Python l&agrave; một trong những ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh phổ biến nhất hiện nay b&ecirc;n cạnh Java hay JavaScript. Điều l&agrave;m n&ecirc;n sự phổ biến n&agrave;y của Python l&agrave; do t&iacute;nh chất đơn giản, dễ tiếp cận c&ugrave;ng với khối lượng thư viện đồ sộ cho mọi ứng dụng do đ&oacute; n&oacute; rất hay được d&ugrave;ng để tạo ra c&aacute;c bản thử nghiệm mẫu của ứng dụng, huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh machine learning, tạo ra c&aacute;c ứng dụng web nhanh ch&oacute;ng dễ d&agrave;ng.&nbsp;
Kh&oacute;a học lập tr&igrave;nh Python cơ bản cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản nhất về Python. Đ&acirc;y l&agrave; một kh&oacute;a học với rất nhiều b&agrave;i tập, project dự &aacute;n v&iacute; dụ gi&uacute;p cho người học c&oacute; thể chủ động v&agrave; nắm được c&aacute;ch giải quyết một b&agrave;i to&aacute;n cụ thể bằng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh m&agrave; cụ thể ở đ&acirc;y l&agrave; ng&ocirc;n ngữ Python. Mục ti&ecirc;u của kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; gi&uacute;p cho bạn c&oacute; thể lập tr&igrave;nh th&agrave;nh thạo Python một c&aacute;ch cơ bản từ con số 0.&nbsp; Kh&oacute;a học sẽ cung cấp cho bạn c&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản về biến v&agrave; c&aacute;c kiểu dữ liệu kh&aacute;c nhau trong Python, biết c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c h&agrave;m v&agrave; mảng, cũng như vận dụng th&agrave;nh thạo c&aacute;c cấu tr&uacute;c điều khiển để giải quyết c&aacute;c vấn đề lập tr&igrave;nh thực tế.
<h2>Kh&oacute;a học n&agrave;y d&agrave;nh cho ai?</h2>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Bạn bắt đầu với lập tr&igrave;nh v&agrave; muốn học lập tr&igrave;nh từ đầu ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn l&agrave;m quen với Python ?</li>
<li style="text-align: justify;">Bạn muốn tiếp tục để sử dụng th&agrave;nh thạo Python cho c&aacute;c c&ocirc;ng việc kh&aacute;c như trong c&aacute;c lĩnh vực: Machine learning, Lập tr&igrave;nh Web,...?</li>
</ul>
Kh&oacute;a học n&agrave;y l&agrave; d&agrave;nh cho bạn: Đơn giản, dễ hiểu, thực tế, thực h&agrave;nh trực tiếp ngay sau khi học với nhiều ứng dụng. Bạn c&oacute; thể tiếp cận mọi thứ dễ d&agrave;ng v&agrave; hiệu quả hơn với "Lập tr&igrave;nh Python cơ bản" của TEK4.VN.
<h2 style="text-align: justify;">Bạn cần l&agrave;m g&igrave; để bắt đầu?</h2>
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho cả những người mới bắt đầu do đ&oacute;, những g&igrave; bạn cần l&agrave;:
<div class="udlite-block-list-item udlite-block-list-item-small udlite-block-list-item-tight udlite-block-list-item-neutral udlite-text-sm">
<ul>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Một chiếc m&aacute;y t&iacute;nh (Windows, Mac, hoặc Linux), thậm ch&iacute; một chiếc điện thoại c&oacute; c&agrave;i tr&igrave;nh duyệt Web.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần biết trước về Python</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">KH&Ocirc;NG cần bất cứ kinh nghiệm lập tr&igrave;nh n&agrave;o.</li>
