.
<img style="width: 100%;" src="../../../public_files/a-png-4" alt="a" />
C&aacute;c bạn h&atilde;y đảm bảo đ&atilde; chọn c&aacute;c hộp Stack, Locals, Source v&agrave; Globals.
<ol style="text-align: justify;">
<li>V&ugrave;ng Globals trong cửa sổ Debug Control l&agrave; nơi hiển thị tất cả c&aacute;c biến to&agrave;n cục. H&atilde;y nhớ rằng, biến to&agrave;n cục l&agrave; những biến được tạo b&ecirc;n ngo&agrave;i bất kỳ h&agrave;m n&agrave;o (nghĩa l&agrave; trong phạm vi to&agrave;n cục).</li>
<li>Ngo&agrave;i v&ugrave;ng Globals, c&ograve;n c&oacute; v&ugrave;ng Locals, hiển thị cho bạn c&aacute;c biến phạm vi cục bộ v&agrave; gi&aacute; trị của ch&uacute;ng. V&ugrave;ng Locals sẽ chỉ chứa c&aacute;c biến khi chương tr&igrave;nh thực thi b&ecirc;n trong một h&agrave;m. Khi thực thi ở phạm vi to&agrave;n cục, v&ugrave;ng n&agrave;y sẽ được để trống.</li>
</ol>
B&acirc;y giờ khi bạn chạy chương tr&igrave;nh bằng c&aacute;ch nhấn F5, Debugger của IDLE sẽ được k&iacute;ch hoạt. Khi bạn chạy một chương tr&igrave;nh Python, chương tr&igrave;nh sẽ dừng lại trước khi thực hiện c&acirc;u lệnh đầu ti&ecirc;n.
<h3 style="text-align: justify;"> 2.2. Đi qua từng bước trong chương tr&igrave;nh</h3>
Debugger cho ph&eacute;p bạn thực thi một c&acirc;u lệnh tại một thời điểm, qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y được gọi l&agrave; đi từng bước. C&aacute;c bạn c&oacute; thể thực hiện một c&acirc;u lệnh duy nhất ngay b&acirc;y giờ bằng c&aacute;ch nhấp v&agrave;o n&uacute;t Step trong cửa sổ Debugger Control. Python sẽ thực hiện c&acirc;u lệnh v&agrave; sau đ&oacute; dừng lại trước khi thực hiện c&acirc;u lệnh tiếp theo. Cửa sổ Debug Control hiển thị cho bạn d&ograve;ng n&agrave;o sắp được thực thi khi bạn click v&agrave;o n&uacute;t Step. C&aacute;c bạn c&oacute; thể click v&agrave;o n&uacute;t Quit để tắt chương tr&igrave;nh.
Dưới đ&acirc;y l&agrave; t&oacute;m tắt về những g&igrave; sẽ xảy ra khi bạn nhấp v&agrave;o n&uacute;t Step khi bạn chạy chương tr&igrave;nh với Debugger.
<ol style="text-align: justify;">
<li>Click v&agrave;o n&uacute;t Step hai lần để thực thi hai c&acirc;u lệnh.</li>
<li>Click v&agrave;o n&uacute;t Step ba lần nữa để thực hiện ba c&acirc;u lệnh tiếp theo.</li>
<li>Click v&agrave;o n&uacute;t Go để thực thi phần c&ograve;n lại của chương tr&igrave;nh hoặc click v&agrave;o n&uacute;t Quit để chấm dứt chương tr&igrave;nh.</li>
</ol>
<h3 style="text-align: justify;"> 2.3. T&igrave;m ra lỗi</h3>
Debugger c&oacute; thể gi&uacute;p bạn t&igrave;m ra nguy&ecirc;n nh&acirc;n g&acirc;y ra lỗi trong chương tr&igrave;nh của bạn. V&iacute; dụ, b&ecirc;n dưới đ&acirc;y l&agrave; một chương tr&igrave;nh nhỏ c&oacute; lỗi. Chương tr&igrave;nh đưa ra một b&agrave;i to&aacute;n cộng ngẫu nhi&ecirc;n để người d&ugrave;ng giải quyết.
