Python l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến nhất hiện nay b&ecirc;n cạnh Java hay JavaScript. Điều l&agrave;m n&ecirc;n sự phổ biến n&agrave;y của Python l&agrave; do t&iacute;nh chất đơn giản, dễ tiếp cận c&ugrave;ng với khối lượng thư viện đồ sộ cho mọi ứng dụng do đ&oacute; n&oacute; rất hay được d&ugrave;ng để tạo ra c&aacute;c bản thử nghiệm mẫu của ứng dụng, huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh machine learning, tạo ra c&aacute;c ứng dụng web nhanh ch&oacute;ng dễ d&agrave;ng.&nbsp;
Kh&oacute;a học lập tr&igrave;nh Python cơ bản cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản nhất về Python. Đ&acirc;y l&agrave; một kh&oacute;a học với rất nhiều b&agrave;i tập, project dự &aacute;n v&iacute; dụ gi&uacute;p cho người học c&oacute; thể chủ động v&agrave; nắm được c&aacute;ch giải quyết một b&agrave;i to&aacute;n cụ thể bằng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&agrave; cụ thể ở đ&acirc;y l&agrave; ng&ocirc;n ngữ Python. Mục ti&ecirc;u của kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; gi&uacute;p cho bạn c&oacute; thể lập tr&igrave;nh th&agrave;nh thạo Python một c&aacute;ch cơ bản từ con số 0.&nbsp; Kh&oacute;a học sẽ cung cấp cho bạn c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản về biến v&agrave; c&aacute;c kiểu dữ liệu kh&aacute;c nhau trong Python, biết c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c h&agrave;m v&agrave; mảng, cũng như vận dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c cấu tr&uacute;c điều khiển để giải quyết c&aacute;c vấn đề lập tr&igrave;nh thực tế.
<h2>Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?</h2>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Bạn bắt đầu với lập tr&igrave;nh v&agrave; muốn học lập tr&igrave;nh từ đầu ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn l&agrave;m quen với Python ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn tiếp tục để sử dụng th&agrave;nh thạo Python cho c&aacute;c c&ocirc;ng việc kh&aacute;c như trong c&aacute;c lĩnh vực: Machine learning, Lập tr&igrave;nh Web,...?</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; d&agrave;nh cho bạn: Đơn giản, dễ hiểu, thực tế, thực h&agrave;nh trực tiếp ngay sau khi học với nhiều ứng dụng. Bạn c&oacute; thể tiếp cận mọi thứ dễ d&agrave;ng v&agrave; hiệu quả hơn với "Lập tr&igrave;nh Python cơ bản" của TEK4.VN.
<h2 style="text-align: justify;">Bạn cần l&agrave;m g&igrave; để bắt đầu?</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho cả những người mới bắt đầu do đ&oacute;, những g&igrave; bạn cần l&agrave;:
<div class="udlite-block-list-item udlite-block-list-item-small udlite-block-list-item-tight udlite-block-list-item-neutral udlite-text-sm">
<ul>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Một chiếc m&aacute;y t&iacute;nh (Windows, Mac, hoặc Linux), thậm ch&iacute; một chiếc điện thoại c&oacute; c&agrave;i tr&igrave;nh duyệt Web.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần biết trước về Python</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần bất cứ kinh nghiệm lập tr&igrave;nh n&agrave;o.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Bạn chỉ cần chăm chỉ, chịu kh&oacute; v&agrave; l&agrave;m theo đ&uacute;ng tiến độ đề ra trong Kh&oacute;a học.</li>
</ul>
</div>
<h2 style="text-align: justify;">Những c&acirc;u hỏi thường gặp</h2>
Liệu t&ocirc;i c&oacute; thể kiếm được việc sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Tất nhi&ecirc;n rồi, điều g&igrave; cũng c&oacute; thể nhưng phụ thuộc v&agrave;o cố gắng của bạn. Kh&oacute;a học n&agrave;y bản th&acirc;n n&oacute; chỉ cung cấp những nền tảng cơ bản nhất, c&ograve;n để đi v&agrave;o thực tế s&acirc;u hơn, bạn cần t&igrave;m hiểu v&agrave; l&agrave;m nhiều hơn thế rất nhiều.
T&ocirc;i sẽ mất bao l&acirc;u để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Điều n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o hai yếu tố:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Kiến thức nền tảng của bạn. Chắc chắn việc đ&atilde; l&agrave;m quen với lập tr&igrave;nh v&agrave; một số ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh sẽ gi&uacute;p bạn tiếp cận nhanh kh&oacute;a học n&agrave;y hơn.</li>