<li class="udlite-block-list-item-content" style="text-align: justify;">Bạn chỉ cần chăm chỉ, chịu kh&oacute; v&agrave; l&agrave;m theo đ&uacute;ng tiến độ đề ra trong Kh&oacute;a học.</li>
</ul>
</div>
<h2 style="text-align: justify;">Những c&acirc;u hỏi thường gặp</h2>
Liệu t&ocirc;i c&oacute; thể kiếm được việc sau khi ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Tất nhi&ecirc;n rồi, điều g&igrave; cũng c&oacute; thể nhưng phụ thuộc v&agrave;o cố gắng của bạn. Kh&oacute;a học n&agrave;y bản th&acirc;n n&oacute; chỉ cung cấp những nền tảng cơ bản nhất, c&ograve;n để đi v&agrave;o thực tế s&acirc;u hơn, bạn cần t&igrave;m hiểu v&agrave; l&agrave;m nhiều hơn thế rất nhiều.
T&ocirc;i sẽ mất bao l&acirc;u để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Điều n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o hai yếu tố:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Kiến thức nền tảng của bạn. Chắc chắn việc đ&atilde; l&agrave;m quen với lập tr&igrave;nh v&agrave; một số ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh sẽ gi&uacute;p bạn tiếp cận nhanh kh&oacute;a học n&agrave;y hơn.</li>
<li>Sự tập trung v&agrave; nỗ&nbsp;lực của bạn. Nếu bạn chỉ xem kh&oacute;a học một c&aacute;ch thụ động th&igrave; chắc chắn bạn chỉ mất khoảng chưa đầy một ng&agrave;y l&agrave; c&oacute; thể kết th&uacute;c kh&oacute;a học. Tuy vậy, TEK4.VN kh&ocirc;ng khuyến kh&iacute;ch điều n&agrave;y. Việc xem thụ động chỉ gi&uacute;p bạn lướt qua vấn đề v&agrave; khi gặp một b&agrave;i to&aacute;n thực tế chắc chắn bạn sẽ gặp kh&aacute; nhiều kh&oacute; khăn. Để học tập hiệu quả, bạn n&ecirc;n thực h&agrave;nh, tự suy nghĩ, học một c&aacute;ch chủ động c&aacute;c b&agrave;i tập trước khi xem phần hướng dẫn. Bạn c&agrave;ng chủ động thực h&agrave;nh, luyện tập bao nhi&ecirc;u th&igrave; bạn c&agrave;ng th&agrave;nh thạo bấy nhi&ecirc;u.&nbsp; Trung b&igrave;nh để th&agrave;nh thạo to&agrave;n bộ kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ cần bạn đầu tư khoảng 60 giờ. Kh&ocirc;ng qu&aacute; nhiều nếu bạn nghĩ đến viễn cảnh sẽ c&oacute; thể lập tr&igrave;nh một c&aacute;ch th&agrave;nh thạo. Chỉ cần mỗi n&agrave;y bỏ ra khoảng 2 giờ, trong một th&aacute;ng. Kh&ocirc;ng nhiều phải kh&ocirc;ng ạ?</li>
</ol>
Dựa tr&ecirc;n hai yếu tố tr&ecirc;n, chắc hẳn bạn đ&atilde; c&oacute; thể ước đo&aacute;n được cần bao nhi&ecirc;u thời gian v&agrave; sắp xếp thời gian thế n&agrave;o cho hợp l&yacute; rồi chứ?
T&ocirc;i chưa biết lập tr&igrave;nh, liệu t&ocirc;i c&oacute; thể học được kh&oacute;a Lập tr&igrave;nh Python cơ bản n&agrave;y hay kh&ocirc;ng ?
