B&agrave;i viết &ldquo;[Lập tr&igrave;nh C từ 0 đến 1] B&agrave;i 4. C&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản trong ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh C&rdquo; l&agrave; b&agrave;i viết tiếp theo nằm trong series hướng dẫn học lập tr&igrave;nh C của <a href="https://tek4.vn/" target="_blank" rel="noopener">tek4.vn</a>.
Độc giả c&oacute; thể tham khảo c&aacute;c b&agrave;i viết kh&aacute;c trong series b&agrave;i viết n&agrave;y&nbsp;<a href="https://tek4.vn/lap-trinh-c-co-ban-den-nang-cao/" target="_blank" rel="noopener">tại đ&acirc;y</a>
B&agrave;i viết n&agrave;y sẽ cung cấp đến độc giả những kh&aacute;i niệm cơ bản nhất về ng&ocirc;n ngữ C. Trong loạt b&agrave;i hướng dẫn [Lập tr&igrave;nh C từ 0 đến 1], IDE được sử dụng l&agrave; Code::Blocks
<h1 style="text-align: justify;">Bộ k&yacute; tự</h1>
Mọi ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh đều được x&acirc;y dựng từ một bộ k&yacute; tự n&agrave;o đ&oacute;. Ng&ocirc;n ngữ C được x&acirc;y dựng tr&ecirc;n bộ k&yacute; tự sau:
26 chữ c&aacute;i thường : a b c .. z ( a đến z thường tr&ecirc;n b&agrave;n ph&iacute;m tiếng anh)
26 chữ c&aacute;i hoa : A B C .. Z&nbsp;&nbsp;&nbsp;( A đến Z hoa tr&ecirc;n b&agrave;n ph&iacute;m tiếng anh)
10 chữ số : 0 1 2 .. 9
C&aacute;c k&yacute; hiệu to&aacute;n học : + - * / = ( )
K&yacute; tự gạch nối : _
C&aacute;c k&yacute; tự kh&aacute;c : . , : ; [ ]&nbsp; {} ! \ &amp; % # $ ...
Dấu c&aacute;ch (space) d&ugrave;ng để t&aacute;ch c&aacute;c từ.
Ch&iacute;nh v&igrave; vậy: Khi viết chương tr&igrave;nh C, ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng được sử dụng bất kỳ k&yacute; tự n&agrave;o kh&aacute;c ngo&agrave;i c&aacute;c k&yacute; tự được liệt k&ecirc; ở tr&ecirc;n
<h1 style="text-align: justify;">Kiểu dữ liệu</h1>
<table style="width: 570px;" width="582">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 46px;" width="45">TT</td>
<td style="width: 113px;" width="112">Kiểu dữ liệu</td>
<td style="width: 106px;" width="107">K&iacute;ch thước</td>
<td style="width: 305px;" width="318">Miền gi&aacute; trị</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 46px;" width="45">
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
</td>
<td style="width: 113px;" width="112">
unsigned char
char
enum
unsigned int
short int
int
unsigned long
long
float
double
long double
</td>
<td style="width: 106px;" width="107">
1 byte
1 byte
2 bytes
2 bytes
2 bytes
2 bytes
4 bytes
4 bytes
4 bytes
8 bytes
10 bytes
</td>
<td style="width: 305px;" width="318">
0 đến 255
&ndash; 128 đến 127
&ndash; 32,768 đến 32,767
0 đến 65,535
&ndash; 32,768 đến 32,767
&ndash; 32,768 đến 32,767
0 đến 4,294,967,295
&ndash; 2,147,483,648 đến 2,147,483,647
3.4 * 10&ndash;38&nbsp;đến 3.4 * 1038
1.7 * 10&ndash;308&nbsp;đến 1.7 * 10308
3.4 * 10&ndash;4932&nbsp;đến 1.1 * 104932
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
C&oacute; 4 kiểu dữ liệu cơ bản trong C l&agrave;: char, int, float, double.
<h1 style="text-align: justify;">Lời ch&uacute; th&iacute;ch</h1>
Trong lập tr&igrave;nh để đơn giản việc ph&aacute;t triển v&agrave; đọc hiểu m&atilde; nguồn ch&uacute;ng ta thường hay sử dụng những lời ch&uacute; th&iacute;ch để ch&uacute; th&iacute;ch cho c&aacute;c h&agrave;nh động v&agrave; giải th&iacute;ch m&atilde; nguồn.