Trong cửa sổ IDLE, c&aacute;c bạn click v&agrave;o File &gt; New window để mở cửa sổ tr&igrave;nh chỉnh sửa tệp mới. C&aacute;c bạn h&atilde;y nhập chương tr&igrave;nh n&agrave;y v&agrave;o cửa sổ đ&oacute; v&agrave; lưu n&oacute; với t&ecirc;n l&agrave; buggy.py.
<pre class="language-python"><code>import random

number1 = random.randint(1, 10)
number2 = random.randint(1, 10)
print('What is ' + str(number1) + ' + ' + str(number2) + '?')
answer = input("Your answer: ")

if answer == number1 + number2:
 print('Correct!')
else:
 print('Nope! The answer is ' + str(number1 + number2))</code></pre>
Sau đ&oacute; chạy chương tr&igrave;nh bằng c&aacute;ch nhấn F5. kết quả như sau:
<pre class="language-markup"><code>What is 5 + 1?
4
Nope! The answer is 6</code></pre>
Tr&ecirc;n đ&acirc;y l&agrave; một lỗi! Chương tr&igrave;nh sẽ kh&ocirc;ng gặp sự cố, nhưng n&oacute; hoạt động kh&ocirc;ng ch&iacute;nh x&aacute;c. Ở tr&ecirc;n c&ugrave;ng, c&aacute;c bạn h&atilde;y click v&agrave;o Debug &gt; Debugger để hiển thị cửa sổ Debugger Control. Sau đ&oacute;, c&aacute;c bạn nhấn F5 trong tr&igrave;nh chỉnh sửa tệp để chạy chương tr&igrave;nh.
Tr&igrave;nh gỡ lỗi bắt đầu ở c&acirc;u lệnh import random
<pre class="language-python"><code>import random</code></pre>
Kh&ocirc;ng c&oacute; chuyện g&igrave; xảy ra ở đ&acirc;y, v&igrave; vậy chỉ cần nhấp v&agrave;o Step để thực hiện n&oacute;. Bạn sẽ thấy m&ocirc;-đun random được th&ecirc;m v&agrave;o v&ugrave;ng Globals.
Bấm lại Step để chạy d&ograve;ng 2:
<pre class="language-python"><code>number1 = random.randint(1, 10)</code></pre>
Một cửa sổ tr&igrave;nh chỉnh sửa tệp mới sẽ xuất hiện với tệp random.py. Bạn đ&atilde; bước v&agrave;o b&ecirc;n trong h&agrave;m randint() b&ecirc;n trong m&ocirc;-đun random. Bạn biết rằng c&aacute;c h&agrave;m được t&iacute;ch hợp sẵn của Python sẽ kh&ocirc;ng phải l&agrave; nguồn ph&aacute;t sinh lỗi, v&igrave; vậy h&atilde;y nhấp v&agrave;o Out để tho&aacute;t khỏi h&agrave;m randint() v&agrave; quay lại chương tr&igrave;nh của bạn. Sau đ&oacute;, đ&oacute;ng cửa sổ của tệp random.py. Lần tới, bạn c&oacute; thể click v&agrave;o Over để bước qua h&agrave;m randint() thay v&igrave; đi s&acirc;u v&agrave;o n&oacute;.
D&ograve;ng 3 cũng l&agrave; một lời gọi h&agrave;m randint():
<pre class="language-python"><code>number2 = random.randint(1, 10)</code></pre>
Bỏ qua bước n&agrave;y bằng c&aacute;ch click v&agrave;o Over.
D&ograve;ng 4 l&agrave; c&acirc;u lệnh print() để hiển thị cho người chơi c&aacute;c số ngẫu nhi&ecirc;n:
<pre class="language-python"><code>print('What is ' + str(number1) + ' + ' + str(number2) + '?')</code></pre>
Bạn biết rằng chương tr&igrave;nh sẽ in ra những số n&agrave;o. Chỉ cần nh&igrave;n v&agrave;o v&ugrave;ng Globals của cửa sổ Debug Control. Bạn c&oacute; thể thấy c&aacute;c biến number1 v&agrave; number2, b&ecirc;n cạnh ch&uacute;ng l&agrave; c&aacute;c gi&aacute; trị số nguy&ecirc;n được lưu trữ trong c&aacute;c biến đ&oacute;.