Kh&oacute;a học n&agrave;y được thiết kế cho người mới bắt đầu từ số 0, chưa c&oacute; bất cứ kh&aacute;i niệm n&agrave;o về lập tr&igrave;nh. Do đ&oacute;, c&aacute;c kh&aacute;i niệm được giải th&iacute;ch kh&aacute; kỹ lưỡng. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn kh&ocirc;ng những c&oacute; thể hiểu c&aacute;ch sử dụng c&aacute;c kh&aacute;i niệm n&agrave;y trong Python, m&agrave; c&oacute; thể gi&uacute;p bạn hiểu được kh&aacute;i niệm đ&oacute; c&oacute; &yacute; nghĩa như thế n&agrave;o trong lập tr&igrave;nh n&oacute;i chung.
Kh&oacute;a học n&agrave;y dạy Python 2 hay Python 3?
Python 3, chắc chắn rồi. Python 2 hiện nay đ&atilde; kh&ocirc;ng c&ograve;n được hỗ trợ cập nhật v&agrave; chuyển dần sang Python 3. Do đ&oacute;, kh&oacute;a học n&agrave;y sẽ hướng đến Python 3.
T&ocirc;i n&ecirc;n d&ugrave;ng tr&igrave;nh soạn thảo hoặc IDE n&agrave;o trong kh&oacute;a học?
Trong kh&oacute;a học n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sử dụng Visual Studio Code. Tuy nhi&ecirc;n, bạn cũng c&oacute; thể sử dụng bất cứ một IDE hoặc tr&igrave;nh soạn thảo n&agrave;o quan thuộc chẳng hạn như: PyCharm, Atom, hay thậm ch&iacute; l&agrave; tr&igrave;nh soạn thảo mặc định IDLE k&egrave;m theo khi c&agrave;i đặt. Tất cả m&atilde; nguồn trong kh&oacute;a học đều c&oacute; thể hoạt động tốt tr&ecirc;n tất cả c&aacute;c m&ocirc;i trường n&agrave;y. Ngo&agrave;i ra, TEK4.VN c&ograve;n cung cấp m&ocirc;i trường soạn thảo v&agrave; bi&ecirc;n dịch trực tiếp phục vụ cho c&aacute;c bạn l&agrave;m b&agrave;i v&agrave; tự động đ&aacute;nh gi&aacute; kết quả trực tuyến ngay ở c&aacute;c b&agrave;i tập. Tr&igrave;nh soạn thảo trực tuyến n&agrave;y sẽ được sử dụng để l&agrave;m c&aacute;c b&agrave;i tập trong kh&oacute;a học.
L&agrave;m thế n&agrave;o để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y?
Để ho&agrave;n th&agrave;nh kh&oacute;a học n&agrave;y, bạn cần l&agrave;m đầy đủ c&aacute;c b&agrave;i tập dạng lập tr&igrave;nh v&agrave; dạng trắc nghiệm kiến thức (quiz). C&aacute;c b&agrave;i tập n&agrave;y sẽ được chấm tự động trực tuyến v&agrave; phản hồi lại kết quả ngay lập tức đến người học. Điều n&agrave;y sẽ gi&uacute;p bạn biết tiến độ v&agrave; mức độ nắm bắt kiến thức hiện tại của m&igrave;nh để chủ động điều chỉnh ph&ugrave; hợp.
Nếu c&oacute; thắc mắc hoặc kh&oacute; hiểu liệu t&ocirc;i c&oacute; thể t&igrave;m sự trợ gi&uacute;p ở đ&acirc;u? 
Trong qu&aacute; tr&igrave;nh truy cập v&agrave; học tập nếu gặp vấn đề trong việc giải b&agrave;i tập h&atilde;y trao đổi qua cộng đồng <a class="in-cell-link" href="https://www.facebook.com/groups/tek4.vn" target="_blank" rel="noopener">TEK4.VN - Học Lập Tr&igrave;nh Miễn Ph&iacute;</a> để được hỗ trợ giải đ&aacute;p nhanh nhất. C&aacute;c vấn đề kh&aacute;c vui l&ograve;ng nhắn tin trực tiếp Fanpage Facebook:&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/tek4.vn/">TEK4.VN</a> để admin giải đ&aacute;p bạn nh&eacute;. Hoặc bạn c&oacute; thể đặt trực tiếp c&aacute;c c&acirc;u hỏi v&agrave;o trong phần b&igrave;nh luận của website.