<li>Sự tập trung v&agrave; nỗ&nbsp;lực của bạn. Nếu bạn chỉ xem kh&oacute;a học một c&aacute;ch thụ động th&igrave; chắc chắn bạn chỉ mất khoảng chưa đầy một ng&agrave;y l&agrave; c&oacute; thể kết th&uacute;c kh&oacute;a học. Tuy vậy, TEK4.VN kh&ocirc;ng khuyến kh&iacute;ch điều n&agrave;y. Việc xem thụ động chỉ gi&uacute;p bạn lướt qua vấn đề v&agrave; khi gặp một b&agrave;i to&aacute;n thực tế chắc chắn bạn sẽ gặp kh&aacute; nhiều kh&oacute; khăn. Để học tập hiệu quả, bạn n&ecirc;n thực h&agrave;nh, tự suy nghĩ, học một c&aacute;ch chủ động c&aacute;c b&agrave;i tập trước khi xem phần hướng dẫn. Bạn c&agrave;ng chủ động thực h&agrave;nh, luyện tập bao nhi&ecirc;u th&igrave; bạn c&agrave;ng th&agrave;nh thạo bấy nhi&ecirc;u.&nbsp; Trung b&igrave;nh để th&agrave;nh thạo to&agrave;n bộ kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cần bạn đầu tư khoảng 60 giờ. Kh&ocirc;ng qu&aacute; nhiều nếu bạn nghĩ đến viễn cảnh sẽ c&oacute; thể lập tr&igrave;nh một c&aacute;ch th&agrave;nh thạo. Chỉ cần mỗi n&agrave;y bỏ ra khoảng 2 giờ, trong một th&aacute;ng. Kh&ocirc;ng nhiều phải kh&ocirc;ng ạ?</li>
</ol>
Dựa tr&ecirc;n hai yếu tố tr&ecirc;n, chắc hẳn bạn đ&atilde; c&oacute; thể ước đo&aacute;n được cần bao nhi&ecirc;u thời gian v&agrave; sắp xếp thời gian thế n&agrave;o cho hợp l&yacute; rồi chứ?
T&ocirc;i chưa biết lập tr&igrave;nh, liệu t&ocirc;i c&oacute; thể học được kh&oacute;a Lập tr&igrave;nh Python cơ bản n&agrave;y hay kh&ocirc;ng ?
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho người mới bắt đầu từ số 0, chưa c&oacute; bất cứ kh&aacute;i niệm n&agrave;o về lập tr&igrave;nh. Do đ&oacute;, c&aacute;c kh&aacute;i niệm được giải th&iacute;ch kh&aacute; kỹ lưỡng. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn kh&ocirc;ng những c&oacute; thể hiểu c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c kh&aacute;i niệm n&agrave;y trong Python, m&agrave; c&oacute; thể gi&uacute;p bạn hiểu được kh&aacute;i niệm đ&oacute; c&oacute; &yacute; nghĩa như thế n&agrave;o trong lập tr&igrave;nh n&oacute;i chung.
Kh&oacute;a học n&agrave;y dạy Python 2 hay Python 3?
Python 3, chắc chắn rồi. Python 2 hiện nay đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n được hỗ trợ cập nhật v&agrave; chuyển dần sang Python 3. Do đ&oacute;, kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ hướng đến Python 3.
T&ocirc;i n&ecirc;n d&ugrave;ng tr&igrave;nh soạn thảo hoặc IDE n&agrave;o trong kh&oacute;a học?
Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sử dụng Visual Studio Code. Tuy nhi&ecirc;n, bạn cũng c&oacute; thể sử dụng bất cứ một IDE hoặc tr&igrave;nh soạn thảo n&agrave;o quan thuộc chẳng hạn như: PyCharm, Atom, hay thậm ch&iacute; l&agrave; tr&igrave;nh soạn thảo mặc định IDLE k&egrave;m theo khi c&agrave;i đặt. Tất cả m&atilde; nguồn trong kh&oacute;a học đều c&oacute; thể hoạt động tốt tr&ecirc;n tất cả c&aacute;c m&ocirc;i trường n&agrave;y. Ngo&agrave;i ra, TEK4.VN c&ograve;n cung cấp m&ocirc;i trường soạn thảo v&agrave; bi&ecirc;n dịch trực tiếp phục vụ cho c&aacute;c bạn l&agrave;m b&agrave;i v&agrave; tự động đ&aacute;nh gi&aacute; kết quả trực tuyến ngay ở c&aacute;c b&agrave;i tập. Tr&igrave;nh soạn thảo trực tuyến n&agrave;y sẽ được sử dụng để l&agrave;m c&aacute;c b&agrave;i tập trong kh&oacute;a học.
L&agrave;m thế n&agrave;o để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cần l&agrave;m đầy đủ c&aacute;c b&agrave;i tập dạng lập tr&igrave;nh v&agrave; dạng trắc nghiệm kiến thức (quiz). C&aacute;c b&agrave;i tập n&agrave;y sẽ được chấm tự động trực tuyến v&agrave; phản hồi lại kết quả ngay lập tức đến người học. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn biết tiến độ v&agrave; mức độ nắm bắt kiến thức hiện tại của m&igrave;nh để chủ động điều chỉnh ph&ugrave; hợp.
Nếu c&oacute; thắc mắc hoặc kh&oacute; hiểu liệu t&ocirc;i c&oacute; thể t&igrave;m sự trợ gi&uacute;p ở đ&acirc;u? 
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh truy cập v&agrave; học tập nếu gặp vấn đề trong việc giải b&agrave;i tập h&atilde;y trao đổi qua cộng đồng <a class="in-cell-link" href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN - Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a> để được hỗ trợ giải đ&aacute;p nhanh nhất. C&aacute;c vấn đề kh&aacute;c vui l&ograve;ng nhắn tin trực tiếp Fanpage Facebook:&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/tek4.vn/">TEK4.VN</a> để admin giải đ&aacute;p bạn nh&eacute;. Hoặc bạn c&oacute; thể đặt trực tiếp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave;o trong phần b&igrave;nh luận của website.