V&iacute; dụ như:
//TODO để thể hiện đang l&agrave;m dang dở
/* Dev by 3lev3n */ để thể hiện m&igrave;nh l&agrave; người lập tr&igrave;nh
Vậy chung quy lại những c&aacute;i g&igrave; cần giải th&iacute;ch, ch&uacute; th&iacute;ch trong code C m&agrave; kh&ocirc;ng l&agrave;m ảnh hưởng đến kết quả thực thi của chương tr&igrave;nh C gọi l&agrave; ch&uacute; th&iacute;ch
C&oacute; 2 c&aacute;ch viết ch&uacute; th&iacute;ch cơ bản
<ul style="text-align: justify;">
<li>// Lời ch&uacute; th&iacute;ch</li>
</ul>
Dấu &ldquo;//&rdquo; sau đ&oacute; đến lời ch&uacute; th&iacute;ch l&agrave; đ&aacute;nh dấu to&agrave;n bộ h&agrave;ng đ&oacute; bắt đầu từ sau dấu &ldquo;//&rdquo; l&agrave; ch&uacute; th&iacute;ch
<ul style="text-align: justify;">
<li>/* Lời ch&uacute; th&iacute;ch */</li>
</ul>
Dấu &ldquo;/*&rdquo; đến lời chủ th&iacute;ch l&agrave; khẳng định đ&aacute;nh dấu to&agrave;n bộ code từ sau dấu &ldquo;/*&rdquo; đến khi n&agrave;o gặp dấu &ldquo;*/&rdquo; l&agrave; ch&uacute; th&iacute;ch
<pre class="language-python"><code>#include &lt;stdio.h&gt;
int main(){
 //T&ocirc;i muốn ch&uacute; th&iacute;ch 1 d&ograve;ng n&agrave;y
 /*T&ocirc;i muốn ch&uacute; th&iacute;ch 
 tất cả c&aacute;c d&ograve;ng n&agrave;y
 bắt đầu từ d&ograve;ng c&oacute; dấu "/*"
 */
 return 0;
}</code></pre>
<h1 style="text-align: justify;">Thư viện</h1>
Nghe đến thư viện ta đều biết n&oacute; l&agrave; kho chứa c&aacute;c t&agrave;i nguy&ecirc;n, t&agrave;i liệu, kiến thức. Trong lập tr&igrave;nh thư viện cũng l&agrave; kho chứa c&aacute;c t&agrave;i liệu li&ecirc;n quan đến lập tr&igrave;nh. Thư viện l&agrave; tập hợp c&aacute;c chuẩn mẫu code được thiết kế sẵn như: h&agrave;m, thủ tục, hằng, &hellip;
Thư viện trong C l&agrave; một bộ c&aacute;c h&agrave;m, hằng v&agrave; header file như &lt;stdio.h&gt;,&lt;math.h&gt;, &lt;string.h&gt; ... đ&atilde; được x&acirc;y dựng sẵn. Để sử dụng c&aacute;c h&agrave;m, hằng, thủ tục trong thư viện ch&uacute;ng ta cần phải khai bao c&aacute;c thư viện đ&oacute; (header file) ở phần đầu chương tr&igrave;nh. V&iacute; dụ: - Khi sử dụng c&aacute;c h&agrave;m printf() h&agrave;m xuất , scanf() h&agrave;m nhập để thực hiện việc nhập xuất ra m&agrave;n h&igrave;nh ta cần khai b&aacute;o thư viện &ldquo;stdio.h&rdquo; tr&ecirc;n đầu chương tr&igrave;nh.
<pre class="language-python"><code>#include &lt;stdio.h&gt;
int main(){
 printf("Xin chao cac ban da den voi website cua Tek4vn!");
 return 0;
}</code></pre>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Đoạn chương tr&igrave;nh tr&ecirc;n sử dụng h&agrave;m printf() n&ecirc;n cần phải khai b&aacute;o thư viện l&agrave; #include &lt;stdio.h&gt;</li>
</ul>
<pre class="lang:default decode:true EnlighterJSRAW">#include &lt;T&ecirc;n thư viện&gt;</pre>
L&agrave; c&uacute; ph&aacute;p khai b&aacute;o thư viện nằm trong bộ thư viện định sẵn trong code∷block
<pre class="lang:default decode:true EnlighterJSRAW">#include "T&ecirc;n thư viện"</pre>
L&agrave; c&uacute; ph&aacute;p khai b&aacute;o thư viện c&ugrave;ng cấp thư mục với tệp m&atilde; nguồn C đang thực thi
<h1 style="text-align: justify;">Biến</h1>
Trong lập tr&igrave;nh khi cần lưu trữ t&iacute;nh to&aacute;n hoặc chuyển gi&aacute; trị qua lại giữa c&aacute;c đoạn chương tr&igrave;nh kh&aacute;c nhau, ta cần khai b&aacute;o một phạm vi lưu trữ để lưu gi&aacute; trị tại thời điểm đ&oacute;. Biến trong C l&agrave; một t&ecirc;n đại diện cho một địa chỉ &ocirc; nhớ trong bộ nhớ m&aacute;y t&iacute;nh.