Biến number1 c&oacute; gi&aacute; trị 4 v&agrave; biến number2 c&oacute; gi&aacute; trị l&agrave; 8. Khi bạn click v&agrave;o Step, h&agrave;m str() sẽ nối dạng chuỗi k&yacute; tự của c&aacute;c số nguy&ecirc;n n&agrave;y v&agrave; chương tr&igrave;nh sẽ hiển thị chuỗi k&yacute; tự trong c&acirc;u lệnh gọi print() với c&aacute;c gi&aacute; trị n&agrave;y.
Tiếp theo, c&aacute;c bạn click v&agrave;o Step từ d&ograve;ng 5 để thực thi h&agrave;m input().
<pre class="language-python"><code>answer = input()</code></pre>
Tr&igrave;nh gỡ lỗi đợi cho đến khi người chơi nhập dữ liệu v&agrave;o chương tr&igrave;nh. C&aacute;c bạn h&atilde;y nhập c&acirc;u trả lời đ&uacute;ng (trong trường hợp của m&igrave;nh l&agrave; 12). Tr&igrave;nh gỡ lỗi sẽ tiếp tục v&agrave; chuyển xuống d&ograve;ng 6:
<pre class="language-python"><code>if answer == number1 + number2:
 print('Correct!')</code></pre>
D&ograve;ng 6 l&agrave; c&acirc;u lệnh if. Điều kiện l&agrave; gi&aacute; trị trong c&acirc;u trả lời phải tr&ugrave;ng khớp với tổng của number1 v&agrave; number2. Nếu điều kiện l&agrave; Đ&uacute;ng, tr&igrave;nh gỡ lỗi sẽ chuyển đến d&ograve;ng 7. Nếu điều kiện l&agrave; Sai, tr&igrave;nh gỡ lỗi sẽ chuyển sang d&ograve;ng 9. C&aacute;c bạn h&atilde;y click v&agrave;o Step một lần nữa để t&igrave;m xem n&oacute; sẽ đi đến đ&acirc;u.
<pre class="language-python"><code>else:
 print('Nope! The answer is ' + str(number1 + number2))</code></pre>
Tr&igrave;nh gỡ lỗi hiện đang ở d&ograve;ng 9! Chuyện g&igrave; đ&atilde; xảy ra? Điều kiện trong c&acirc;u lệnh if phải l&agrave; False. Nh&igrave;n v&agrave;o c&aacute;c gi&aacute; trị của number1, number2 v&agrave; answer. Lưu &yacute; rằng number1 v&agrave; number2 l&agrave; c&aacute;c số nguy&ecirc;n, v&igrave; vậy tổng của ch&uacute;ng cũng sẽ l&agrave; một số nguy&ecirc;n. Nhưng c&acirc;u trả lời l&agrave; một chuỗi k&yacute; tự.
Điều đ&oacute; c&oacute; nghĩa l&agrave; <code>answer == number1 + number2</code> sẽ được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; <code>'12' == 12</code>. Gi&aacute; trị chuỗi k&yacute; tự v&agrave; gi&aacute; trị số nguy&ecirc;n sẽ kh&ocirc;ng bao giờ bằng nhau, v&igrave; vậy điều kiện được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; False.
Đ&oacute; l&agrave; lỗi trong chương tr&igrave;nh: đoạn m&atilde; sẽ sử dụng c&acirc;u trả lời trong khi lẽ ra n&oacute; phải sử dụng int(answer). C&aacute;c bạn h&atilde;y thực hiện thay đổi lại d&ograve;ng 6 th&agrave;nh <code>int (answer) == number1 + number2</code> v&agrave; chạy lại chương tr&igrave;nh.