Lập trình Python cơ bản

Trong b&agrave;i trước ch&uacute;ng ta đ&atilde; t&igrave;m hiểu về h&agrave;m đệ quy trong Python. Ch&uacute;ng ta đ&atilde; thấy rằng h&agrave;m đệ quy tuy rất dễ viết v&agrave; lu&ocirc;n l&agrave; giải ph&aacute;p c&oacute; thể được nghĩ đến đầu ti&ecirc;n khai giải quyết một vấn đề, nhưng lại l&agrave; giải ph&aacute;p k&eacute;m tối ưu nhất v&igrave; tốc độ thực thi của n&oacute; rất k&eacute;m v&agrave; cũng đ&ograve;i hỏi kh&aacute; nhiều bộ nhớ. Thậm ch&iacute;, khi bảo tr&igrave; chương tr&igrave;nh, ch&uacute;ng cũng l&agrave;m cho ta cảm thấy bối rối v&agrave; kh&aacute; kh&oacute; hiểu cũng như rất kh&oacute; để debug (gỡ rối) chương tr&igrave;nh do sự l&ograve;ng v&ograve;ng trong qu&aacute; tr&igrave;nh thực thi của n&oacute;. 
Chẳng hạn:
<pre class="language-python"><code>def countDown(n):
	if(n == 0):
		return
	print(str(n) + "...")
	countDown(n-1)

countDown(10)</code></pre>
kh&oacute; hiểu hơn rất nhiều so với đoạn chương tr&igrave;nh sau:
<pre class="language-python"><code>def countDown(n):
	while(n &gt; 0):
		print(str(n) + "...")
		n -= 1