Để đơn giản h&oacute;a cho việc gọi v&agrave; đặt t&ecirc;n người ta sử dụng kiểu dữ liệu v&agrave; t&ecirc;n biến để khẳng định biến đ&oacute; thuộc kiểu dữ liệu n&agrave;o.
<ul style="text-align: justify;">
<li>Đ&acirc;y l&agrave; c&uacute; ph&aacute;p khai b&aacute;o 1 biến đơn giản trong C.</li>
</ul>
<code>Kiểu dữ liệu T&ecirc;nbiến;</code>
T&ecirc;n biến l&agrave;: bienDauTien .Kiểu dữ liệu l&agrave; interger (số nguy&ecirc;n):
<pre class="lang:default decode:true "><code>int bienDauTien;</code></pre>
T&ecirc;n biến l&agrave;: bienTest. Kiểu dữ liệu l&agrave; interger (số nguy&ecirc;n). Gi&aacute; trị ban đầu bằng 10;
<pre class="lang:default decode:true "><code>int bienTest = 10;</code></pre>
<h1 style="text-align: justify;">Hằng</h1>
Như ta đ&atilde; được học hằng số l&agrave; một số kh&ocirc;ng thay đổi, trong lập tr&igrave;nh Hằng cũng l&agrave; một gi&aacute; trị kh&ocirc;ng thay đổi. N&oacute;i một c&aacute;ch ch&iacute;nh x&aacute;c th&igrave; hằng l&agrave; một biến kh&ocirc;ng thay đổi gi&aacute; trị.
Hằng MAX trong v&iacute; dụ lu&ocirc;n c&oacute; gi&aacute; trị l&agrave; 100 v&agrave; kiểu dữ liệu l&agrave; số nguy&ecirc;n:
<pre class="lang:default decode:true"><code>#define MAX 100</code></pre>
<h1 style="text-align: justify;">Mảng</h1>
Mảng l&agrave; tập hợp c&aacute;c biến c&oacute; c&ugrave;ng t&ecirc;n gọi nhưng kh&aacute;c vị tr&iacute; v&agrave; nằm cạnh nhau trong bộ nhớ m&aacute;y t&iacute;nh. Để khai b&aacute;o sử dụng mảng trong C ta cần phải nắm r&otilde; c&aacute;c quy tắc về đặt t&ecirc;n v&agrave; khai b&aacute;o mảng.
C&aacute;ch khai b&aacute;o:
<pre class="lang:default decode:true "><code>Kiểudữliệu T&ecirc;nmảng [Giới hạn số lượng phần tử]
</code></pre>
<pre class="lang:default decode:true"><code>int mangA [100];</code></pre>
Theo c&aacute;ch khai b&aacute;o tr&ecirc;n mảng mangA c&oacute; 100 phần tử int bắt đầu từ 0-&gt;99
<h1 style="text-align: justify;">Từ kh&oacute;a</h1>
Từ kho&aacute; l&agrave; những từ được sử dụng để khai b&aacute;o c&aacute;c kiểu dữ liệu, để viết c&aacute;c to&aacute;n tử v&agrave; c&aacute;c c&acirc;u lệnh. Kh&ocirc;ng được d&ugrave;ng c&aacute;c từ kho&aacute; để đặt t&ecirc;n cho c&aacute;c hằng, biến, mảng, h&agrave;m,... khi đ&oacute; chương tr&igrave;nh sẽ b&aacute;o lỗi. Từ kho&aacute; phải được viết bằng chữ thường, v&iacute; dụ: viết từ kho&aacute; khai b&aacute;o kiểu nguy&ecirc;n l&agrave; int chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave; INT.