<h2 style="text-align: justify;">3. Đặt Breakpoint</h2>
Việc thực hiện đi qua đoạn m&atilde; từng d&ograve;ng một c&oacute; thể c&ograve;n qu&aacute; chậm. Th&ocirc;ng thường, bạn sẽ muốn chương tr&igrave;nh chạy ở tốc độ b&igrave;nh thường cho đến khi n&oacute; đi đến một d&ograve;ng nhất định. Nếu bạn cho rằng c&oacute; vấn đề với đoạn m&atilde; của m&igrave;nh tr&ecirc;n d&ograve;ng 17, chỉ cần đặt một điểm ngắt tr&ecirc;n d&ograve;ng đ&oacute;. Sau khi đặt xong c&aacute;c điểm ngắt, c&aacute;c bạn click v&agrave;o n&uacute;t Go để thực thi chương tr&igrave;nh với tốc độ b&igrave;nh thường cho đến khi n&oacute; đạt đến điểm ngắt kh&aacute;c hoặc kết th&uacute;c chương tr&igrave;nh.
Khi qu&aacute; tr&igrave;nh thực thi đạt đến d&ograve;ng đ&oacute;, chương tr&igrave;nh sẽ nhảy v&agrave;o tr&igrave;nh gỡ lỗi. Sau đ&oacute;, bạn c&oacute; thể bước qua c&aacute;c d&ograve;ng để xem những g&igrave; đang xảy ra.
Để đặt điểm ngắt tr&ecirc;n Windows, c&aacute;c bạn h&atilde;y click chuột phải v&agrave;o d&ograve;ng trong tr&igrave;nh chỉnh sửa tệp v&agrave; chọn Set breakpoint từ menu xuất hiện. Tr&ecirc;n OS X, nhấn CTRL v&agrave; click để chọn Set breakpoint. Bạn c&oacute; thể đặt c&aacute;c điểm ngắt tr&ecirc;n bao nhi&ecirc;u d&ograve;ng t&ugrave;y theo &yacute; của bạn.
<h2 style="text-align: justify;">Sử dụng h&agrave;m print() cho việc gỡ lỗi</h2>
Dựa tr&ecirc;n c&aacute;c kết quả in ra m&agrave;n h&igrave;nh của h&agrave;m print. Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể sử dụng n&oacute; để thực việc việc gỡ lỗi (debug) chương tr&igrave;nh. &Yacute; tưởng l&agrave; ch&uacute;ng ta sẽ t&igrave;m theo luồng thực hiện chương tr&igrave;nh cho đến khi n&oacute; dừng đột ngột, hoặc cho ra kết quả kh&ocirc;ng ch&iacute;nh x&aacute;c. Ch&uacute;ng ta sẽ l&agrave;m điều n&agrave;y bằng c&aacute;ch ch&egrave;n c&aacute;c c&acirc;u lệnh print() với c&aacute;c từ kh&oacute;a cần thiết.
V&iacute; dụ 5:
<pre class="line-numbers language-python" tabindex="0"><code>def average(numbers):
 print('debug1:', numbers)
 if len(numbers) &gt; 0:
 print('debug2:', sum(numbers))
 return sum(numbers) / len(numbers)

print(0.1 == average(3*[0.1]))</code></pre>
Kết quả đầu ra:
<pre class="line-numbers language-markup" tabindex="0"><code>debug1: [0.1, 0.1, 0.1]
debug2: 0.30000000000000004
False</code></pre>
Như bạn c&oacute; thể thấy, h&agrave;m kh&ocirc;ng trả về gi&aacute; trị kỳ vọng l&agrave; 0,1, nhưng b&acirc;y giờ bạn biết điều đ&oacute; v&igrave; gi&aacute; trị tổng bị sai lệch một ch&uacute;t. Việc theo d&otilde;i trạng th&aacute;i của c&aacute;c biến ở c&aacute;c bước kh&aacute;c nhau của thuật to&aacute;n c&oacute; thể cung cấp cho bạn gợi &yacute; vấn đề nằm ở đ&acirc;u.

Sử dụng Debugger với cấu trúc lựa chọn