countDown(10)</code></pre>
mặc d&ugrave; ch&uacute;ng c&ugrave;ng cho ra một kết quả:
<pre class="language-markup"><code>10...
9...
8...
7...
6...
5...
4...
3...
2...
1...</code></pre>
Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, tr&ecirc;n thực tế khi đi l&agrave;m thực tế rất &iacute;t khi ch&uacute;ng ta d&ugrave;ng đệ quy. 
Trước đ&acirc;y, thậm ch&iacute; một c&aacute;ch rất cực đoan, khi tuyển dụng nh&acirc;n sự người ta thường truyền tai nhau một c&acirc;u n&oacute;i: "Kh&ocirc;ng bao giờ tuyển một dev m&agrave; t&iacute;nh giai thừa bằng c&aacute;ch sử dụng Đệ quy".
Một lập tr&igrave;nh vi&ecirc;n lười biếng thường sử dụng đệ quy m&agrave; kh&ocirc;ng cần xem x&eacute;t c&aacute;c lựa chọn thay thế kh&aacute;c. Mặc d&ugrave; đ&uacute;ng l&agrave; giải ph&aacute;p đệ quy thường thanh lịch hơn v&agrave; dễ nghĩ ra hơn so với c&aacute;c giải ph&aacute;p kh&aacute;c, nhưng bạn n&ecirc;n cẩn thận để kh&ocirc;ng lạm dụng n&oacute;. Đệ quy phức tạp kh&oacute; hiểu c&oacute; lẽ n&ecirc;n được coi l&agrave; c&aacute;c "bad practice" trong lập tr&igrave;nh sản phẩm thực tế v&agrave; lu&ocirc;n l&agrave; những đoạn m&atilde; đầu ti&ecirc;n cần phải thay thế khi t&aacute;c cấu tr&uacute;c chương tr&igrave;nh. Bởi bạn sẽ rất kh&oacute; để debug được một chương tr&igrave;nh chạy đệ quy xem n&oacute; đ&uacute;ng hay sai.
Về cơ bản, gần như mọi h&agrave;m đệ quy đều c&oacute; thể được thay thế bằng c&aacute;ch v&ograve;ng lặp. V&agrave; c&aacute;c v&ograve;ng lặp n&agrave;y thường cho hiệu quả hơn c&aacute;c giải ph&aacute;p đệ quy v&igrave; ch&uacute;ng kh&ocirc;ng phải chịu c&aacute;c chi ph&iacute; thực thi khi thực hiện gọi h&agrave;m qu&aacute; nhiều, về cả thời gian thực thi v&agrave; bộ nhớ. Do đ&oacute;, n&oacute; thường được sử dụng để thay thế cho đệ quy, việc thay thế đệ quy bằng v&ograve;ng lặp n&agrave;y thường được gọi l&agrave; việc giải đệ quy bằng v&ograve;ng lặp. Cũng c&oacute; một số c&aacute;ch giải đệ quy kh&aacute;c, tuy nhi&ecirc;n, ở mức độ kh&oacute;a học cơ bản n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sẽ chỉ quan t&acirc;m đến kỹ thuật giải đệ quy bằng v&ograve;ng lặp.
Bạn c&oacute; sử dụng h&agrave;m đệ quy v&agrave; cảm thấy kh&oacute; hiểu. H&atilde;y thay thế h&agrave;m đệ quy bằng kỹ thuật sử dụng v&ograve;ng lặp.
<h2>C&aacute;ch chuyển đổi h&agrave;m đệ quy sang v&ograve;ng lặp</h2>
Để thực hiện giải đệ quy bằng v&ograve;ng lặp, ch&uacute;ng ta cần phải thực hiện c&aacute;c bước sau:
<ul>
<li style="text-align: justify;">X&aacute;c định trường hợp cơ sở của đệ quy. Trường hợp cơ sở l&agrave;m cho h&agrave;m đệ quy kết th&uacute;c. Mỗi h&agrave;m đệ quy phải c&oacute; một trường hợp cơ sở x&aacute;c định. Ngo&agrave;i ra, mỗi lời gọi đệ quy phải thực hiện một qu&aacute; tr&igrave;nh tịnh tiến dần đến trường hợp cơ sở (nếu kh&ocirc;ng, c&aacute;c lệnh gọi đệ quy sẽ được thực hiện v&ocirc; hạn).</li>
<li style="text-align: justify;">T&igrave;m c&aacute;ch x&acirc;y dựng một v&ograve;ng lặp đảm bảo t&iacute;nh chất tr&ecirc;n, tức l&agrave; lặp lại cho đến khi đạt đến trường hợp cơ sở.</li>
<li style="text-align: justify;">Thực hiện một tiến tr&igrave;nh tịnh tiến dần đến trường hợp cơ sở. Truyền c&aacute;c đối số mới l&ecirc;n đầu v&ograve;ng lặp thay v&igrave; truyền đến phương thức đệ quy.</li>
</ul>
V&iacute; dụ 1: 
Thực hiện chuyển đổi đoạn m&atilde; b&ecirc;n dưới sang v&ograve;ng lặp 
<pre class="language-python"><code>def de_quy(a):
 print(a)
 if (a == 1):
 return 1
 de_quy(a - 1)