Lập trình Python cơ bản

Trong b&agrave;i viết n&agrave;y, ch&uacute;ng ta sẽ tiếp tục ho&agrave;n thiện chương tr&igrave;nh quản l&yacute; sinh vi&ecirc;n với c&aacute;c kỹ thuật lập tr&igrave;nh hướng đối tượng trong Python. Ch&uacute;ng ta sẽ kết hợp to&agrave;n bộ những g&igrave; đ&atilde; được học trong những b&agrave;i trước trong b&agrave;i n&agrave;y.
Về cơ bản, chương tr&igrave;nh của ch&uacute;ng ta sẽ lấy dữ liệu th&ocirc;ng tin về sinh vi&ecirc;n, kh&oacute;a học v&agrave; giảng vi&ecirc;n trong một trường đại học. Sau đ&oacute;, khi người quản l&yacute; cần biết c&aacute;c th&ocirc;ng tin về sinh vi&ecirc;n, kh&oacute;a học hoặc giảng vi&ecirc;n, họ c&oacute; thể sử dụng chương tr&igrave;nh để in ra những th&ocirc;ng tin c&oacute; trong cơ sở dữ liệu. Sau đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta sẽ đi lại lần lượt từ c&aacute;c bước đ&atilde; được học trong c&aacute;c b&agrave;i trước:
<h2 style="text-align: justify;">Bước 1. Định nghĩa c&aacute;c thuộc t&iacute;nh của đối tượng</h2>
Điều đầu ti&ecirc;n ch&uacute;ng ta cần thực hiện l&agrave; định nghĩa c&aacute;c lớp c&oacute; trong chương tr&igrave;nh. V&igrave; trong chương tr&igrave;nh c&oacute; 3 chủ thể l&agrave; kh&oacute;a học, giảng vi&ecirc;n v&agrave; sinh vi&ecirc;n. Do đ&oacute;, ch&uacute;ng ta sẽ định nghĩa 3 lớp bao gồm <code>Course</code>, <code>Lecturer</code> v&agrave; <code>Student</code> như sau:
Lớp Course:
<pre class="language-python"><code>class Course:
 def __init__(self, name,year,id_number,lecturer):
 self.name = name
 self.year = year
 self.id_number = id_number
 self.lecturer = lecturer
 self.student_list = []</code></pre>
Lớp Course n&agrave;y sẽ bao gồm c&aacute;c th&ocirc;ng tin về T&ecirc;n kh&oacute;a học (<code>name</code>), năm học (<code>year</code>), M&atilde; kh&oacute;a học (<code>id_number</code>), th&ocirc;ng tin về giảng vi&ecirc;n (<code>lecturer</code>), v&agrave; danh s&aacute;ch sinh vi&ecirc;n tham gia kh&oacute;a học (<code>student_list</code>). Ở đ&acirc;y, ch&uacute; &yacute; rằng, ch&uacute;ng ta chưa c&oacute; danh s&aacute;ch sinh vi&ecirc;n để tiến h&agrave;nh khởi tạo, do đ&oacute;, ở đ&acirc;y ch&uacute;ng ta khởi tạo n&oacute; l&agrave; một danh s&aacute;ch rỗng (<code>[]</code>)
Lớp Student v&agrave; Lecturer:
Ch&uacute;ng ta đ&atilde; thấy ở c&aacute;c b&agrave;i trước rằng, lớp <code>Student</code> v&agrave; <code>Lecturer</code> l&agrave; gần giống nhau về mặt định nghĩa. Do đ&oacute;, để r&uacute;t gọn đoạn m&atilde; định nghĩa 2 lớp n&agrave;y bằng kh&aacute;i niệm kế thừa trong Python. Ch&uacute;ng ta sẽ định nghĩa lại th&ecirc;m một lớp l&agrave; <code>Person</code> v&agrave; cho lớp <code>Student</code>, <code>Lecturer</code> kế thừa từ lớp <code>Person</code> n&agrave;y như sau:
<pre class="language-python"><code>class Person:
 def __init__(self, first_name,last_name,age,email):
 self.first_name = first_name
 self.last_name = last_name
 self.age = age
 self.email = email

class Lecturer(Person):
 def __init__(self,f_name,l_name,age,email,bank_account):
 super().__init__(f_name,l_name,age,email)
 self.bank_account = bank_account
 