Bảng dưới đ&acirc;y liệt k&ecirc; c&aacute;c từ kho&aacute; của C trong Code::Block:
<table style="width: 469px;">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">switch</td>
<td style="width: 118px;" width="114">break</td>
<td style="width: 132px;" width="128">case</td>
<td style="width: 102px;" width="98">while</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">char</td>
<td style="width: 118px;" width="114">const</td>
<td style="width: 132px;" width="128">continue</td>
<td style="width: 102px;" width="98">default</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">do</td>
<td style="width: 118px;" width="114">double</td>
<td style="width: 132px;" width="128">else</td>
<td style="width: 102px;" width="98">enum</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">extern</td>
<td style="width: 118px;" width="114">far</td>
<td style="width: 132px;" width="128">float</td>
<td style="width: 102px;" width="98">for</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">goto</td>
<td style="width: 118px;" width="114">huge</td>
<td style="width: 132px;" width="128">if</td>
<td style="width: 102px;" width="98">int</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">interrupt</td>
<td style="width: 118px;" width="114">long</td>
<td style="width: 132px;" width="128">near</td>
<td style="width: 102px;" width="98">void</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">register</td>
<td style="width: 118px;" width="114">return</td>
<td style="width: 132px;" width="128">short</td>
<td style="width: 102px;" width="98">signed</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">sizeof</td>
<td style="width: 118px;" width="114">static</td>
<td style="width: 132px;" width="128">struct</td>
<td style="width: 102px;" width="98">unsigned</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;" width="113">typedef</td>
<td style="width: 118px;" width="114">volatile</td>
<td style="width: 132px;" width="128">&nbsp;</td>
<td style="width: 102px;" width="98">&nbsp;</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 117px;">&nbsp;</td>
<td style="width: 118px;">&nbsp;</td>
<td style="width: 132px;">&nbsp;</td>
<td style="width: 102px;">&nbsp;</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h1 style="text-align: justify;">C&aacute;ch đặt T&ecirc;n trong C</h1>
C&aacute;ch đặt t&ecirc;n rất quan trọng trong qu&aacute; tr&igrave;nh lập tr&igrave;nh, n&oacute; kh&ocirc;ng những thể hiện r&otilde; &yacute; nghĩa trong chương tr&igrave;nh m&agrave; c&ograve;n d&ugrave;ng để x&aacute;c định c&aacute;c gi&aacute; trị kh&aacute;c nhau khi thực hiện chương tr&igrave;nh. T&ecirc;n thường được đặt cho hằng, biến, mảng, con trỏ, nh&atilde;n,&hellip; Chiều d&agrave;i tối đa của t&ecirc;n l&agrave; 32 k&yacute; tự.
T&ecirc;n biến hợp lệ l&agrave; một chuỗi k&yacute; tự li&ecirc;n tục gồm: K&yacute; tự chữ, số v&agrave; dấu gạch dưới. K&yacute; tự đầu của t&ecirc;n phải l&agrave; chữ hoặc dấu gạch dưới. Khi đặt t&ecirc;n kh&ocirc;ng được đặt tr&ugrave;ng với c&aacute;c từ kh&oacute;a.
V&iacute; dụ :
C&aacute;c v&iacute; dụ đặt t&ecirc;n đ&uacute;ng: bienA, mangB, Hang_C, bien_1, &hellip;
C&aacute;c v&iacute; dụ đặt t&ecirc;n sai:
3IEv3n&nbsp;&nbsp;(k&yacute; tự đầu l&agrave; số)
Cong-Thanh&nbsp;&nbsp;(sử dụng dấu gạch ngang)
int&nbsp;&nbsp;(đặt t&ecirc;n tr&ugrave;ng với từ kh&oacute;a)
tek 4&nbsp;&nbsp;(c&oacute; khoảng trắng)
tek(4)&nbsp;&nbsp;(c&oacute; dấu ngoặc tr&ograve;n)
<ul style="text-align: justify;">
<li>Ch&uacute; &yacute;:
<ul>
<li>Trong C t&ecirc;n congthanh kh&aacute;c với CongThanh&nbsp;, tức l&agrave; trong C ph&acirc;n bi&ecirc;t chữ hoa chữ thường</li>
</ul>
</li>
</ul>
Ch&uacute;ng ta sẽ kết th&uacute;c &ldquo;B&agrave;i 4. C&aacute;c kh&aacute;i niệm cơ bản trong ng&ocirc;n ngữ lập tr&igrave;nh C&rdquo; trong series [Lập tr&igrave;nh C từ 0 đến 1] ở đ&acirc;y. H&atilde;y c&ugrave;ng đ&oacute;n xem &ldquo;B&agrave;i 5. Cấu tr&uacute;c chương tr&igrave;nh C, một chương tr&igrave;nh C tối thiểu cần g&igrave;?&rdquo;.
H&atilde;y để lại b&igrave;nh luận v&agrave; theo d&otilde;i series b&agrave;i viết: &ldquo;<a href="https://tek4.vn/tu-khoa/lap-trinh-c-tu-0-den-1/">Lập tr&igrave;nh C từ 0 đến 1</a>&rdquo; để tiếp tục cập nhật những th&ocirc;ng tin mới nhất.

Admin

[Lập trình C từ 0 đến 1] Bài 4. Các khái niệm cơ bản trong ngôn ngữ lập trình C

Cùng tác giả

Admin

Có liên quan