de_quy(10)</code></pre>
Đầu ti&ecirc;n, ch&uacute;ng ta thực hiện như sau:
<ol>
<li style="text-align: justify;">X&aacute;c định trường hợp cơ sở l&agrave; <code>a==1</code>, v&agrave; việc đệ quy tiến dần đến trường hợp cơ sở bằng c&aacute;ch l&agrave; giảm mỗi lần gọi h&agrave;m đi biến <code>a</code> 1 đơn vị</li>
<li style="text-align: justify;">Thay thế qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y bằng một v&ograve;ng lặp, dừng lại khi gi&aacute; trị <code>a==1</code> v&agrave; tại mỗi v&ograve;ng lặp trừ gi&aacute; trị <code>a</code> đi 1.</li>
<li style="text-align: justify;">Truyền đối số <code>a</code> v&agrave;o đầu v&ograve;ng lặp</li>
</ol>
Như vậy, ch&uacute;ng ta c&oacute; thể chuyển dạng đệ quy ở v&iacute; dụ tr&ecirc;n th&agrave;nh dạng v&ograve;ng lặp với đoạn m&atilde; như sau:&nbsp;
<pre class="language-python"><code>def de_quy(a):
 while a &gt; 0:
 print(a)
 a-=1

de_quy(10)</code></pre>
Tiếp theo, ch&uacute;ng ta quay lại v&iacute; dụ t&iacute;nh giai thừa bằng đệ quy ở b&agrave;i trước.
V&iacute; dụ 2:
<pre class="language-python"><code>def giai_thua(a):
 if (a == 0) or (a == 1):
 return 1
 else:
 return a * giai_thua(a - 1)

n = giai_thua(4)
print("K&ecirc;t quả l&agrave;: ", n)</code></pre>
Ch&uacute;ng ta cũng thực hiện việc giải đệ quy bằng v&ograve;ng lặp như sau:
<ol>
<li style="text-align: justify;">X&aacute;c định trường hợp cơ sở l&agrave; <code>a==0</code> v&agrave; việc đệ quy tiến dần đến trường hợp cơ sở bằng c&aacute;ch l&agrave; giảm mỗi lần gọi h&agrave;m đi biến <code>a</code> 1 đơn vị</li>
<li style="text-align: justify;">Thay thế qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y bằng một v&ograve;ng lặp dừng lại khi gặp trường hợp cơ sở v&agrave; tại mỗi bước lặp giảm biến <code>a</code> đi 1 đơn vị</li>
<li style="text-align: justify;">Đặt biến <code>a</code> l&ecirc;n đầu v&ograve;ng lặp</li>
</ol>
Cuối c&ugrave;ng, ch&uacute;ng ta thu được đoạn m&atilde; sau khi giải đệ quy như sau:
<pre class="language-python"><code>def giai_thua(a):
	gt=1
	while a&gt;0:
		gt=gt*a
		a-=1
	return gt

n = giai_thua(4)
print("K&ecirc;t quả l&agrave;: ", n)</code></pre>
Cả 2 đoạn m&atilde; tr&ecirc;n c&ugrave;ng cho ra kết quả l&agrave;:
<pre class="language-python"><code>K&ecirc;t quả l&agrave;: 24</code></pre>
Ở đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta g&aacute;n lu&ocirc;n gi&aacute; trị <code>gt=1</code> tương ứng với trường hợp cơ sở <code>a==0</code>, v&agrave; sử dụng kết quả n&agrave;y để lưu gi&aacute; trị kết quả cho v&ograve;ng lặp. Tại mỗi v&ograve;ng lặp ta đưa về trường hợp cơ sở bằng c&aacute;ch trừ đi 1 tại mỗi v&ograve;ng lặp.
Như vậy, đến đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta đ&atilde; hiểu việc giải đệ quy bằng v&ograve;ng lặp l&agrave; g&igrave;, v&agrave; tại sao cần sử dụng n&oacute;. Tiếp theo ch&uacute;ng ta sẽ đi cụ thể một v&iacute; dụ về h&agrave;m đệ quy v&agrave; giải đệ quy với một b&agrave;i to&aacute;n kinh điển trong lập tr&igrave;nh đ&oacute; l&agrave; b&agrave;i to&aacute;n t&iacute;nh chuỗi Fibonacci v&agrave; tỷ lệ v&agrave;ng.
<div class="ddict_btn" style="top: 1202.11px; left: 785.938px;">&nbsp;</div>

Thay thế đệ quy bằng vòng lặp