class Student(Person):
 def __init__(self,f_name,l_name,age,email,student_id, grade=-1):
 super().__init__(f_name,l_name,age,email)
 self.student_id = student_id
 self.grade=grade</code></pre>
Như vậy, ch&uacute;ng ta đ&atilde; thực hiện định nghĩa c&aacute;c thuộc t&iacute;nh cho c&aacute;c đối tượng <code>Course</code>, <code>Lecturer</code> v&agrave; <code>Student</code>, trong đ&oacute; hai lớp <code>Lecturer</code> v&agrave; <code>Student</code> c&oacute; một số th&ocirc;ng tin tr&ugrave;ng nhau, v&igrave; vậy ch&uacute;ng ta tạo ra lớp <code>Person</code> để cho hai lớp n&agrave;y kế thừa nhằm giảm việc phải khai b&aacute;o lại nhiều lần.
<h2 style="text-align: justify;">Bước 2. Định nghĩa c&aacute;c phương thức của đối tượng</h2>
Trong chương tr&igrave;nh y&ecirc;u cầu cho ph&eacute;p sinh vi&ecirc;n đăng k&yacute; v&agrave; in ra th&ocirc;ng tin của kh&oacute;a học c&ugrave;ng với th&ocirc;ng tin về giảng vi&ecirc;n v&agrave; danh s&aacute;ch sinh vi&ecirc;n. Khi đ&oacute; trong lớp <code>Course</code>, ch&uacute;ng ta cần định nghĩa th&ecirc;m c&aacute;c phương thức: <code>print_student()</code> để in ra danh s&aacute;ch sinh vi&ecirc;n, <code>print_lecturer()</code> để in ra th&ocirc;ng tin giảng vi&ecirc;n:
<pre class="language-python"><code> def enroll(self,student):
 self.student_list.append(student)

 def print_student(self):
 print("----------Students in course " + self.name + "----------")
 for i in self.student_list:
 txt = "{:&lt;16} {:&lt;16} {:&lt;6d} {:&lt;16}"
 txt2 = "{:&lt;16} {:&lt;16} {:&lt;6} {:&lt;16}"
 print(txt2.format("First name", "Last name", "Age", "Email"))
 print(txt.format(i.first_name, i.last_name, i.age, i.email))
 
 def print_lecturer(self):
 print("\n\n\n----------Lecturer in course " + self.name + "----------")
 txt = "{:&lt;16} {:&lt;16d}"
 txt2 = "{:&lt;16} {:&lt;16}"
 print(txt2.format("Name", "Bank Account"))
 print(txt.format(self.lecturer.first_name, self.lecturer.bank_account))</code></pre>
Đối với 2 đối tượng Giảng vi&ecirc;n v&agrave; Sinh vi&ecirc;n, ch&uacute;ng ta muốn in ra th&ocirc;ng tin của c&aacute;c đối tượng n&agrave;y. Ch&uacute;ng ta c&oacute; một số th&ocirc;ng tin chung. V&igrave; vậy, ch&uacute;ng ta sẽ tạo một phương thức in c&aacute;c th&ocirc;ng tin chung n&agrave;y trong lớp <code>Person</code> để cho ph&eacute;p c&aacute;c lớp <code>Lecturer</code> v&agrave; <code>Student</code> kế thừa n&oacute;:
<pre class="language-python"><code> def print_info(self):
 print(self.first_name +" " +self.last_name +" is " + str(self.age) +" years old.")</code></pre>
Cuối c&ugrave;ng, lớp <code>Student</code> kế thừa lớp <code>Person</code> để thực hiện in ra th&ocirc;ng tin:
<pre class="language-python"><code> def print_info(self):
 super().print_info()
 print("Student ID: " + self.student_id)
 print("Grade: " + self.grade)</code></pre>
V&agrave; tương tự với lớp Lecturer:
<pre class="language-python"><code> def print_info(self):
 super().print_info()
 print("Bank Accout:" + self.bank_account)</code></pre>
Ở đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta đ&atilde; thực hiện việc kế thừa h&agrave;m <code>print_info()</code> từ lớp <code>Person</code>, v&agrave; ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng muốn phức tạp d&ugrave;ng nhiều t&ecirc;n h&agrave;m kh&aacute;c nhau, do đ&oacute;, ch&uacute;ng ta sử dụng kh&aacute;i niệm đa h&igrave;nh (trong trường hợp n&agrave;y l&agrave; nạp chồng) để định nghĩa hai phương thức <code>print_info()</code> kh&aacute;c trong hai lớp <code>Student</code> v&agrave; <code>Lecturer</code>.
<h2 style="text-align: justify;">Bước 3. X&acirc;y dựng c&aacute;c đối tượng cụ thể</h2>
Như vậy, ch&uacute;ng ta đ&atilde; ho&agrave;n th&agrave;nh xong việc định nghĩa cho c&aacute;c lớp, cuối c&ugrave;ng, ch&uacute;ng ta sẽ khởi tạo c&aacute;c đối tượng ứng với c&aacute;c lớp v&agrave; thực hiện in ra th&ocirc;ng tin c&aacute;c đối tượng n&agrave;y để c&oacute; thể dễ d&agrave;ng quản l&yacute;:
<pre class="language-python"><code>#Khởi tạo c&aacute;c đối tượng
lecturer_TEK4VN = Lecturer("Hưng","Đặng",35,"hungnguyen@tek4.vn",1234567)
python_course = Course("Lập tr&igrave;nh Python cơ bản",2019,1234,lecturer_TEK4VN)
student_hai = Student("Hải","Nguyễn",18,"hainguyen@tek4.vn","108001024")
student_ba=Student("Ba", "Nguyễn", 21, "banguyen@tek4.vn", "108001025")
python_course.enroll(student_hai)
python_course.enroll(student_ba)

#In ra sinh vi&ecirc;n c&oacute; trong kh&oacute;a học
python_course.print_student()
python_course.print_lecturer()
student_hai.print_info()
lecturer_TEK4VN.print_info()</code></pre>
Trong đoạn m&atilde; b&ecirc;n tr&ecirc;n, ch&uacute;ng ta thực hiện khởi tạo đối tượng giảng vi&ecirc;n v&agrave; lưu v&agrave;o trong biến <code>lecturer_TEK4VN</code>. Đối tượng kh&oacute;a học Lập tr&igrave;nh Python cơ bản được khởi tạo v&agrave; lưu v&agrave;o trong biến <code>python_course</code> v&agrave; cuối c&ugrave;ng l&agrave; đối tượng sinh vi&ecirc;n được lưu v&agrave;o trong biến <code>student_hai</code> v&agrave; <code>student_ba</code>. Sau đ&oacute;, ch&uacute;ng ta thực hiện đăng k&yacute; sinh vi&ecirc;n v&agrave;o kh&oacute;a học cho sinh vi&ecirc;n đ&oacute; với phương thức <code>enroll</code> m&agrave; ch&uacute;ng ta đ&atilde; định nghĩa trong lớp <code>Course</code>.
Cuối c&ugrave;ng, th&ocirc;ng tin về kh&oacute;a học, sinh vi&ecirc;n v&agrave; giảng vi&ecirc;n được in ra. Ở đ&acirc;u lưu &yacute; ch&uacute;ng ta đ&atilde; sử dụng t&iacute;nh đa h&igrave;nh v&agrave; ghi đ&egrave; phương thức do đ&oacute; c&aacute;c h&agrave;m in sẽ thực hiện l&agrave; c&aacute;c h&agrave;m <code>print_info()</code> của từng đối tượng của lớp con <code>Student</code> v&agrave; <code>Lecturer</code> tương ứng.
Cuối c&ugrave;ng, to&agrave;n bộ đoạn m&atilde; của chương tr&igrave;nh được thể hiện như dưới đ&acirc;y:
<pre class="language-python"><code>class Course:
 def __init__(self, name,year,id_number,lecturer):
 self.name = name
 self.year = year
 self.id_number = id_number
 self.lecturer = lecturer
 self.student_list = []

 def enroll(self,student):
 self.student_list.append(student)

 def print_student(self):
 print("----------Students in course " + self.name + "----------")
 for i in self.student_list:
 txt = "{:&lt;16} {:&lt;16} {:&lt;6d} {:&lt;16}"
 txt2 = "{:&lt;16} {:&lt;16} {:&lt;6} {:&lt;16}"
 print(txt2.format("First name", "Last name", "Age", "Email"))
 print(txt.format(i.first_name, i.last_name, i.age, i.email))
 
 def print_lecturer(self):
 print("\n\n\n----------Lecturer in course " + self.name + "----------")
 txt = "{:&lt;16} {:&lt;16d}"
 txt2 = "{:&lt;16} {:&lt;16}"
 print(txt2.format("Name", "Bank Account"))
 print(txt.format(self.lecturer.first_name, self.lecturer.bank_account))

class Person:
 def __init__(self, first_name,last_name,age,email):
 self.first_name = first_name
 self.last_name = last_name
 self.age = age
 self.email = email
 def print_info(self):
 print(self.first_name +" " +self.last_name +" is " + str(self.age) +" years old.")
 print("Email:" + self.email)

class Lecturer(Person):
 def __init__(self,f_name,l_name,age,email,bank_account):
 super().__init__(f_name,l_name,age,email)
 self.bank_account = bank_account
 
 def print_info(self):
 super().print_info()
 print("Bank Accout:" + str(self.bank_account))
 
class Student(Person):
 def __init__(self,f_name,l_name,age,email,student_id, grade=-1):
 super().__init__(f_name,l_name,age,email)
 self.student_id = student_id
 self.grade=grade
 
 def print_info(self):
 super().print_info()
 print("Student ID: " + self.student_id)
 print("Grade: " + str(self.grade))


#Khởi tạo c&aacute;c đối tượng
lecturer_TEK4VN = Lecturer("Hưng","Đặng",35,"hungnguyen@tek4.vn",1234567)
python_course = Course("Lập tr&igrave;nh Python cơ bản",2019,1234,lecturer_TEK4VN)
student_hai = Student("Hải","Nguyễn",18,"hainguyen@tek4.vn","108001024")
student_ba=Student("Ba", "Nguyễn", 21, "banguyen@tek4.vn", "108001025")
python_course.enroll(student_hai)
python_course.enroll(student_ba)

#In ra sinh vi&ecirc;n c&oacute; trong kh&oacute;a học
python_course.print_student()
python_course.print_lecturer()
student_hai.print_info()
lecturer_TEK4VN.print_info()</code></pre>
Như vậy, ch&uacute;ng ta đ&atilde; thực hiện xong việc x&acirc;y dựng một chương tr&igrave;nh quản l&yacute; kh&oacute;a học cơ bản bằng ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh Python. Việc lấy dữ liệu v&agrave;o cho chương tr&igrave;nh n&agrave;y c&oacute; thể cần những thao t&aacute;c nhập hoặc giao diện... Tuy nhi&ecirc;n ch&uacute;ng ta để đơn giản sẽ kh&ocirc;ng xem x&eacute;t n&oacute; ở đ&acirc;y. Bởi mục ti&ecirc;u của phần n&agrave;y chỉ l&agrave; lập tr&igrave;nh hướng đối tượng. C&aacute;c bạn nếu c&oacute; hứng th&uacute; cải tiến một c&aacute;ch ho&agrave;n chỉnh hơn, c&oacute; thể tự th&ecirc;m những đoạn m&atilde; cần thiết v&agrave;o chương tr&igrave;nh. Đ&acirc;y l&agrave; một b&agrave;i tập nhỏ để ch&uacute;ng ta c&oacute; thể &ocirc;n lại c&aacute;c b&agrave;i trước.
Tiếp theo, h&atilde;y c&ugrave;ng luyện tập với một số b&agrave;i tập về t&iacute;nh đa h&igrave;nh trong lập tr&igrave;nh hướng đối tượng với Python.
<div class="ddict_btn" style="top: 46px; left: 1306.23px;">&nbsp;</div>

Hoàn thiện chương trình quản lý khóa học